Zakład Ubezpieczeń Społecznych udzielił wyjaśnień odnośnie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za styczeń 2023 r. dla przedsiębiorców, którzy zmienili formę opodatkowania. Ponadto ZUS wyjaśnił wpływ różnic remanentowych na ustalanie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przez przedsiębiorców
Przedsiębiorcy, którzy od 1 stycznia 2023 r. zmienili formę opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej, opłacają składkę zdrowotną za styczeń 2023 r. (płatną w lutym 2023 r.) zgodnie z zasadami obowiązującymi dla nowej formy opodatkowania.
1. Zmiana z formy opodatkowania według zasad ogólnych na opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych
Dotyczy płatnika składek, który w 2022 r. stosował opodatkowanie według skali podatkowej lub podatkiem liniowym, natomiast w roku 2023 wybrał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Zmiana formy opodatkowania na ryczałt oznacza, że za styczeń 2023 r. płatnik składek zobowiązany jest ustalić miesięczną podstawę wymiaru składki na to ubezpieczenie w wysokości odpowiadającej 60%, 100% lub 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2022 r. włącznie z wypłatami z zysku, w zależności od wysokości uzyskanych przychodów w styczniu 2023 roku lub wysokości przychodów z roku 2022 w przypadku zadeklarowania opłacania składek na podstawie przychodów z poprzedniego roku.
2. Zmiana z formy opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych na opodatkowanie na zasadach ogólnych
Dotyczy płatnika składek, który w roku 2022 stosował opodatkowanie ryczałtem, natomiast w roku 2023 wybrał opodatkowanie według skali podatkowej lub podatkiem liniowym.
Taka zmiana formy opodatkowania oznacza, że za styczeń 2023 r. płatnik składek zobowiązany jest ustalić podstawę wymiaru składki na to ubezpieczenie na podstawie wysokości dochodu z miesiąca poprzedniego. Ze względu na to, że w grudniu 2022 r. płatnik składek nie osiągał dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych, podstawę wymiaru składki należnej za styczeń będzie stanowiła kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na dzień 1 lutego 2022 r., tj. 3.010 zł.
3. Zmiana z formy opodatkowania według skali na opodatkowanie podatkiem liniowym
Dotyczy płatnika składek, który w roku 2022 stosował opodatkowanie według skali, natomiast w roku 2023 wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym.
Taka zmiana formy opodatkowania oznacza, że za styczeń 2023 r. płatnik składek zobowiązany jest ustalić podstawę wymiaru składki na to ubezpieczenie na podstawie wysokości dochodu z miesiąca poprzedniego. Ze względu na to, że w grudniu 2022 r. płatnik nie osiągał dochodów opodatkowanych podatkiem liniowym, podstawę wymiaru składki należnej za styczeń będzie stanowiła kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na dzień 1 lutego 2022 r., tj. 3.010 zł.
Pomimo tego, że składka dla przedsiębiorców stosujących opodatkowanie podatkiem liniowym wynosi 4,9% podstawy jej wymiaru, to z uwagi na obowiązującą zasadę, zgodnie z którą składka ta nie może być niższa od kwoty 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, należna składka za styczeń 2023 r. powinna być obliczona jako 9% od podstawy jej wymiaru wynoszącej 3.010 zł.
Analogicznie należy ustalić podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku zmiany formy opodatkowania z opodatkowania podatkiem liniowy na opodatkowanie według skali.
W sytuacji opisanej w punkcie 2 i 3 płatnik dokonując w kwietniu 2023 r. rozliczenia rocznego zobowiązany będzie sporządzić je w kontekście dwóch form opodatkowania.
Różnice remanentowe w kontekście ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przez przedsiębiorców
Zgodnie z przepisami dochód uzyskiwany z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest ustalany z uwzględnieniem różnic remanentowych obliczanych dla potrzeb podatku PIT.
Jeśli remanent końcowy jest niższy od remanentu początkowego oznacza to obniżenie dochodu, a tym samym i podstawy wymiaru składki. Przedsiębiorca może zatem uwzględnić to obniżenie w kontekście dochodu za grudzień 2022 r. przy rozliczeniu składki należnej za styczeń 2023 r. albo w kontekście rozliczenia rocznego, w którym pomniejszy dochód roczny za rok 2022.
W sytuacji gdy remanent końcowy jest wyższy od remanentu początkowego dochód przyjmowany do ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie jest powiększany o różnicę remanentową. Zasada ta ma zastosowanie jedynie w sytuacji obliczania składek za rok 2022.