JPK VAT 2024 – miało już być tylko dobrze. Dlaczego nie jest? Luka VAT taka sama jak 8 lat temu

Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy
Doradztwo podatkowe
rozwiń więcej
JPK VAT – miało już być tylko dobrze. Dlaczego nie jest? Luka VAT taka sama jak 8 lat temu / Shutterstock

W oficjalnym raporcie Ministerstwo Finansów twierdzi, że „luka w VAT” wróciła do poziomu sprzed ośmiu lat, czyli ma znów dwucyfrową wysokość (ok. 16%). Oznacza to, że wszystkie działania uszczelniające podjęte w 2016 roku wywołały nietrwały skutek lub po prostu były tyle samo warte, co „uszczelnienia” lat 2011-2015; przypomnę, że wtedy robiono to przez likwidację opodatkowania w postaci tzw. odwrotnego obciążenia – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

JPK VAT od 2020 roku. Dlaczego nie zapobiegł wzrostowi luki w tym podatku?

A przecież miało być już tylko dobrze, bo od 2020 r. wprowadzono w tym podatku tzw. jednolity plik kontrolny, który (jakoby) miał być uniwersalnym remedium na lukę w tym podatku. Nasłuchaliśmy się na ten temat dostatecznie dużo, więc tylko przypomnę, czego nas uczyli „jotpekowi eksperci”. Ich zdaniem dzięki niemu „urząd skarbowy będzie wiedzieć wszystko o podatnikach”, strach przed powszechną inwigilacją (jakoby) zmusi do uczciwości tych, którzy uchylają się od opodatkowania i każda próba wyłudzenia zwrotów (główna plaga w tym podatku) spotka się ze zdecydowaną ripostą ze strony władzy. 

Autopromocja

Czymże jest owa wunderwaffe organów podatkowych?  Otóż jest to informacja o prowadzonej ewidencji, czyli rejestrach sprzedaży oraz zakupu zawierającej dane o dokumentach będących podstawą wpisu do tych rejestrów. Przypomnę, że dokumentami tymi są zwłaszcza: faktury VAT (swoje i obce), raporty okresowe z kas rejestrujących, dokumenty celne, decyzje (tak!) organów określające podatek z tytułu importu, a przede wszystkim setki milionów zbiorczych dokumentów wewnętrznych wystawianych przez samych podatników. 

Z czego wynika jakaś nadzwyczajna moc informacji o tych dokumentach? Dalibóg nie wiadomo. Przecież księguje się albo miliony małych faktur, albo trochę mniej dużych (na większe kwoty), bo do rejestru idzie to, co wystawiają kontrahenci. Skąd będzie wiedział urząd skarbowy, że np. pod 14 pozycją tysiąc siedemset pięćdziesiątej szóstej faktury zakupu kryje się jakiś szwindel, mimo że nawet nabywca o tym nie wie. Gdzie są te wielotysięczne zespoły analityków, którzy będą ślęczeć nad biliardami zapisów w tych „jotpekach” po to, aby „zidentyfikować podejrzaną transakcję”? Przecież zapis w ewidencji, za którym kryje się dokument na wskroś fałszywy, niczym nie różni się od zapisu na wskroś rzetelnego. Wiadomo, że nie ma tych zespołów, a gdyby nawet były, ich trud byłby całkowicie daremny. 

Czy wpisując do rejestrów zakupu fakturę mamy pewność, że jej treść jest zgodna z prawdą?

Najciekawsze jest to, że od prawie 10 lat wszyscy wysocy urzędnicy – niezależnie od politycznej afiliacji – opowiadają te same głupstwa na temat owych „jotpeków” oraz jakichś mitycznych „instrumentów finansowych”, które (jakoby) uszczelniły ten podatek. Nie są oni z oczywistych względów specjalistami od podatków, lecz ktoś im cały czas podsuwa te same bzdury. Przecież każdy księgowy wie, że w rejestrach są księgowane dokumenty, a nie rzeczywiste zdarzenia i z analizy owych zapisów nic poza tym innego nie wynika. Czy wpisując do rejestrów zakupu fakturę mamy pewność, że jej treść jest zgodna z prawdą? A może za „usługami marketingowymi”, które są na tej fakturze, kryje się coś zupełnie innego albo dosłownie nic? Należy zadać pytanie, czy autorzy owych „jotpeków” po prostu nie mają pojęcia o tym, co mówią, czy ogłupiają polityków i uczestników, a oni wierzą w te bzdury?

Rekordowe zwroty VAT

Ale to nie koniec opowieści: w zeszłym roku (2023), czyli w trzecim roku stosowania owych „jotpeków” urzędy skarbowe wypłaciły aż 219 mld zł zwrotów tego podatku na podstawie ponad 1600000 jotpeków, w których zażądano tych zwrotów. Był to rekord w historii nie tylko nominalny ale również realny: wypłacono połowę wpływów jednocześnie twierdząc, że luka wróciła do wspomnianego już dwucyfrowego poziomu. Jak to się mogło stać, skoro „urzędy skarbowe wszystko wiedzą o podatkach”? Czy przy pomocy owych „jotpeków” można sprawdzić (nawet gdyby miało to jakiś sens) rocznie tak dużo dokumentów? Odpowiedź znamy.

prof. dr hab. Witold Modzelewski.

oprac. Paweł Huczko
rozwiń więcej
Księgowość
Odroczony termin płatności na fakturze. Jak przyśpieszyć zapłatę należności? Co to jest faktoring jawny z regresem?
27 wrz 2024

W wielu branżach i firmach wystawianie faktur z odroczonym terminem płatności to powszechna praktyka i standard biznesowy. Dla przedsiębiorców sprzedających towary i usługi, możliwość zaoferowania klientom odroczonego terminu zapłaty to często kluczowy element współpracy biznesowej. Jednak długie terminy płatności, sięgające 30, 45, 60 czy nawet 90 dni, mogą znacząco obciążać płynność finansową przedsiębiorstwa. Czy można więc przyspieszyć spływ należności? Rozwiązaniem może być finansowanie faktur, a dokładniej - usługa faktoringu.

Zapłata kartą lub BLIK-iem: czy można nie rejestrować transakcji na kasie fiskalnej? Kiedy jeszcze? Stanowiska fiskusa i sądów
27 wrz 2024

Płatności bezgotówkowe przybierają najróżniejsze formy. Należności uiścić można przykładowo plastikową kartą płatniczą przy pomocy terminala (zbliżeniowo lub z użyciem kodu PIN) albo online z wykorzystaniem kodu CVV/CVC, jak również tradycyjnym lub szybkim przelewem bankowym albo za pomocą dostępnej na smartfony usługi BLIK. Jako że transakcje te siłą rzeczy podlegają rejestracji w systemach elektronicznych, pojawia się pytanie o konieczność równoczesnego ich ewidencjonowania na kasie rejestrującej (tzw. kasie fiskalnej). W interpretacji z 14 marca 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) udzielił odpowiedzi na pytanie przedsiębiorcy świadczącego na rzecz turystów usługi krótkoterminowego zakwaterowania.

Obligacje skarbowe 2024: oprocentowanie i oferta nowych emisji w październiku. Nawet 6,8 proc. w pierwszym roku oszczędzania
27 wrz 2024

Ministerstwo Finansów w komunikacie z 24 września 2024 r. poinformowało o oprocentowaniu i ofercie obligacji oszczędnościowych (detalicznych) Skarbu Państwa nowych emisji, które będą sprzedawane w październiku 2024 r. Oprocentowanie i marże tych obligacji nie zmienią się w porównaniu do oferowanych we wrześniu br. Także podwyższone zostaną (sporo) opłaty za przedterminowy wykup dla nowo emitowanych obligacji. Od 25 września br. można nabywać nową emisję obligacji skarbowych w drodze zamiany z niewielkim dyskontem. 

MRiT: 16 tys. zł na każdego zgłoszonego do ubezpieczenia w ZUS lub 75 proc. średniomiesięcznego przychodu z zeszłego roku. Pomoc dla firm poszkodowanych w powodzi
27 wrz 2024

Ministerstwo Rozwoju i Technologii poinformowało 27 września 2024 r., że przygotowało mechanizm pomocy dla przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi. Takie firmy dostaną 16 tys. zł wsparcia na każdego zgłoszonego do ubezpieczenia w ZUS lub równowartość 75 proc. średniomiesięcznego przychodu osiągniętego rok wcześniej.

Minister Finansów wydłuża terminy dot. kas fiskalnych dla poszkodowanych w powodzi
26 wrz 2024

Ministerstwo Finansów chce wydłużyć terminy, w którym podatnicy poszkodowani w czasie powodzi muszą raportować zdarzenia dotyczące kas fiskalnych – wynika z projektów rozporządzeń, opublikowanych 26 września 2024 r. na stronach Rądowego Centrum Legislacji.

Estoński CIT a zagraniczne spółki - sprytna luka, o której nie wiedziałeś
26 wrz 2024

Czy udział w zagranicznej spółce zawsze wyklucza estoński CIT? Przykład polskiej firmy, która przystąpiła do luksemburskiej spółki typu special limited partnership, pokazuje, że nie jest to takie oczywiste. Wyrok sądu potwierdził, że taki udział nie musi pozbawiać prawa do preferencji podatkowej.

Mały ZUS plus już po 2 latach płacenia dużego ZUS-u, a nie po 3 latach
25 wrz 2024

Mały ZUS plus przysługuje przedsiębiorcom w okresach pięcioletnich, czyli 3 lata preferencyjnego oskładkowania i 2 lata przerwy na duży ZUS a nie 3 lata przerwy jak twierdził dotąd Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Tak 27 czerwca 2024 r. orzekł Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp.

Odpowiedzialność karna księgowej w razie tzw. trójkąta umów
25 wrz 2024

Księgowa może być pociągnięta do odpowiedzialności karnej, gdy firma stosuje tzw. "trójkąt umów", czyli sytuację, w której pracownik zawiera dodatkową umowę z inną firmą, a efekty tej pracy trafiają do pierwotnego pracodawcy. W takich przypadkach, jeżeli nie są prawidłowo odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne lub dochodzi do unikania opodatkowania, księgowa może odpowiadać za błędy w rozliczeniach. Odpowiedzialność wynika z przepisów prawa karnego oraz karno-skarbowego.

Prof. Modzelewski: Trzeba odbudować wiarygodność prawodawcy podatkowego. Rząd ma problem z porządkami po „Polskim Ładzie”
25 wrz 2024

Podatnicy przestali się interesować przepisami podatkowymi – twierdzi profesor Witold Modzelewski. I tłumaczy dlaczego wiarygodność ustawodawcy podatkowego i przekonanie, że działa on w interesie publicznym, ma kluczowe znaczenie.

Wpłaty na PFRON będą niższe po zatrudnieniu osób z niepełnosprawnością. Jak to obliczyć?
26 wrz 2024

Zatrudnienie osób niepełnosprawnych może istotnie wpłynąć na obniżenie wpłat na PFRON firmy. - Dzięki zatrudnieniu osoby z niepełnosprawnością, nasz klient nie tylko wyeliminował obowiązkową wpłatę na PFRON, ale również zyskał cennego pracownika oraz wzmocnił pozytywny wizerunek społeczny, związany z zatrudnieniem osoby z niepełnosprawnością - informuje Rafał Rybczyk z HR Quality. 

pokaż więcej
Proszę czekać...