REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedawnienie w podatku od spadków i darowizn - termin, zasady, odnowienie obowiązku podatkowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Przedawnienie w podatku od spadków i darowizn - termin, zasady, odnowienie obowiązku podatkowego
Przedawnienie w podatku od spadków i darowizn - termin, zasady, odnowienie obowiązku podatkowego

REKLAMA

REKLAMA

Przepis o ponownym powstaniu (odnowieniu) obowiązku podatkowego nie może być furtką dla urzędu skarbowego do wydania w każdym czasie decyzji nakazującej zapłatę podatku od spadków i darowizn. Gdyby tak było, to zobowiązanie nigdy by się nie przedawniło – tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 22 czerwca 2022 r., sygn. akt III FSK 5058/21.

Urząd skarbowy ma trzy lata na wydanie decyzji ustalającej podatek od spadków i darowizn - jeżeli wie o spadku lub darowiźnie

Naczelny Sąd Administracyjny przypomniał, że w podatku od spadków i darowizn urząd skarbowy ma trzy lata na wydanie decyzji ustalającej podatek. Jeżeli w tym czasie nie doręczy jej podatnikowi, to zobowiązanie się przedawnia, zgodnie z art. 68 par. 1 ordynacji podatkowej. Zasada ta dotyczy podatków, których wysokość ustala organ, a nie podatnik. To odstępstwo od reguły polegającej na samoobliczeniu daniny przez samego podatnika (reguła ta dotyczy większości podatków, w tym PIT, CIT, VAT, akcyzy).

REKLAMA

REKLAMA

W podatku od spadków i darowizn jest jeszcze jedna nietypowość – odnowienie (odżycie) obowiązku podatkowego. Oznacza to, że obowiązek ten może powstać ponownie, nawet po latach. Wynika tak z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, który brzmi: „Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia”.

Organy podatkowe sięgają po ten przepis zwłaszcza w sytuacji, gdy zorientują się, że podatnik dysponuje majątkiem, którego nabycia wcześniej nie zgłosił do opodatkowania. Przykładowo, gdy tłumaczy, że miał pieniądze na zakup willi bądź drogiego auta, bo przed laty dostał duży spadek lub darowiznę. Jeżeli nie zapłacił wtedy podatku od spadków i darowizn, a powinien był, to nie ma co liczyć na przedawnienie. Fiskus ma prawo zażądać daniny, argumentując, że obowiązek podatkowy powstał ponownie (odnowił się).

Urząd skarbowy: Obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn powstał ponownie

Tak też postąpił w sprawie podatniczki, która we wrześniu 2020 r. złożyła zeznanie SD-3, powołując się na spadek, który odziedziczyła w czerwcu 2014 r. Uporządkowanie spraw z fiskusem było jej potrzebne, by móc sprzedać mieszkanie po matce. Potrzebowała zaświadczenia, że nie zalega z podatkami.

Urząd skarbowy odmówił jej tego zaświadczenia i zażądał zeznania SD-3. Kobieta złożyła je, prosząc zarazem o odstąpienie od sankcji za nieterminowość. Podatku najprawdopodobniej i tak by w 2014 r. nie zapłaciła (bo spadek był po matce, a więc po osobie z najbliższego grona rodziny), ale skoro urząd zażądał zeznania, to je złożyła.

Urząd wykorzystał zaistniałą sytuację i wydał podatniczce decyzję ustalającą podatek od spadków i darowizn. Słowem, nakazał jej zapłatę daniny.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Podatniczkę to zaskoczyło. Sądziła, że podatek, jeśli w ogóle się należał, dawno się już przedawnił. W odpowiedzi usłyszała jednak, że podatek od spadków i darowizn nie ulega przedawnieniu i że skoro kobieta sama powołała się na nabycie spadku, to doszło do ponownego powstania obowiązku podatkowego.

Tego samego zdania był dyrektor izby administracji skarbowej. Wyjaśnił, że odnowienie obowiązku podatkowego, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie powoduje przedawnienia prawa do wydania decyzji przez urząd skarbowy. Urząd może sięgnąć po to prawo w każdej chwili, gdy tylko zostanie ujawnione, że podatnik nabył spadek, a go nie zgłosił.

WSA: Urząd skarbowy otrzymał odpis prawomocnego postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku i przez 3 lata nie wydał decyzji

Z taką wykładnią nie zgodziły się sądy. WSA w Rzeszowie orzekł, że nie można za powołanie się na nabycie spadku uznać złożenia zeznania podatkowego. Celem podatniczki nie było bowiem wykazanie, że nabyła spadek, tylko otrzymanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkiem.

Co więcej – zauważył WSA – w tej sprawie na podatniczce w ogóle nie ciążył obowiązek składania zeznania, bo nabycie spadku zostało stwierdzone przez sąd rejonowy i urząd skarbowy doskonale wiedział o tym dziedziczeniu. Otrzymał bowiem odpis prawomocnego postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Od tej pory miał trzy lata na wydanie decyzji ustalającej podatek (gdyby faktycznie podatek ten był należny).

Skoro urząd nie wykorzystał tego czasu, to zobowiązanie podatkowe (jeśli w ogóle powstało) już się przedawniło i postępowanie wymiarowe powinno zostać umorzone – orzekł WSA.

Wymuszone złożenie zeznania podatkowego

Zwrócił też uwagę na to, że podatniczka w ogóle nie zamierzała składać zeznania ani wniosku o odstąpienie od nałożenia sankcji. Złożyła je na wyraźną sugestię urzędu, który nie zgadzał się na wydanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkiem.

Zdaniem WSA takie postępowanie organu tym bardziej zasługiwało na potępienie. Nie można akceptować sytuacji, w której organ administracji wymusza na podatnikach podejmowanie określonych działań, zwłaszcza niekorzystnych z punktu widzenia ich interesów, a następnie wykorzystuje to do wymierzenia im podatku. Takie działanie narusza wyrażoną w art. 121 par. 1 ordynacji podatkowej zasadę prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych – wytknął sąd.

Przedawnienie obowiązku podatkowego po trzech latach od uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku

Wyrok ten utrzymał w mocy NSA w wyroku z 22 czerwca 2022 r., sygn. akt III FSK 5058/21. Potwierdził, że złożenie przez podatniczkę zeznania nie spowodowało powstania na nowo obowiązku podatkowego. Obowiązek ten ukształtował się już wcześniej, w momencie uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku – wskazał sąd kasacyjny.

Uznał więc, że skoro podatniczka nabyła spadek w dacie uprawomocnienia się postanowienia sądu rejonowego, czyli 14 czerwca 2014 r., to trzyletni termin przedawnienia rozpoczął bieg 31 grudnia 2014 r., a upłynął 31 grudnia 2017 r. Z tym dniem przedawniła się kompetencja organu do wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania w podatku od spadków i darowizn – orzekł NSA.

Dodał, że gdyby zgodzić się z fiskusem, to podatek od spadków i darowizn nigdy by się nie przedawniał, bo jakakolwiek czynność podatnika powodowałaby odnowienie obowiązku podatkowego. A przecież złożenie zeznania przez podatniczkę nie miało na celu wykazania nabycia spadku, tylko uzyskanie formalnego poświadczenia stanu prawnego, który był organowi znany – zwrócił uwagę sąd kasacyjny.

Podobny wniosek płynie z wyroku z 16 września 2021 r. (sygn. akt III FSK 3338/21). Wtedy również oba sądy orzekły, że obowiązek podatkowy powstał ponownie w związku z uprawomocnieniem się postanowienia sądu rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku. Od tego dnia urząd skarbowy ma trzy lata na ewentualne wydanie decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe. Po tym terminie zobowiązanie się przedawnia. ©℗

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

REKLAMA

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA