REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedawnienie w podatku od spadków i darowizn - termin, zasady, odnowienie obowiązku podatkowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Przedawnienie w podatku od spadków i darowizn - termin, zasady, odnowienie obowiązku podatkowego
Przedawnienie w podatku od spadków i darowizn - termin, zasady, odnowienie obowiązku podatkowego

REKLAMA

REKLAMA

Przepis o ponownym powstaniu (odnowieniu) obowiązku podatkowego nie może być furtką dla urzędu skarbowego do wydania w każdym czasie decyzji nakazującej zapłatę podatku od spadków i darowizn. Gdyby tak było, to zobowiązanie nigdy by się nie przedawniło – tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 22 czerwca 2022 r., sygn. akt III FSK 5058/21.

Urząd skarbowy ma trzy lata na wydanie decyzji ustalającej podatek od spadków i darowizn - jeżeli wie o spadku lub darowiźnie

Naczelny Sąd Administracyjny przypomniał, że w podatku od spadków i darowizn urząd skarbowy ma trzy lata na wydanie decyzji ustalającej podatek. Jeżeli w tym czasie nie doręczy jej podatnikowi, to zobowiązanie się przedawnia, zgodnie z art. 68 par. 1 ordynacji podatkowej. Zasada ta dotyczy podatków, których wysokość ustala organ, a nie podatnik. To odstępstwo od reguły polegającej na samoobliczeniu daniny przez samego podatnika (reguła ta dotyczy większości podatków, w tym PIT, CIT, VAT, akcyzy).

REKLAMA

REKLAMA

W podatku od spadków i darowizn jest jeszcze jedna nietypowość – odnowienie (odżycie) obowiązku podatkowego. Oznacza to, że obowiązek ten może powstać ponownie, nawet po latach. Wynika tak z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, który brzmi: „Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia”.

Organy podatkowe sięgają po ten przepis zwłaszcza w sytuacji, gdy zorientują się, że podatnik dysponuje majątkiem, którego nabycia wcześniej nie zgłosił do opodatkowania. Przykładowo, gdy tłumaczy, że miał pieniądze na zakup willi bądź drogiego auta, bo przed laty dostał duży spadek lub darowiznę. Jeżeli nie zapłacił wtedy podatku od spadków i darowizn, a powinien był, to nie ma co liczyć na przedawnienie. Fiskus ma prawo zażądać daniny, argumentując, że obowiązek podatkowy powstał ponownie (odnowił się).

Urząd skarbowy: Obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn powstał ponownie

Tak też postąpił w sprawie podatniczki, która we wrześniu 2020 r. złożyła zeznanie SD-3, powołując się na spadek, który odziedziczyła w czerwcu 2014 r. Uporządkowanie spraw z fiskusem było jej potrzebne, by móc sprzedać mieszkanie po matce. Potrzebowała zaświadczenia, że nie zalega z podatkami.

Urząd skarbowy odmówił jej tego zaświadczenia i zażądał zeznania SD-3. Kobieta złożyła je, prosząc zarazem o odstąpienie od sankcji za nieterminowość. Podatku najprawdopodobniej i tak by w 2014 r. nie zapłaciła (bo spadek był po matce, a więc po osobie z najbliższego grona rodziny), ale skoro urząd zażądał zeznania, to je złożyła.

REKLAMA

Urząd wykorzystał zaistniałą sytuację i wydał podatniczce decyzję ustalającą podatek od spadków i darowizn. Słowem, nakazał jej zapłatę daniny.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podatniczkę to zaskoczyło. Sądziła, że podatek, jeśli w ogóle się należał, dawno się już przedawnił. W odpowiedzi usłyszała jednak, że podatek od spadków i darowizn nie ulega przedawnieniu i że skoro kobieta sama powołała się na nabycie spadku, to doszło do ponownego powstania obowiązku podatkowego.

Tego samego zdania był dyrektor izby administracji skarbowej. Wyjaśnił, że odnowienie obowiązku podatkowego, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie powoduje przedawnienia prawa do wydania decyzji przez urząd skarbowy. Urząd może sięgnąć po to prawo w każdej chwili, gdy tylko zostanie ujawnione, że podatnik nabył spadek, a go nie zgłosił.

WSA: Urząd skarbowy otrzymał odpis prawomocnego postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku i przez 3 lata nie wydał decyzji

Z taką wykładnią nie zgodziły się sądy. WSA w Rzeszowie orzekł, że nie można za powołanie się na nabycie spadku uznać złożenia zeznania podatkowego. Celem podatniczki nie było bowiem wykazanie, że nabyła spadek, tylko otrzymanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkiem.

Co więcej – zauważył WSA – w tej sprawie na podatniczce w ogóle nie ciążył obowiązek składania zeznania, bo nabycie spadku zostało stwierdzone przez sąd rejonowy i urząd skarbowy doskonale wiedział o tym dziedziczeniu. Otrzymał bowiem odpis prawomocnego postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Od tej pory miał trzy lata na wydanie decyzji ustalającej podatek (gdyby faktycznie podatek ten był należny).

Skoro urząd nie wykorzystał tego czasu, to zobowiązanie podatkowe (jeśli w ogóle powstało) już się przedawniło i postępowanie wymiarowe powinno zostać umorzone – orzekł WSA.

Wymuszone złożenie zeznania podatkowego

Zwrócił też uwagę na to, że podatniczka w ogóle nie zamierzała składać zeznania ani wniosku o odstąpienie od nałożenia sankcji. Złożyła je na wyraźną sugestię urzędu, który nie zgadzał się na wydanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkiem.

Zdaniem WSA takie postępowanie organu tym bardziej zasługiwało na potępienie. Nie można akceptować sytuacji, w której organ administracji wymusza na podatnikach podejmowanie określonych działań, zwłaszcza niekorzystnych z punktu widzenia ich interesów, a następnie wykorzystuje to do wymierzenia im podatku. Takie działanie narusza wyrażoną w art. 121 par. 1 ordynacji podatkowej zasadę prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych – wytknął sąd.

Przedawnienie obowiązku podatkowego po trzech latach od uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku

Wyrok ten utrzymał w mocy NSA w wyroku z 22 czerwca 2022 r., sygn. akt III FSK 5058/21. Potwierdził, że złożenie przez podatniczkę zeznania nie spowodowało powstania na nowo obowiązku podatkowego. Obowiązek ten ukształtował się już wcześniej, w momencie uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku – wskazał sąd kasacyjny.

Uznał więc, że skoro podatniczka nabyła spadek w dacie uprawomocnienia się postanowienia sądu rejonowego, czyli 14 czerwca 2014 r., to trzyletni termin przedawnienia rozpoczął bieg 31 grudnia 2014 r., a upłynął 31 grudnia 2017 r. Z tym dniem przedawniła się kompetencja organu do wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania w podatku od spadków i darowizn – orzekł NSA.

Dodał, że gdyby zgodzić się z fiskusem, to podatek od spadków i darowizn nigdy by się nie przedawniał, bo jakakolwiek czynność podatnika powodowałaby odnowienie obowiązku podatkowego. A przecież złożenie zeznania przez podatniczkę nie miało na celu wykazania nabycia spadku, tylko uzyskanie formalnego poświadczenia stanu prawnego, który był organowi znany – zwrócił uwagę sąd kasacyjny.

Podobny wniosek płynie z wyroku z 16 września 2021 r. (sygn. akt III FSK 3338/21). Wtedy również oba sądy orzekły, że obowiązek podatkowy powstał ponownie w związku z uprawomocnieniem się postanowienia sądu rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku. Od tego dnia urząd skarbowy ma trzy lata na ewentualne wydanie decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe. Po tym terminie zobowiązanie się przedawnia. ©℗

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

REKLAMA

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod [zgłoszenie: ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF]

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA