Wymagania dotyczące dokumentów księgowych
Dowodami księgowymi są:
1) faktury VAT, w szczególności „faktury zwykłe”, faktury VAT RR, dokumenty celne, rachunki oraz faktury korygujące i noty korygujące, odpowiadające warunkom określonym w przepisach o VAT, lub
2) inne dowody, wymienione poniżej, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:
a) wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,
b) datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty,
c) przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,
d) podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych
- oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.
Dowód księgowy powinien być sporządzony w języku polskim. Treść dowodu musi być pełna i zrozumiała; dopuszczalne jest stosowanie skrótów ogólnie przyjętych.
Jeżeli w dowodzie podane jest wartościowe określenie operacji gospodarczej tylko w walucie obcej, podatnik posiadający ten dowód jest obowiązany przeliczyć walutę obcą na złote, po obowiązującym w dniu dokonania operacji kursie, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o podatku dochodowym. Wynik przeliczenia należy zamieścić w wolnych polach dowodu lub w załączniku do dowodu sporządzonego w walucie obcej.
Błędy w dowodach księgowych można poprawiać wyłącznie przez skreślenie niewłaściwie napisanego tekstu lub liczby, w sposób pozwalający odczytać tekst lub liczbę pierwotną, i wpisanie tekstu lub liczby właściwej. Poprawka dokonana w dowodzie księgowym musi być potwierdzona datą i podpisem osoby dokonującej poprawki. Powyższy sposób poprawiania błędów nie dotyczy oczywiście dowodów księgowych, dla których ustalono odrębnymi przepisami zakaz dokonywania jakichkolwiek poprawek, oraz do dowodów obcych. Dowody obce mogą być w takich przypadkach poprawione przez wystawienie i przesłanie kontrahentowi dowodu korygującego (noty). Dowody własne zewnętrzne przesłane uprzednio kontrahentowi mogą być poprawione tylko przez wystawienie dowodu korygującego (noty).
Błędy na fakturze - termin płatności i wyrażona słownie kwota należności
Podatnicy zobowiązani są przechowywać dokumenty księgowe do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, a więc w zasadzie przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.
Faktury VAT i rachunki
Obowiązek wystawiania faktur VAT określa ustawa o podatku od towarów i usług (VAT). Szczegółowe zasady wystawiania faktur, dane, które powinny zawierać, oraz sposób i okres ich przechowywania ustala obecnie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (z późn. zm.). Natomiast rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej określa sposób i warunki przesyłania faktur w formie elektronicznej, a także zasady przechowywania oraz tryb udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej faktur przesyłanych drogą elektroniczną.
VAT 2013. Zmiany VAT dotyczące fakturowania
Regulamin wystawiania faktur - czy jest konieczny
W 2013 r. łatwiej wysyłać faktury drogą elektroniczną
Prowadzący działalność gospodarczą, których nie dotyczy obowiązek wystawiania faktur VAT (np. korzystający ze zwolnienia podmiotowego z VAT określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT), zobowiązani są do wystawiania rachunków, o których mowa w Ordynacji podatkowej (na zasadach podobnych jak w przypadku faktur VAT). Są one uznawane za faktury na gruncie przepisów o VAT, a także mogą być podstawą zapisów w PKPiR.
Dowody wewnętrzne
Na udokumentowanie zapisów w księdze, dotyczących niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (tzw. dowody wewnętrzne). Powinny one określać:
- przy zakupie - nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość,
- a w innych przypadkach - przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku).
Dowody takie mogą dotyczyć wyłącznie:
1) zakupu, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt;
2) zakupu od ludności, sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), surowców roślin zielarskich i ziół dziko rosnących leśnych, jagód, owoców leśnych i grzybów leśnych - PKWiU ex 02.30.40.0 (przy czym oznaczenie „ex” wskazuje, że zakres wymienionych wyrobów jest węższy niż określony w podanym grupowaniu PKWiU);
Jak posługiwać się PKWiU przy określaniu stawki VAT
3) wartości produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy lub hodowli prowadzonej przez podatnika;
4) zakupu w jednostkach handlu detalicznego materiałów pomocniczych;
5) kosztów diet i innych należności za czas podróży służbowej pracowników oraz wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących;
6) zakupu od ludności odpadów poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych oraz przeznaczonych na złom samochodów i ich części składowych;
7) wydatków związanych z opłatami za czynsz, energię elektryczną, telefon, wodę, gaz i centralne ogrzewanie, w części przypadającej na działalność gospodarczą; podstawą do sporządzenia tego dowodu jest dokument obejmujący całość opłat na te cele;
8) opłat sądowych i notarialnych;
9) wydatków związanych z parkowaniem samochodu w sytuacji, gdy są one poparte dokumentami niezawierającymi danych wymaganych dla dokumentu księgowego; podstawą wystawienia dowodu wewnętrznego jest bilet z parkometru, kupon, bilet jednorazowy załączony do sporządzonego dowodu.
Dowody wewnętrzne dotyczące rozliczenia kosztów podróży służbowych pracowników oraz wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących powinny zawierać co najmniej następujące dane: imię i nazwisko, cel podróży, nazwę miejscowości docelowej, liczbę godzin i dni przebywania w podróży służbowej (data i godzina wyjazdu oraz powrotu), stawkę i wartość przysługujących diet.
Od marca wyższe diety za delegacje służbowe
Paragony
Zakup w jednostkach handlu detalicznego materiałów, środków czystości i bhp oraz materiałów biurowych może być (poza przypadkiem zakupu w jednostkach handlu detalicznego materiałów pomocniczych udokumentowanego dowodem wewnętrznym) dokumentowany paragonami zaopatrzonymi w datę i stempel (oznaczenie) jednostki wydającej paragon - określającymi ilość, cenę jednostkową oraz wartość, za jaką dokonano zakupu. Na odwrocie paragonu podatnik musi uzupełnić jego treść, wpisując swoje nazwisko (nazwę zakładu), adres oraz rodzaj (nazwę) zakupionego towaru.
Na tych samych zasadach wydatki poniesione za granicą na zakup paliwa i olejów mogą być dokumentowane paragonami lub dowodami kasowymi.
5 lat przechowywania dokumentów kasowych
Jak po zmianach ewidencjonować obrót na kasie rejestrującej
Przykład:
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą. Kupił na targowisku artykuły biurowe za sporą sumę od Ukraińca, który nie wystawił żadnego dokumentu sprzedaży. Czy może sam wypisać dowód wewnętrzny i będzie można zaksięgować tę kwotę w koszty w podatkowej księdze przychodów i rozchodów?.
Zgodnie z § 14 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, zakup w jednostkach handlu detalicznego materiałów, środków czystości i bhp oraz materiałów biurowych może być dokumentowany paragonami zaopatrzonymi w datę i stempel (oznaczenie) jednostki wydającej paragon - określającymi ilość, cenę jednostkową oraz wartość, za jaką dokonano zakupu. Na odwrocie paragonu podatnik powinien uzupełnić jego treść, wpisując swoje nazwisko (nazwę zakładu), adres oraz rodzaj (nazwę) zakupionego towaru. W przypadku więc zakupu materiałów biurowych przepis wymaga udokumentowania zakupu co najmniej odpowiednio opisanym paragonem.
Inne dokumenty będące podstawą księgowań
Za dowody księgowe uważa się również:
1) dzienne zestawienia dowodów (faktur dotyczących sprzedaży) sporządzone do zaksięgowania ich zbiorczym zapisem;
2) noty księgowe, sporządzone w celu skorygowania zapisu dotyczącego operacji gospodarczej, wynikającej z dowodu obcego lub własnego, otrzymane od kontrahenta podatnika lub przekazane kontrahentowi;
3) dowody przesunięć;
4) dowody opłat pocztowych i bankowych;
5) inne dowody opłat, w tym dokonywanych na podstawie książeczek opłat, oraz dokumenty (dowody czy faktury wewnętrzne wystawiane w celu udokumentowania zapisów dotyczących niektórych kosztów - m.in. opłat sądowych czy notarialnych, wydatków związanych z opłatami za czynsz, energię elektryczną, telefon, wodę, gaz i centralne ogrzewanie w części przypadającej na działalność gospodarczą, wydatków związanych z parkowaniem samochodu, w sytuacji gdy są one poparte biletem z parkometru, kuponem, biletem jednorazowym) zawierające następujące dane:
a) wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dokument dotyczy,
b) datę wystawienia dokumentu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dokument dotyczy,
z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dokumentu, wystarcza podanie jednej daty,
c) przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,
d) podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych
- oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.
Dokumentami będącymi podstawą dokonywania wpisów w księdze przychodów i rozchodów są również dokumenty celne (SAD).
Kasy rejestrujące od 1 kwietnia 2013 r.
Zmiany w VAT 2013 r. - odpowiedzi MF na najczęściej zadawane pytania
A.J.
Zespół Doradców Podatkowych Jacek Czernecki Spółka z o. o.
ul. Zagrody 20a, 30-318 Kraków
tel.: 12 260 98 10, e-mail: doradcy@doradcy.pl, www.doradcy.pl
Usługi księgowe i doradztwo podatkowe,
pomoc prawno-podatkowa oraz reprezentacja
Klienta przed aparatem skarbowym.