REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedawnienie w podatku od spadków i darowizn - termin, zasady, odnowienie obowiązku podatkowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Przedawnienie w podatku od spadków i darowizn - termin, zasady, odnowienie obowiązku podatkowego
Przedawnienie w podatku od spadków i darowizn - termin, zasady, odnowienie obowiązku podatkowego

REKLAMA

REKLAMA

Przepis o ponownym powstaniu (odnowieniu) obowiązku podatkowego nie może być furtką dla urzędu skarbowego do wydania w każdym czasie decyzji nakazującej zapłatę podatku od spadków i darowizn. Gdyby tak było, to zobowiązanie nigdy by się nie przedawniło – tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 22 czerwca 2022 r., sygn. akt III FSK 5058/21.

Urząd skarbowy ma trzy lata na wydanie decyzji ustalającej podatek od spadków i darowizn - jeżeli wie o spadku lub darowiźnie

REKLAMA

Naczelny Sąd Administracyjny przypomniał, że w podatku od spadków i darowizn urząd skarbowy ma trzy lata na wydanie decyzji ustalającej podatek. Jeżeli w tym czasie nie doręczy jej podatnikowi, to zobowiązanie się przedawnia, zgodnie z art. 68 par. 1 ordynacji podatkowej. Zasada ta dotyczy podatków, których wysokość ustala organ, a nie podatnik. To odstępstwo od reguły polegającej na samoobliczeniu daniny przez samego podatnika (reguła ta dotyczy większości podatków, w tym PIT, CIT, VAT, akcyzy).

REKLAMA

W podatku od spadków i darowizn jest jeszcze jedna nietypowość – odnowienie (odżycie) obowiązku podatkowego. Oznacza to, że obowiązek ten może powstać ponownie, nawet po latach. Wynika tak z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, który brzmi: „Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia”.

Organy podatkowe sięgają po ten przepis zwłaszcza w sytuacji, gdy zorientują się, że podatnik dysponuje majątkiem, którego nabycia wcześniej nie zgłosił do opodatkowania. Przykładowo, gdy tłumaczy, że miał pieniądze na zakup willi bądź drogiego auta, bo przed laty dostał duży spadek lub darowiznę. Jeżeli nie zapłacił wtedy podatku od spadków i darowizn, a powinien był, to nie ma co liczyć na przedawnienie. Fiskus ma prawo zażądać daniny, argumentując, że obowiązek podatkowy powstał ponownie (odnowił się).

Urząd skarbowy: Obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn powstał ponownie

Tak też postąpił w sprawie podatniczki, która we wrześniu 2020 r. złożyła zeznanie SD-3, powołując się na spadek, który odziedziczyła w czerwcu 2014 r. Uporządkowanie spraw z fiskusem było jej potrzebne, by móc sprzedać mieszkanie po matce. Potrzebowała zaświadczenia, że nie zalega z podatkami.

Urząd skarbowy odmówił jej tego zaświadczenia i zażądał zeznania SD-3. Kobieta złożyła je, prosząc zarazem o odstąpienie od sankcji za nieterminowość. Podatku najprawdopodobniej i tak by w 2014 r. nie zapłaciła (bo spadek był po matce, a więc po osobie z najbliższego grona rodziny), ale skoro urząd zażądał zeznania, to je złożyła.

Urząd wykorzystał zaistniałą sytuację i wydał podatniczce decyzję ustalającą podatek od spadków i darowizn. Słowem, nakazał jej zapłatę daniny.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Podatniczkę to zaskoczyło. Sądziła, że podatek, jeśli w ogóle się należał, dawno się już przedawnił. W odpowiedzi usłyszała jednak, że podatek od spadków i darowizn nie ulega przedawnieniu i że skoro kobieta sama powołała się na nabycie spadku, to doszło do ponownego powstania obowiązku podatkowego.

Tego samego zdania był dyrektor izby administracji skarbowej. Wyjaśnił, że odnowienie obowiązku podatkowego, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie powoduje przedawnienia prawa do wydania decyzji przez urząd skarbowy. Urząd może sięgnąć po to prawo w każdej chwili, gdy tylko zostanie ujawnione, że podatnik nabył spadek, a go nie zgłosił.

WSA: Urząd skarbowy otrzymał odpis prawomocnego postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku i przez 3 lata nie wydał decyzji

Z taką wykładnią nie zgodziły się sądy. WSA w Rzeszowie orzekł, że nie można za powołanie się na nabycie spadku uznać złożenia zeznania podatkowego. Celem podatniczki nie było bowiem wykazanie, że nabyła spadek, tylko otrzymanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkiem.

Co więcej – zauważył WSA – w tej sprawie na podatniczce w ogóle nie ciążył obowiązek składania zeznania, bo nabycie spadku zostało stwierdzone przez sąd rejonowy i urząd skarbowy doskonale wiedział o tym dziedziczeniu. Otrzymał bowiem odpis prawomocnego postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Od tej pory miał trzy lata na wydanie decyzji ustalającej podatek (gdyby faktycznie podatek ten był należny).

Skoro urząd nie wykorzystał tego czasu, to zobowiązanie podatkowe (jeśli w ogóle powstało) już się przedawniło i postępowanie wymiarowe powinno zostać umorzone – orzekł WSA.

Wymuszone złożenie zeznania podatkowego

Zwrócił też uwagę na to, że podatniczka w ogóle nie zamierzała składać zeznania ani wniosku o odstąpienie od nałożenia sankcji. Złożyła je na wyraźną sugestię urzędu, który nie zgadzał się na wydanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkiem.

Zdaniem WSA takie postępowanie organu tym bardziej zasługiwało na potępienie. Nie można akceptować sytuacji, w której organ administracji wymusza na podatnikach podejmowanie określonych działań, zwłaszcza niekorzystnych z punktu widzenia ich interesów, a następnie wykorzystuje to do wymierzenia im podatku. Takie działanie narusza wyrażoną w art. 121 par. 1 ordynacji podatkowej zasadę prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych – wytknął sąd.

Przedawnienie obowiązku podatkowego po trzech latach od uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku

Wyrok ten utrzymał w mocy NSA w wyroku z 22 czerwca 2022 r., sygn. akt III FSK 5058/21. Potwierdził, że złożenie przez podatniczkę zeznania nie spowodowało powstania na nowo obowiązku podatkowego. Obowiązek ten ukształtował się już wcześniej, w momencie uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku – wskazał sąd kasacyjny.

Uznał więc, że skoro podatniczka nabyła spadek w dacie uprawomocnienia się postanowienia sądu rejonowego, czyli 14 czerwca 2014 r., to trzyletni termin przedawnienia rozpoczął bieg 31 grudnia 2014 r., a upłynął 31 grudnia 2017 r. Z tym dniem przedawniła się kompetencja organu do wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania w podatku od spadków i darowizn – orzekł NSA.

Dodał, że gdyby zgodzić się z fiskusem, to podatek od spadków i darowizn nigdy by się nie przedawniał, bo jakakolwiek czynność podatnika powodowałaby odnowienie obowiązku podatkowego. A przecież złożenie zeznania przez podatniczkę nie miało na celu wykazania nabycia spadku, tylko uzyskanie formalnego poświadczenia stanu prawnego, który był organowi znany – zwrócił uwagę sąd kasacyjny.

Podobny wniosek płynie z wyroku z 16 września 2021 r. (sygn. akt III FSK 3338/21). Wtedy również oba sądy orzekły, że obowiązek podatkowy powstał ponownie w związku z uprawomocnieniem się postanowienia sądu rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku. Od tego dnia urząd skarbowy ma trzy lata na ewentualne wydanie decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe. Po tym terminie zobowiązanie się przedawnia. ©℗

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ustawa o obowiązkowym KSeF uchwalona przez Sejm. Terminy wdrożenie przesądzone

W dniu 25 lipca 2025 r. Sejm uchwalił ustawę wprowadzającą Krajowy System e-Faktur. Zgodnie z nowymi przepisami od 1 lutego 2026 r. firmy o sprzedaży przekraczającej 200 mln zł będą musiały wystawiać faktury za pośrednictwem KSeF. Mniejsze firmy ten obowiązek obejmie od 1 kwietnia 2026 r.

Oskarżony bez dowodów. Przedsiębiorca po 8 latach wygrywa z fiskusem i odzyskuje 400 tys. zł VAT!

Zwykła kontrola zamieniła jego życie w koszmar. Skarbówka oskarżyła go o udział w karuzeli VAT i zablokowała pół miliona złotych. Przez osiem lat walczył o swoje dobre imię. Teraz urzędnicy musieli przyznać: nie mieli żadnych dowodów. Poznaj historię przedsiębiorcy, który pokonał system.

Darowizna pieniężna od teściowej jeszcze przed ślubem: Jak w takiej sytuacji wygląda obowiązek podatkowy?

Czy darowizna przekazana przez teściową jeszcze przed ślubem może oznaczać obowiązek podatkowy dla przyszłego męża? Dyrektor KIS w interpretacji podatkowej wyjaśnił, kto faktycznie jest obdarowanym i kiedy mąż nie musi rozliczać się z podatku od darowizny otrzymanej przez żonę.

Nowy podatek uderzy w e-commerce? KIG ostrzega: MŚP mogą nie przetrwać zmian!

Planowane rozszerzenie podatku od sprzedaży detalicznej na e-commerce może zdusić rozwój małych i średnich firm, spowolnić cyfrowy handel i podnieść ceny dla konsumentów. Zamiast wyrównania szans – ryzyko poważnych nierówności i zahamowania eksportu MŚP. Alarmuje Krajowa Izba Gospodarcza!

REKLAMA

Fakty i mity o obowiązkowym KseF. Kto w firmie jest odpowiedzialny za wdrożenie?

Wprowadzenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 2026 roku stanowi jedną z najbardziej znaczących zmian w obszarze zarządzania dokumentacją podatkową i obiegiem informacji finansowej w polskich przedsiębiorstwach. Choć w debacie publicznej KSeF często postrzegany jest wyłącznie jako system teleinformatyczny Ministerstwa Finansów, jego wdrożenie ma charakter głęboko transformacyjny – obejmuje nie tylko narzędzia informatyczne, ale również procesy operacyjne, strukturę organizacyjną oraz podział odpowiedzialności wewnątrz firm.

Dlaczego zagraniczne firmy kurierskie płacą w Polsce podatek mniejszy niż 1% ich przychodów? „Lista wstydu” branży kurierskiej

InPost, polska firma zarejestrowana w Krakowie, w 2024 roku miał 9,85 mld złotych przychodu i zapłacił 375 mln złotych podatku CIT – to o ponad 100 mln złotych więcej niż rok wcześniej. Podatek wyniósł 3,8% przychodów – to po raz kolejny rekordowa kwota w historii firmy. Zagraniczne firmy kurierskie działające w Polsce za rok 2024 w sumie odprowadziły tylko 89,8 mln zł podatku dochodowego.

Krajowy System e-Faktur (KSeF). Rewolucja coraz bliżej

KSeF. Od lutego 2026 do stycznia 2027 roku większość firm działających w Polsce zostanie objęta obowiązkiem e-fakturowania. Proces ten wciąż budzi wiele pytań – awaryjność systemu, sprawność przesyłania danych, ich ochrona, a także niejasności w nowych regulacjach wywołują obawy co do wpływu wdrożenia e-fakturowania na funkcjonowanie sprzedaży i raportowania w firmach.

Tusk zapowiada rewolucję: uprościmy podatki i prowadzenie biznesu w Polsce

Podczas piątkowej konferencji prasowej, poprzedzającej posiedzenie rządu, premier Donald Tusk zapowiedział szeroko zakrojone działania mające na celu uproszczenie prowadzenia biznesu w Polsce, w tym gruntowną reformę systemu podatkowego. Jego słowa, pełne determinacji i świadomości skali wyzwań, padły w momencie, gdy polscy przedsiębiorcy coraz częściej apelują o zmniejszenie biurokratycznego ciężaru i stabilność regulacyjną.

REKLAMA

Gra w zagranicznym kasynie online: legalność, podatki i ryzyko utraty wygranej

W dobie globalizacji i rosnącej popularności internetowego hazardu wiele osób z Polski decyduje się na grę w zagranicznych kasynach online. Kuszące wygrane i łatwy dostęp to jednak tylko pozory – brak znajomości przepisów może kosztować cię nie tylko grzywnę, ale również całą wypłatę. Sprawdź, kiedy gra jest legalna, kiedy zapłacisz podatek, a kiedy... stracisz wszystko.

Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

REKLAMA