Ustawa o VAT 2014 - tekst ujednolicony
Zmiany w VAT od 1 stycznia 2014 r. - vademecum
Uchylony zostanie art. 19 ustawy o VAT , a w jego miejsce wejdzie nowy art. 19a, zawierający blok zmian dotyczących zasad powstania obowiązku podatkowego.
Polecamy: Samochód w firmie – zmiany od 1 kwietnia 2014 r.
Dodawany art. 19a zawiera zasady dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego. Zmiany te w sposób pełniejszy odzwierciedlają postanowienia dyrektywy 2006/112/WE (w szczególności w zakresie usług ciągłych) oraz porządkują i upraszczają przepisy w stosunku do obecnie obowiązujących regulacji w tym zakresie.
Faktura VAT i fakturowanie w 2013 roku - wyjaśnienia Ministerstwa Finansów
VAT 2013 - najważniejsze zmiany w wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów
Kasy fiskalne 2013 – zakres zwolnień w wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów
Ustawa o VAT 2013 – tekst ujednolicony
Ustawa z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw - Dz. U. z 2013 r. poz. 35.
Ordynacja podatkowa 2013 – tekst ujednolicony
Obecnie obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z chwilą wydania towarów lub wykonania usługi, a jeżeli czynności te powinny być potwierdzone fakturą, z chwilą wystawienia tej faktury, nie później niż 7-ego dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Rozliczenie tego podatku następuje w deklaracji za dany miesiąc (ewentualnie kwartał), w którym powstał obowiązek podatkowy, a to oznacza, że dla sprzedaży dokonywanej pod koniec miesiąca, w zależności od daty wystawienia faktury, obowiązek podatkowy powstawać może w miesiącu jej dokonania lub w miesiącu następnym.
Poza tym dyrektywa 2006/112/WE upoważnia państwa członkowskie do powiązania momentu powstania obowiązku podatkowego z wystawieniem faktury, jednak jest to odstępstwo od zasady ogólnej, które może być stosowane wyłącznie do określonych kategorii podatników lub określonych kategorii transakcji, a nie jako powszechna zasada.
VAT 2013 - definicja terenów budowlanych
VAT 2013 - prezenty o małej wartości i próbki
Tym samym obecne brzmienie przepisów dotyczących ogólnych zasad momentu powstania obowiązku podatkowego budzi wątpliwości w kontekście ich zgodności z przepisami unijnymi.
Wątpliwości te dotyczą również obowiązujących tzw. szczególnych momentów powstania obowiązku podatkowego, których liczba i w niektórych przypadkach złożoność są źródłem problemów z ich stosowaniem, zgłaszanych m.in. przez organizacje przedstawicielskie przedsiębiorców.
Wprowadzona została w art. 19a ust. 1 generalna zasada, że obowiązek podatkowy powstawać będzie z upływem miesiąca, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę.
Takie rozwiązanie oznacza pewność, że podatek stanie się wymagalny w miesiącu dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi i co do zasady zostanie rozliczony za ten okres rozliczeniowy.
Ta regulacja art. 19a ust. 1 nie narusza przepisów art. 63-65 dyrektywy 2006/112/WE, które przewidują, że VAT staje się wymagalny w momencie dostarczenia towarów lub wykonania usług, a w przypadku otrzymania zapłaty przed dokonaniem tych transakcji - w momencie otrzymania zapłaty.
Należy bowiem zaznaczyć, że określenie momentu powstania obowiązku podatkowego jest istotne dla dokonania rozliczenia danej transakcji w deklaracji podatkowej. Ta regulacja, zmierzająca do rozliczenia podatku w ostatnim dniu miesiąca, w którym dane czynności zostały dokonane, w pełni zatem realizuje cel dyrektywy – rozpoznanie obowiązku podatkowego w okresie rozliczeniowym, w których dana czynność została wykonana – rozwiązując przy tym trudności przy 11 ewentualnym literalnym stosowaniu cyt. przepisów dyrektywy 2006/112/WE, np. w transakcjach realizowanych za pomocą automatów do sprzedaży towarów czy biletów.
To rozwiązanie nie jest czymś wyjątkowym na tle niektórych innych państw członkowskich, w których podobne regulacje istnieją od wielu lat i niewątpliwie upraszczają rozliczanie transakcji dla VAT przy zachowaniu systemowych konstrukcji tego podatku.
Nowe podejście oznacza rezygnację z dotychczasowego generalnego powiązania momentu powstania obowiązku podatkowego również z datą wystawienia faktury.
VAT 2013 - nowelizacja ustawy o VAT, stawki VAT
Od 2013 roku będzie można wystawiać faktury uproszczone
W art. 19a ust. 2 ustalono, że reguła ogólna będzie również stosowana do usługi częściowej i zawierała również wskazówki co należy rozumieć przez usługę częściową.
Obecnie ustawa o VAT zawiera podobną regulację (art. 19 ust. 4), jednak bez wskazania co należy rozumieć przez usługę częściową.
Nowa definicja usługi częściowej nie narusza przepisów dyrektywy 2006/112/WE i odpowiada stosowanej w niektórych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Usługę częściową stanowić będzie określona część podzielnej w sensie gospodarczym usługi, dla której to części określono zapłatę.
Takie rozwiązanie pomoże w ustaleniu obowiązku podatkowego np. w przypadku usług przyjmowanych częściowo, m.in. tych usług budowlanych, które nie zostaną objęte przepisem ust. 3.
Ponadto w art. 19a ust. 3 proponuje się, aby w przypadku usług, dla których w związku z ich świadczeniem, ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznawało się je za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności, do momentu zakończenia świadczenia tych usług. Takie podejście realizuje postanowienia dyrektywy 2006/112/WE zawarte w art. 64.
Natomiast w przypadku usług świadczonych w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla których w związku z ich świadczeniem, w danym roku nie upływałyby terminy płatności lub rozliczeń, proponuje się aby uznawać je za wykonane z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tych usług (art. 19a ust. 3 zdanie drugie).
Takie określenie momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku usług o charakterze ciągłym odpowiada przepisom dyrektywy 2006/112/WE. Zgodnie z art. 64 tej dyrektywy w przypadku usług wykonywanych w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, które nie wiążą się z zapłatą zaliczki lub płatnościami w tym okresie, uważa się je za dokonane z upływem każdego roku kalendarzowego, do czasu zakończenia świadczenia usług.
Dyrektywa umożliwia jednak państwom członkowskim przyjęcie, w niektórych przypadkach, że dostawy towarów i świadczenie usług, dokonywane w sposób ciągły przez pewien okres, uważa się za dokonane z upływem okresów nie dłuższych niż rok.
Przepis art. 19a ust. 3 stosować się będzie odpowiednio do dostawy towarów, z wyjątkiem dostawy towarów (wydania ich) na podstawie umowy dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione (art. 19a ust. 4).
Polecamy: serwis VAT
Należy pamiętać, że towarem na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług są również wszelkie postacie energii.
Regulacją art. 19a ust. 4 objęte byłyby płatności z tytułu oddania gruntów w użytkowanie wieczyste (art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT), co w praktyce oznacza, co do zasady, kontynuację obecnego podejścia w tym zakresie.
Otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi w dalszym ciągu będzie rodziło powstanie obowiązku podatkowego, przy czym obowiązek ten konsekwentnie do przedstawionej zasady generalnej powstawać będzie z upływem 12 miesiąca, w którym zapłatę otrzymano (obowiązek powstanie w odniesieniu do kwoty otrzymanej zapłaty) – art. 19a ust. 8.
Zapłatą w tym wypadku będą, w szczególności: przedpłata, zaliczka, zadatek, rata, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu.
Nowy przepis pełniej realizuje zapis dyrektywy 2006/112/WE i dotyczy również (w przeciwieństwie do obecnych regulacji) np. zaliczek w dostawach energii elektrycznej.
Powyższa zasada, w odróżnieniu do obecnie obowiązującej, będzie mieć zastosowanie do wszystkich przypadków powstania obowiązku podatkowego wprowadzanych w projektowanym art. 19a ust. 1 – 7 ustawy (w każdym przypadku otrzymanie całości lub części zapłaty, np. zaliczki przed dostawą towarów lub wykonaniem usługi będzie powodować powstanie obowiązku podatkowego w części otrzymanej zapłaty).
Ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w 2012 roku
Jedynym odstępstwem od tej zasady będą objęte wewnątrzwspólnotowe dostawy i nabycia towarów.
Odnośnie szczególnych momentów powstania obowiązku podatkowego, wskazania wymaga, że dyrektywa 2006/112/WE upoważnia państwa członkowskie do powiązania momentu powstania obowiązku podatkowego z terminem zapłaty, jednak jest to odstępstwo od zasady ogólnej, które może być stosowane do określonych kategorii podatników lub określonych kategorii transakcji.
Tym samym w proponowanym art. 19a ust. 5 pkt 1 powiązanie momentu powstania obowiązku podatkowego z zapłatą dotyczyć będzie wyłącznie następujących czynności:
- dostawy towarów na podstawie umowy komisu dokonanej przez komitenta komisantowi. Specyfika tej transakcji w praktyce uniemożliwiałaby zastosowanie zasady ogólnej;
- przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie (jest to regulacja przeniesiona do ustawy z § 3 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego) oraz dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów, o której mowa w art. 18, które to przypadki również wiążą się z faktem „pojawiania się” wynagrodzenia z dużym opóźnieniem w stosunku do wykonanych czynności;
- świadczenia, na podstawie odrębnych przepisów, na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury, usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT, stanowiących import usług. Jest to regulacja przeniesiona do ustawy z § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem wykonawczym” i wiąże się z tym, że wynagrodzenie w tych przypadkach wypłacane jest w dużym oddaleniu czasowym od wykonania usługi. Zastosowane wyłączenie (do usług objętych art. 28b ustawy o VAT) wynika wprost z dyrektywy 2006/112/WE;
- dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w art. 29a ust. 1. Jest to kontynuacja obecnych regulacji i również uwzględnia okoliczność, że dopłaty te mogą być wypłacane w dużym oddaleniu czasowym od wykonania czynności;
Obowiązek podatkowy w ww. przypadkach konsekwentnie powstawać będzie z upływem miesiąca, w którym otrzymano całość lub część zapłaty z tytułu tych czynności.
Na czym polega ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy?
Jak już wyżej wskazano dyrektywa 2006/112/WE upoważnia państwa członkowskie do powiązania momentu powstania obowiązku podatkowego również z wystawieniem faktury, jednak podobnie jak przy możliwości powiązania z terminem otrzymania zapłaty jest to odstępstwo od zasady ogólnej, które może być stosowane wyłącznie do określonych kategorii 13 podatników lub określonych kategorii transakcji.
Takie rozwiązanie proponuje się zastosować tylko w przypadku dostawy i drukowania książek oraz czasopism (art. 19a ust. 5 pkt 2), których specyfika obrotu uzasadnia takie szczególne traktowanie. Obowiązek podatkowy konsekwentnie powstawać zatem będzie z upływem miesiąca, w którym wystawiono fakturę z tytułu:
a) świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych,
b) dostawy książek drukowanych (PKWiU ex 58.11.1) – z wyłączeniem map i ulotek – oraz gazet, czasopism i magazynów, drukowanych (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1),
c) czynności polegających na drukowaniu książek (PKWiU ex 58.11.1) – z wyłączeniem map i ulotek – oraz gazet, czasopism i magazynów (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1), z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.
W przypadku gdy podatnik nie wystawi faktury dokumentującej ww. czynności lub wystawi ją z opóźnieniem, w art. 19a ust. 7 zaproponowano, aby obowiązek podatkowy powstawał z upływem miesiąca, w którym upłynął termin na wystawienie faktury, określony w art. 106i ust. 4 i 5, tj.:
- 30. dzień od dnia wykonania usług budowlanych lub budowlano-montażowych,
- 60. dzień od dnia dostawy książek i czasopism, a jeśli umowa przewiduje rozliczenie zwrotów tych wydawnictw - 120. dzień od pierwszego dnia wydania tych towarów,
- 90. dzień od dnia wykonania czynności polegających na drukowaniu książek i czasopism.
Na takie rozwiązanie zezwalają przepisy dyrektywy 2006/112/WE, a dokładnie art. 66 lit. c, w brzmieniu nadanym dyrektywą 2010/45/UE, zgodnie z którym jeżeli faktura nie została wystawiona lub została wystawiona z opóźnieniem, VAT staje się wymagalny w określonym terminie, nie później niż z upływem terminu wystawienia faktury ustalonego przez państwa członkowskie na mocy art. 222 akapit drugi lub, jeżeli państwo członkowskie nie ustaliło takiego terminu – w określonym terminie od daty zaistnienia zdarzenia powodującego powstanie obowiązku podatkowego.
Nowe brzmienie przepisów regulujących kwestię powstania obowiązku podatkowego z tytułu importu towarów (ust. 9-11) zostało nieco zmodyfikowane w stosunku do obecnie obowiązujących regulacji.
Obowiązek podatkowy w imporcie towarów co do zasady powstawać będzie z chwilą powstania długu celnego (art. 19a ust. 9). Z uwagi na to, iż w przypadku objęcia towarów procedurą celną: uszlachetniania czynnego w systemie ceł zwrotnych i odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych dług celny powstaje z chwilą objęcia towarów tymi procedurami zmodyfikowany został przepis w ust. 10, który w proponowanym brzmieniu będzie odnosił się wyłącznie do importu towarów objętych procedurą celną przetwarzania pod kontrolą celną.
Obowiązek podatkowy w imporcie towarów
W przypadku objęcia towarów procedurą celną przetwarzania pod kontrolą celną - obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstawać będzie z chwilą objęcia towarów tą procedurą (art. 19a ust. 10).
Natomiast jeśli import towarów objęty jest procedurą celną: składu celnego, odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń, tranzytu, lub przeznaczeniem celnym wprowadzenie towarów do wolnego obszaru celnego lub składu wolnocłowego, a od towarów tych pobierane są opłaty wyrównawcze lub opłaty o podobnym charakterze to obowiązek podatkowy powstawać będzie z chwilą wymagalności tych opłat (art. 19a ust. 11).
Powyższe oznacza, że jeśli nie są pobierane od tych towarów ww. opłaty, to zaprzestanie podlegania ww. procedurom/przeznaczeniom celnym spowoduje powstanie obowiązku podatkowego zgodnie z zasadą ogólną (z chwilą postania długu celnego).
W projekcie przewidziano również (analogicznie jak obecnie) delegację dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia, w drodze rozporządzenia, późniejszych niż wymienione w ust. 1, 5 oraz 7-11 terminów powstania obowiązku podatkowego, z uwzględnieniem specyfiki wykonywania niektórych czynności, uwarunkowania obrotu gospodarczego niektórymi towarami oraz przepisów Unii Europejskiej (art. 19a ust. 12).
Ustawa o VAT 2013 – tekst ujednolicony
Ordynacja podatkowa 2013 – tekst ujednolicony
Terminy powstania obowiązku podatkowego określone obecnie w rozporządzeniu wykonawczym zostaną objęte zasadami ustawowymi. Nie ma zatem potrzeby realizacji upoważnienia dla Ministra Finansów do określania w drodze rozporządzenia późniejszych terminów powstania obowiązku podatkowego po wejściu w życie projektowanej ustawy.
Zgodnie z nowymi zasadami powstawania obowiązku podatkowego w transakcjach wewnątrzwspólnotowych obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowej dostawie i w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów powstaje z chwilą wystawienia faktury, a jeżeli warunek ten nie zostanie spełniony, obowiązek podatkowy powstaje 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów lub w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia (art. 20 ust. 1 i 5ustawy o VAT).
Ponadto w przypadku ciągłych dostaw towarów z jednego państwa członkowskiego do drugiego, które obejmują okres dłuższy niż jeden miesiąc, dodano przepis stanowiący, że dostawy te należy uznawać za dokonane na koniec każdego miesiąca do czasu zakończenia dostawy tych towarów (art. 20 ust. 2 ustawy o VAT).
W związku ze zmianami w zakresie określania momentu powstania obowiązku podatkowego wprowadzonymi dyrektywą 2010/45/UE wykreślono obecnie obowiązujące ust. 3 oraz 6-7 art. 20. Istotną tutaj zmianą jest to, że otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem transakcji wewnątrzwspólnotowych nie powoduje powstania obowiązku podatkowego. Pozostawiono niezmienione regulacje w zakresie magazynów konsygnacyjnych.
Źródło:
Ustawa z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw - Dz. U. z 2013 r. poz. 35.
Projekt z 25 maja 2012 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw.