Rezydencja podatkowa – czyli gdzie płacimy podatki
Zgodnie z przepisami polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) za polskiego rezydenta podatkowego uznaje się osoby przebywające w Polsce dłużej niż 183 dni w danym roku, bądź też posiadające tu ośrodek interesów życiowych.
Oznacza to, że jeżeli dana osoba podejmując pracę w Wielkiej Brytanii np. pozostawi najbliższą rodzinę w Polsce, dla celów rozliczeń z fiskusem będzie ona traktowana jako polski rezydent podatkowy.
Wiąże się z tym obowiązek deklarowania i opodatkowania w Polsce dochodów uzyskiwanych w innych państwach.
Jednakże w sytuacji, w której ta sama osoba przeniosłaby do Wielkiej Brytanii swój ośrodek interesów życiowych i spędzałaby w Polsce mniej niż 183 dni w roku, będzie ona uważana za nierezydenta podatkowego Polski.
Przepisy dotyczące rezydencji podatkowej w Wielkiej Brytanii są bardziej skomplikowane. Funkcjonują tam trzy statusy podatkowe:
- nierezydent (non-resident),
- rezydent (resident but not ordinarily resident) i
- zwykły rezydent (resident and ordinarily resident).
W przypadku dochodu ze stosunku pracy, nierezydent jest opodatkowany wyłącznie od dochodów uzyskanych za obowiązki wykonywane w Wielkiej Brytanii.
Z kolei rezydent podlega opodatkowaniu od dochodu otrzymanego za obowiązki pracownicze wykonywane w Wielkiej Brytanii oraz od dochodu za obowiązki wykonywane poza brytyjskimi granicami, ale wypłaconego w Wielkiej Brytanii bądź tam przekazanego, przywiezionego (remittance).
Natomiast zwykły rezydent jest - co do zasady – opodatkowany w Wielkiej Brytanii od całości swoich ogólnoświatowych dochodów.
Wyjątkiem będzie sytuacja osoby, która jest zwykłym rezydentem w Wielkiej Brytanii, ale nie posiada statusu tzw. osoby stale zamieszkującej w Wielkiej Brytanii (UK domiciled), i na podstawie odrębnej umowy o pracę zawartej z pracodawcą mającym siedzibę poza granicami Wielkiej Brytanii jest wynagradzana za obowiązki wykonywane całkowicie poza Wielką Brytanią.
Określając obowiązki podatkowe osoby pracującej w Wielkiej Brytanii należy rozpocząć od określenia jej statusu podatkowego. Nierezydentem jest zasadniczo osoba, której długość pobytu w Wielkiej Brytanii w danym roku podatkowym nie przekroczyła 183 dni.
Status rezydenta uzyska osoba, która albo przekroczyła ten okres w roku podatkowym, albo przebywała tam średnio powyżej 90 dni w każdym z czterech kolejnych lat podatkowych (nie licząc roku przyjazdu i wyjazdu).
W tym drugim przypadku osoba ta będzie jednak traktowana jako rezydent dopiero od piątego roku podatkowego. Począwszy od 6 kwietnia 2008 r., dni przyjazdu do i wyjazdu z Wielkiej Brytanii są również brane pod uwagę przy określaniu rezydencji podatkowej pod warunkiem, że osoba jest obecna w Wielkiej Brytanii o godz. 24 tego dnia.
Jeśli chodzi o najbardziej brzemienny w skutki podatkowe status zwykłego rezydenta, uzyskuje go osoba, która m.in: przybyła do Wielkiej Brytanii z intencją pobytu tam dłużej niż 3 lata, bądź zakupiła lub wynajęła tam nieruchomość na okres powyżej trzech lat, od – odpowiednio – momentu przyjazdu, zakupu nieruchomości lub zawarcia umowy najmu.
W pewnych wypadkach może dojść do powstania konfliktu rezydencji – dzieje się tak, gdy zarówno Polska, jak i Wielka Brytania na podstawie swojego krajowego prawa uznały daną osobę za swojego rezydenta podatkowego. Rozwiązanie tego problemu powinno wówczas nastąpić w oparciu o umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartą pomiędzy Polską a Wielką Brytanią.
PIT od dochodów z pracy w Wielkiej Brytanii
Dochody pracownicze są opodatkowane w Wielkiej Brytanii według progresywnej skali podatkowej.
Obowiązują dwie stawki podatku: 20 oraz 40% .W pewnych przypadkach możliwe jest zastosowanie 50% stawki podatkowej. Roczna kwota wolna od opodatkowania wynosi, co do zasady 7 457 GPB w latach 2011-2012.
Należy podkreślić, że rok podatkowy w Wielkiej Brytanii nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym i trwa od 6 kwietnia danego roku do 5 kwietnia roku następnego.
Skala PIT w Wielkiej Brytanii
| Wysokość dochodu do opodatkowania w 2009/10 oraz w 2010/2011 (w funtach) | Stawka podatku (w proc.) |
| do 37 400 powyżej 37 400 do 150 000 powyżej 150 000 | 20 40 50* |
* Stawka 50% dotyczy dochodów uzyskanych od 1 kwietnia 2010 r.
W przypadku, gdy podatnik uzyskuje tylko dochody z pracy, nie jest zobowiązany do złożenia zeznania rocznego w Wielkiej Brytanii. Wyjątek stanowi sytuacja posiadania dochodów z innych źródeł podlegających opodatkowaniu w tym kraju, np. dywidendy, dochody ze sprzedaży akcji, odsetki itp.
Pracownik może dokonać samodzielnego złożenia zeznania rocznego do brytyjskiego urzędu skarbowego (Inland Revenue), w zakresie obejmującym jego dane i zestawienie dochodów z poszczególnych źródeł oraz ulg, a urząd dokona za niego kalkulacji podatku. Drugą możliwością jest samodzielne obliczenie podatku.
Umowy podatkowe z Jersey i Guernsey
Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z Wyspą Man
Polak w Anglii – podatek od dochodów z pracy
Wielka Brytania jest bardzo częstym kierunkiem emigracji zarobkowej Polaków. Często podejmują tam pracę tymczasową. Należy pamiętać, że Polak pracujący za granicą, a posiadający wciąż miejsce zamieszkania w Polsce nadal ma obowiązki podatkowe w kraju.
Wszystkim warto zwrócić uwagę zwłaszcza na dwie kwestie:
- aktualizację danych identyfikacyjnych oraz
- rozliczenie się z dochodów z polskim fiskusem.
W przypadku zmiany danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym podatnik jest zobowiązany do złożenia zgłoszenia aktualizacyjnego (NIP-3 – przedsiębiorcy i ZAP-3 pozostali) do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 30 dni od zaistnienia zmiany.
Jeśli Polak w związku z wyjazdem do Wielkiej Brytanii utraci miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce, powinien dokonać aktualizacji swoich danych w urzędzie skarbowym. Sytuacja taka wystąpi, jeśli nie będzie on przebywał w Polsce dłużej niż 183 dni w roku kalendarzowym, ani nie będzie posiadał w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych.
Jednak nawet jeśli nadal będzie miał miejsce zamieszkania w Polsce w świetle polskich przepisów, ale równocześnie będzie traktowany jak osoba posiadająca miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii zgodnie z prawem brytyjskim, powinien ustalić, gdzie ostatecznie jest jego miejsce zamieszkania na podstawie dodatkowych kryteriów rezydencji określonych w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej miedzy Polską a Wielką Brytanią.
Jeśli okaże się, że za granicą – powinien dokonać aktualizacji swoich danych w urzędzie skarbowym.
Podobne obowiązki będą ciążyć na podatniku w momencie powrotu do kraju. Osoba, której ostateczne miejsce zamieszkania nadal jest w Polsce, musi pamiętać o rozliczeniu się z polskim fiskusem zarówno z dochodów uzyskanych w Polsce (jeśli je osiągnęła), jak i uzyskanych w Wielkiej Brytanii.
Do tych drugich będą miały zastosowanie postanowienia polsko-brytyjskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Trzeba jednak podkreślić, że dochody brytyjskie uzyskane po 1 stycznia 2007 r. są zwolnione z opodatkowania w Polsce (zgodnie z metodą wyłączenia z progresją).
Rozliczamy podatkowo swoje dochody z pracy za granicą - PORADNIK
Metody unikania podwójnego opodatkowania
Jak obliczyć podatek korzystając z jednej z metod unikania podwójnego opodatkowania
Gdzie powinien się rozliczać Polak pracujący w Wielkiej Brytanii
Należy je wziąć jedynie pod uwagę dla celów obliczenia efektywnej stawki podatkowej, która będzie miała zastosowanie do innych dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce (jeśli takie są).
Z kolei osoby, które wraz z wyjazdem do Wielkiej Brytanii utracą miejsce zamieszkania w Polsce, muszą rozliczyć się przed polskim fiskusem jedynie z dochodów osiągniętych z polskich źródeł.
Sylwia Janek, doradca podatkowy, starszym konsultant w Zespole ds. Podatków Pracowniczych działu prawno-podatkowego PwC