Zmiany w VAT od 1 stycznia 2014 r. - vademecum

Nowa koncepcja obowiązku podatkowego w VAT

Największa i najważniejsza  zmiana spośród wchodzących w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. dotyczy obowiązku podatkowego. Z tą datą straci moc art. 19 ustawy o VAT, natomiast wszedł w życie art. 19a określający nowe reguły powstawania obowiązku podatkowego z tytułu odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju.

Więcej na ten temat w tekście: Obowiązek podatkowy w VAT - zmiany od 2014 roku

Nowe reguły określania podstawy opodatkowania w VAT

Podobnie jak w przypadku art. 19 określającego zasady powstawania obowiązku podatkowego do końca 2013 r., również zasady określania podstawy opodatkowania nie są już ustalane na podstawie art. 29 ustawy o podatku od towarów i usług, który został uchylony. Zastąpił go art. 29a tej ustawy. Jednocześnie uchylono art. 31 tej ustawy, który odrębnie normował podstawę opodatkowania w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Więcej na ten temat w tekście: Podstawa opodatkowania w VAT - nowe zasady od 2014 roku

Nowe zasady ustalania momentu odliczenia podatku naliczonego

Z dniem 1 stycznia 2014 r. zmienione zostały regulacje dotyczące momentu, w którym podatnik może pomniejszyć zobowiązanie podatkowe poprzez wykazanie podatku naliczonego. Nowe zasady w zakresie odliczenia podatku dokonane zostały w ramach obowiązującego już wcześniej art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług.

Więcej na ten temat w tekście: Moment odliczenia VAT naliczonego - zmiany 2014

Zasady fakturowania od dnia 1 stycznia 2014 r.

Od dnia 1 stycznia 2014 r. uchylono przepisy regulujące przed tą datą fakturowanie, tj. art. 106 oraz akty wykonawcze wydane na jego podstawie. W ich miejsce ustawodawca wprowadził art. 106a, który kompleksowo reguluje nowe zasady fakturowania.

Więcej na ten temat w tekście: Faktury i fakturowanie od 1 stycznia 2014 r.

Towary używane - rozliczanie VAT

Od dnia 1 stycznia 2014 r. zwolnienie dla towarów używanych uległo istotnemu zawężeniu. Przesłanką skorzystania ze zwolnienia jest wykorzystywanie towaru wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku oraz brak prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tego towaru. Od dnia 1 stycznia 2014 r. dla korzystania ze zwolnienia nie istnieją także wymogi używania towaru przez dany okres czasu.

Eksport towarów

Wchodzące w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. przepisy w zakresie obowiązku podatkowego w odniesieniu do eksportu towarów nie przewidują szczególnych zasad jego rozpoznawania. Podatnik dokonujący eksportu towarów jest zobligowany rozpoznać obowiązek podatkowy zgodnie z zasadami ogólnymi, tj. w rozliczeniu za okres, w którym dokona dostawy towarów, a jeżeli przed dokonaniem dostawy towarów podatnik otrzyma całość lub części zapłaty, jest on obowiązany wykazać podatek należny w odniesieniu do otrzymanej kwoty, w rozliczeniu za okres, w którym ją otrzymał.

Znowelizowane przepisy nie określają odrębnych reguł ustalania podstawy opodatkowania z tytułu eksportu towarów, a zatem jej ustalenie u eksportera odbywać będzie się na zasadach ogólnych.

Istotnym rozwiązaniem dla eksporterów będzie możliwość warunkowego zastosowania stawki 0%. Jej zastosowanie będzie uzależnione od okoliczności, w których wywóz towarów nastąpi w terminie 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik potrzymał zapłatę i w tym terminie otrzyma dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium UE.

Import towarów

Obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów, podobnie jak do końca 2013 r.,  powstaje z chwilą powstania długu celnego.

Zasady ustalania podstawy opodatkowania zostały określone odrębnie od zasad ogólnych. Podstawę opodatkowania w imporcie towarów stanowi wartość celna powiększona o należne cło oraz podatek akcyzowy. W przypadku towarów objętych szczególnymi procedurami wprowadzono odrębne zasady ustalania podstawy opodatkowania. Dodatkowo ustawodawca określił rodzaje wydatków, które wlicza się do podstawy opodatkowania.

Transakcje wewnątrzwspólnotowe

W odniesieniu do wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów istotne zmiany wprowadzono w zakresie ustalania momentu powstania prawa do odliczenia podatku naliczonego. Od dnia 1 stycznia 2014 r. generalna zasada odliczania podatku z tytułu dokonania tej czynności pozostaje bez zmian, jednak uzależniona została od spełniania dodatkowych warunków, tj. otrzymania faktury dokumentującej WNT w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy oraz uwzględnienia kwoty podatku należnego z tytułu WNT w deklaracji podatkowej, w której podatnik jest obowiązany rozliczyć podatek.

Spośród zmian w zakresie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów szvczególną uwagę należy zwrócić na usunięcie wymogu zarejestrowania podatnika w Polce do celów transakcji wewnątrzwspólnotowych jako przesłanki rozpoznania WDT.

Utrzymanie stawek VAT w wysokości 5%, 8% i 23%.

Ustawą z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw przedłużono do dnia 31 grudnia 2016 r. stosowanie podwyższonych stawek podatku od towarów i usług. Oznacza to, że w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. podstawowa stawka podatku wynosi 23%, a stawka obniżona wynosi 8%. Ustawa przewiduje również stawkę podatku w wysokości 5% na wybrane towary. Jednocześnie uchylono przepisy przewidujące warunkowe podwyższenie stawek podatku w przypadku, gdyby doszło do przekroczenia progu 55% wartości relacji kwoty państwowego długu publicznego do PKB.

Nabycie samochodu od dnia 1 stycznia 2014 r. - odliczenie VAT

Od dnia 1 stycznia 2014 r. miały zostać wprowadzone ograniczenia polegające na odliczeniu prawa podatnika do odliczenia od zakupu, wynajmu lub leasingu niektórych silnikowych pojazdów drogowych oraz wydatków związanych z tymi pojazdami (paliwa silnikowe, wydatki eksploatacyjne), jeśli nie są one używane wyłącznie do celów działalności gospodarczej (wykorzystywane również do celów prywatnych), a wydatki nie są w całości związane z działalnością gospodarczą podatnika. W obecnym stanie prac legislacyjnych w styczniu 2014 r. obowiązywać będą jednak przepisy 86a i art. 88a natomiast zmiany wynikające z decyzji Komisji Europejskiej zostaną wprowadzone najprawdopodobniej w trakcie 2014 r.

Od dnia 1 stycznia 2014 r. obowiązują zasady odliczania podatku przy nabyciu samochodów osobowych i niektórych innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych. Zachowano ograniczenie w zakresie prawa do odliczenia 60 % kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca (nie więcej jednak niż 6000 zł) w przypadku nabycia:

1)  samochodów osobowych,

2) innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

Konstrukcja przepisów art. 86a nie odbiega od regulacji dotychczas znajdujących się w art. 3 ustawy o zmianie ustawy o podatku do towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym. Niemniej jednak zmianie uległy kryteria, których spełnienie uzależnia prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego. Do kryteriów tych zalicza się: dopuszczalna ładowność – największa masa ładunku i osób, jaką może przewozić pojazd, która stanowi różnicę dopuszczalnej masy całkowitej i masy własnej pojazdu, dopuszczalna masa całkowita oraz świadectwo homologacji. Brak stosowanego zapisu w  świadectwie homologacji o dopuszczalnej ładowności lub liczbie miejsc powoduje uznanie pojazdu samochodowego za samochód osobowy. Ograniczenie to nie dotyczy przypadków, gdy odprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze stanowi przedmiot działalności podatnika.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Polecamy: Zmiany 2014 - Podatki, Księgowość, Kadry, Firma, Prawo