REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Między niedopatrzeniem a przemytem. Dlaczego firmy spedycyjne nie wypełniają swoich obowiązków?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Izabella Tymińska
Zajmuje się doradztwem z zakresu przepisów prawa celnego, importem i eksportem towarów i usług, analizą finansowo-ekonomiczną kontraktów międzynarodowych.
Między niedopatrzeniem a przemytem. Dlaczego firmy spedycyjne nie wypełniają swoich obowiązków?
Między niedopatrzeniem a przemytem. Dlaczego firmy spedycyjne nie wypełniają swoich obowiązków?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W dobie sankcji, wojny za granicą i zaostrzonego nadzoru eksportu, firmy spedycyjne nie mogą działać automatycznie. Brak weryfikacji dokumentów, analizy zleceń czy ryzyk sankcyjnych może prowadzić do współodpowiedzialności prawnej, utraty licencji i długofalowych strat reputacyjnych.

rozwiń >

W dobie sankcji gospodarczych, zbrojnego konfliktu za naszą granicą oraz zaostrzonego nadzoru nad eksportem – firmy spedycyjne nie mogą działać na autopilocie. Ich rola w międzynarodowym łańcuchu dostaw to już nie tylko „przewóz towaru z punktu A do B”, lecz pełnoprawny element systemu zgodności (compliance). Brak znajomości dokumentów przewozowych, niedbalstwo w analizie zleceń, czy ignorowanie ryzyk po stronie nadawcy to dziś nie tylko przejaw braku profesjonalizmu – to potencjalna współodpowiedzialność za naruszenie prawa sankcyjnego, w tym Rozporządzenia Rady UE 833/2014 i 765/2006.

REKLAMA

Nieznajomość dokumentacji przewozowej to zgoda na ryzyko

REKLAMA

Zlecenie transportowe, list przewozowy (CMR, AWB, B/L), faktura, specyfikacja towarowa – to nie tylko formalność. To dokumenty, które zawierają informacje o pochodzeniu towaru, jego kodzie CN, odbiorcy końcowym i kraju przeznaczenia. Spedytor, który ich nie weryfikuje, naraża się na udział – często nieświadomy – w procederze m.in. obejścia sankcji lub przemycie towarów o podwójnym zastosowaniu (dual-use). Brak analizy tych danych to niedopełnienie obowiązku należytej staranności wobec klienta.

Co więcej, może to prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, w tym odpowiedzialności karno-skarbowej lub utraty pozwoleń celnych. Organy kontroli coraz częściej oczekują, że operatorzy logistyczni wdrażają procedury weryfikacyjne w łańcuchu dostaw. Przedsiębiorca, który ignoruje te ryzyka, traci wiarygodność i naraża swoją firmę na długofalowe straty reputacyjne

Brak weryfikacji kraju przeznaczenia to poważne ryzyko sankcyjne

REKLAMA

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady UE 833/2014 i 765/2006, eksport towarów do Rosji, Białorusi i niektórych regionów Ukrainy (np. Krymu, Donbasu, Chersonia, Zaporoża) jest zabroniony lub wymaga specjalnych zezwoleń. Spedytor, który przyjmuje ładunek „do Kazachstanu”, „Armenii” czy „Turcji” – bez sprawdzenia, czy nie jest to tzw. rynek trzeciego ryzyka reeksportowego – może przyczynić się do naruszenia sankcji, nawet jeśli formalnie nie jest nadawcą ani odbiorcą. Zgodnie z przepisami, współudział w organizacji zakazanego przewozu może skutkować odpowiedzialnością cywilną, administracyjną, a nawet karną.

Coraz częstsze przypadki reeksportu z krajów trzecich do Rosji sprawiają, że służby celne i organy kontrolne zwracają szczególną uwagę na trasy i odbiorców towarów strategicznych. Brak dochowania należytej staranności, np. w zakresie sprawdzenia końcowego przeznaczenia towaru lub podmiotu odbiorcy, może zostać uznany za celowe działanie z pominięciem reżimu sankcyjnego. Dlatego przedsiębiorstwa logistyczne i spedycyjne powinny wdrożyć mechanizmy weryfikacji partnerów handlowych oraz analizować zlecenia pod kątem ryzyk sankcyjnych i dual-use.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Spedytor nie pyta – spedytor odpowiada

W polskim prawie cywilnym obowiązuje zasada należytej staranności zawodowej (art. 355 §2 k.c.). Oznacza to, że spedytor, jako profesjonalista, powinien działać z większą starannością niż zwykły uczestnik obrotu gospodarczego. Jeśli nie zadaje pytań o towar, nie żąda dokumentacji, nie analizuje ryzyk – nie może zasłaniać się niewiedzą.

Sądy (np. Sygn. akt VII AGa 868/19) coraz częściej przyjmują, że firma spedycyjna, która przyjęła towar bez podstawowej weryfikacji, narusza swoje obowiązki umowne względem klienta, a w niektórych przypadkach współposiada za skutki prawne i finansowe takiego przewozu. Brak weryfikacji zawartości przesyłki, jej zgodności z dokumentami czy tożsamości nadawcy i odbiorcy może zostać uznany za rażące niedbalstwo. W takich przypadkach odpowiedzialność spedytora nie wynika z winy, lecz z naruszenia profesjonalnego standardu staranności.

Brak procedur compliance – bomba z opóźnionym zapłonem

Większość firm spedycyjnych nie wdrożyła systemów wewnętrznej kontroli eksportu (Internal Compliance Programme – ICP), mimo że działają w bezpośrednim sąsiedztwie obrotu sankcyjnego. Bez polityk dotyczących weryfikacji kontrahentów, list sankcyjnych (np. unijnej, OFAC, krajowej), kierunków ryzyka i rodzaju towarów – firma działa „na ślepo”. W przypadku kontroli lub ujawnienia naruszenia, nie będzie w stanie wykazać, że dochowała należytej staranności.

Brak ICP to nie tylko ryzyko finansowe, ale również ryzyko odpowiedzialności karnej zarządu i utraty reputacji. Organy celne oraz banki coraz częściej żądają od firm dowodów istnienia procedur zgodności już na etapie odprawy lub płatności. Każdy przypadek naruszenia może skutkować nie tylko cofnięciem licencji lub blokadą transakcji, ale także wykluczeniem z międzynarodowego łańcucha dostaw.

Przemycone – przez nieświadomość lub wygodę

Wielokrotnie ujawniane przypadki przewozu towarów zakazanych (np. elektroniki wojskowej, dronów, materiałów o podwójnym zastosowaniu) pokazują, że to właśnie brak czujności logistyków otwiera drogę do obchodzenia sankcji. Czasami to „przymknięcie oka” na niejasne dane, czasami celowa niewiedza – ale efekt jest ten sam: towar trafia tam, gdzie nie powinien. Udział w takim przewozie może być zakwalifikowany jako współudział w przemycie lub naruszeniu sankcji, a nawet objęty dochodzeniem ABW lub służb celno-skarbowych.

Co gorsza, w wielu przypadkach firmy nie potrafią później wykazać, kto konkretnie zatwierdził dany transport – brak dokumentacji i nadzoru sprzyja rozmyciu odpowiedzialności. Organy ścigania coraz częściej analizują nie tylko nadawcę i odbiorcę, ale także wszystkie ogniwa pośrednie – w tym spedycję i operatorów logistycznych. W efekcie nawet bierna postawa może zostać uznana za świadome ułatwienie procederu objętego odpowiedzialnością karną lub administracyjną.

Polecamy: Komplet podatki 2025

Podsumowanie: czas na logistykę świadomą ryzyka

Współczesna firma spedycyjna nie może być wyłącznie „kurierem przemysłowym”. To partner biznesowy, który ma realny wpływ na zgodność obrotu z przepisami prawa krajowego i unijnego. W dobie sankcji, wojny i przestępczości gospodarczej – ignorancja nie chroni przed odpowiedzialnością. Odpowiedzialność spada nie tylko na podmiot jako całość, ale także indywidualnie na osoby zarządzające, które nie wdrożyły procedur lub świadomie tolerowały ryzyko.

Świadoma logistyka to nie luksus, lecz konieczność – wymaga edukacji, systemów weryfikacyjnych i decyzji podejmowanych na podstawie faktów, a nie domysłów. Każdy błąd, zaniedbanie czy brak reakcji może pociągnąć za sobą konsekwencje finansowe, prawne i reputacyjne – zarówno dla firmy, jak i jej ludzi.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Badania techniczne od 19 września. Nowe stawki dla kierowców!

Od 19 września kierowców w Polsce czekają wyższe opłaty za badania techniczne pojazdów. Zmiana ta, wprowadzona po ponad 20 latach, ma na celu urealnienie kosztów funkcjonowania stacji kontroli i dostosowanie ich do współczesnych realiów gospodarczych. Ministerstwo infrastruktury podkreśla, że nowe stawki – choć wyższe – nadal pozostaną jednymi z najniższych w Europie, a przy tym zapewnią sprawiedliwą równowagę między interesem przedsiębiorców a możliwościami finansowymi kierowców.

KSeF i słaby Internet? To może być problem dla Twojej firmy, ale jest rozwiązanie

Obowiązkowe e-fakturowanie w KSeF od 2026 r. ma być rewolucją w rozliczeniach VAT, ale wielu przedsiębiorców obawia się braku stabilnego Internetu, szczególnie w mniejszych miejscowościach. Posłanka Iwona Krawczyk pyta ministra finansów o rozwiązania awaryjne i wsparcie dla firm. Znamy odpowiedź resortu.

Koniec polskiego rolnictwa? Unia Europejska otwiera bramy dla taniej żywności z Ameryki Południowej

To może być początek końca polskiej wsi. Umowa z Mercosurem otwiera unijny rynek na wołowinę, drób, miód i cukier z Ameryki Południowej – tanie, masowe i nie do przebicia. Czy polskie rolnictwo czeka katastrofa?

Webinar: Objaśnienia MF w podatku u źródła. W czym w praktyce pomogą?

Podatek u źródła od lat budzi wątpliwości. Zmieniające się przepisy, niejednoznaczne interpretacje oraz ryzyko odpowiedzialności sprawiają, że każda wskazówka ze strony resortu finansów ma istotne znaczenie w codziennej praktyce. Przyjrzymy się więc najnowszym objaśnieniom MF i ocenimy, w jakim zakresie mogą one pomóc w konkretnych przypadkach.

REKLAMA

Jak przygotować się do KSeF? Praktyczne wskazówki i odpowiedzi na trudne pytania [Szkolenie online, 10 września]

Jak przygotować się do KSeF? Pod takim tytułem odbędzie się szkolenie, na które serdecznie zapraszamy! Termin wydarzenia to 10 września 2025 roku, godz. 10:00-16:00.

KSeF i załączniki: Czy możesz dodać PDF, skan lub zdjęcie? MF wyjaśnia

Ministerstwo Finansów wyjaśnia, jak działa obsługa załączników w Krajowym Systemie e-Faktur. Sprawdź, w jakiej formie można je dołączać do KSeF, czy są obowiązkowe i co zrobić z plikami PDF lub zdjęciami.

API KSeF 2.0: Nowe narzędzia od Ministerstwa Finansów. Firmy muszą już zacząć przygotowania

Resort finansów opublikował pełną dokumentację API KSeF 2.0 wraz z bibliotekami SDK i podręcznikiem dla programistów. Od 30 września 2025 r. ruszy środowisko testowe, a od 1 lutego 2026 r. KSeF stanie się obowiązkowy dla wszystkich przedsiębiorców.

Przeniesienie grupy spółek do centrum BPO: jak to zrobić skutecznie i prawidłowo

Migracja grupy kilkunastu spółek w ramach jednego projektu outsourcingu księgowo-kadrowego w ramach BPO to jedno z najbardziej złożonych przedsięwzięć w branży usług finansowo-księgowych. Wymaga to precyzyjnego planowania, koordynacji wielu zespołów oraz szczególnej uwagi na aspekty prawne, techniczne i operacyjne. Jak przygotować się do takiego procesu z perspektywy firmy przekazującej procesy oraz dostawcy usług BPO?

REKLAMA

E-faktura w KSeF: definicja, nowy wzór FA(3) i zasady wystawiania od 2026 r.

Od 1 lutego 2026 r. wszyscy podatnicy będą wystawiać faktury ustrukturyzowane wyłącznie w nowym formacie FA(3). Sprawdź, czym jest e-faktura w KSeF, jakie zmiany wprowadza nowy wzór i z jakich bezpłatnych narzędzi można korzystać, aby prawidłowo wystawiać dokumenty.

Miliardy złotych na fikcyjnych fakturach. W pół roku fiskus wykrył oszustwa na ponad 4,1 mld zł [DANE MF]

W 6 miesięcy br. liczba wykrytych fikcyjnych faktur była o prawie 3% mniejsza niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Jak zaznaczają eksperci, KAS stosuje coraz skuteczniejsze cyfrowe narzędzia weryfikujące. Algorytmy z użyciem sztucznej inteligencji są dużo szybsze i dokładniejsze w wyłapywaniu oszustw niż metody tradycyjne. Jednocześnie oszuści są mniej skłonni do podejmowania ryzyka. Ostatnio wartość brutto wynikająca z fikcyjnych faktur wyniosła ponad 4,1 mld zł, a więc o przeszło 3% mniej niż rok wcześniej.

REKLAMA