Wybór opodatkowania w formie ryczałtu
Osoby fizyczne, spółki, które złożyły do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskały pierwszy przychód z działalności w danym roku podatkowym (a jeżeli pierwszy przychód uzyskały w grudniu do końca roku 2021), oświadczenie o wyborze opodatkowania ryczałtem w urzędzie skarbowym lub za pomocą wniosku o aktualizację wpisu do CEIDG. Jeżeli oświadczenie dotyczy spółki cywilnej i spółki jawnej to takie oświadczenie składa każdy ze wspólników spółki.
W ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów, a sam wybór opodatkowania ryczałtem pozwala na prowadzenie uproszczonej księgowości w postaci ewidencji przychodów. Stawki opodatkowania ryczałtem zależą od rodzaju prowadzonej działalności i wynoszą od 2% do 17%.
Kto składa PIT-28?
Wspominany PIT-28 składają podatnicy, którzy wybrali opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dla przychodów uzyskanych:
- z umowy najmu, podnajmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli te umowy nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej,
- z pozarolniczej działalności gospodarczej,
- ze sprzedaży przetworzonych produktów rolnych pochodzących z własnych upraw, hodowli lub chowu,
- w ramach rolniczego handlu detalicznego.
Ważne!
Od 2023 roku ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych będą obligatoryjnie opodatkowane przychody uzyskiwane z tytułu najmu prywatnego.
Odliczenia i ulgi podatkowe w ryczałcie
Jak wspomniano podatnik rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie może wykazywać kosztów uzyskania przychodów, nie może też rozliczać ulgi prorodzinnej, ulgi B+R.
Możliwe odliczenia i ulgi podatkowe w tym przypadku to:
- składki na ubezpieczenie społeczne,
- składki na ubezpieczenie zdrowotne,
- straty z działalności gospodarczej,
- darowizny przekazane na cele związane z pożytkiem publicznym, kultem religijnym, krwiodawstwem, przeciwdziałania COVID-19,
- ulgi rehabilitacyjnej,
- ulgi termomodernizacyjnej,
- ulgi z tytułu wpłat na IKZE,
- ulgi abolicyjnej,
- ulg mieszkaniowych na prawach nabytych, np. ulgę odsetkową.
Formularz PIT-28 krok po kroku
Część A i B formularza do dane ogólne – numer NIP, właściwy urząd skarbowy, cel złożenia formularza (korekta czy pierwsze zeznanie) oraz dane identyfikacyjne i aktualny adres zamieszkania podatnika.
Część C- część w której wpisuje się sumę przychodów uzyskanych w ramach poszczególnych kategorii. Należy pamiętać, aby nie łączyć z przychodami (dochodami) z innych źródeł podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, które rozlicza się na formularzu np. PIT -37, PIT -36 czy PIT -36L. W części C odpowiedni przychód wpisujemy w rubrykę z wyszczególnioną kwotą ryczałtu.
Przykład 1
Osoby uzyskujące przychody z wolnych zawodów np.: architekci, fizjoterapeuci, psychologowie czy księgowi, którzy wybrali opodatkowanie ryczałtem i ustalona dla nich stawka wynosi 17% wpisują sumę swoich przychodów w ostatnią rubrykę nr 25 w części C. Każda kategoria przychodów ma swoją określoną w ustawie stawkę ryczałtu.
Przykład 2
Podatnik ryczałtowy uzyskujący przychody z najmu w kwocie 150 tys. zł w roku 2021 wpisuje w wiersz trzeci w pozycję 35 kwotę 100 tys. zł (ze stawką 8,5%) natomiast pozostałą kwotę 50 tys. zł wpisuje w rubrykę z wyszczególnioną stawką 12,5%.
Część D – odliczenia od przychodów.
Część D1 o miejsce na wpisanie rozliczanych strat podatkowych z lat ubiegłych – w ostatnich 5 latach kalendarzowych za wyjątkiem strat powstałych
- z odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych;
- z odpłatnego zbycia walut wirtualnych;
- z niezrealizowanych zysków;
- ze źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego.
W kolejnej rubryce można wpisać opłacone w danym roku składki na ubezpieczenie społeczne.
Osoby korzystające z odliczeń wyszczególnione w załączniku PIT/O powinny najpierw wypełnić załącznik uprzednio zaznaczając w części S, które z załączników chcą dołączyć do zeznania PIT-28.
W części D2 wpisuje się odliczenia od przychodów wydatków mieszkaniowych tzw. ulga odsetkową, którą uprzednio trzeba wpisać w załącznik PIT/D. Ulga odsetkowa to ulga przysługująca w ramach tzw. praw nabytych, co oznacza, że ona już nie istnieje, ale skorzystać z niej mogą osoby, które wcześniej do 2007 roku nabyły do niej prawo.
W części D3 sumuje się wpisane wcześniej odliczenia.
Cześć E – służy do przypisaniu poszczególnych odliczeń od przychodów z pozycji D3 do wydatków podlegających odliczeniu od przychodów opodatkowanych stawką ryczałtu. Formularz zawiera w tym zakresie szczegółowe objaśnienia do wypełnienia.
Cześć F to przychody po odliczeniach, na formularzu interaktywnym kalkulowane są w zasadzie automatycznie.
Część G to obowiązkowe zwiększenia i zmniejszenia przychodów o wartość wierzytelności i zobowiązań wynikających z transakcji handlowych. Ustawodawca wprowadził je aby chronić pozostałych przedsiębiorców przed długimi terminami płatności, a także zapobieganiu zatorom płatniczym (na podstawie ustawy z 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1649), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.). Podatnik, który nie zapłacił za dostarczone towary lub wykonane usługi w ciągu 90 dni powinien przeanalizować ten punkt.
Kolejne części formularza to kalkulacje podstawy opodatkowania po uwzględnieniu obowiązkowych zmniejszeń/zwiększeń z uwagi na nieopłacone faktury, co do których minął 90 dniowy termin zapłaty.
Część H – Przychody po zwiększeniach i zmniejszeniach – czyli ponowne przeliczenie przychodów wykazanych wcześniej, ale po uwzględnieniu informacji zawartych w punkcie G.
Część I – W tej części deklaracji należy wpisać nieodliczone w latach poprzednich wierzytelności i zobowiązania zmniejszające przychody. Wartość nieodliczonych w poprzednich latach wierzytelności i zobowiązań zmniejszających przychody nie może przekroczyć łącznych przychodów po zwiększeniach i zmniejszeniach. Cześć I2 formularza służy pokazaniu, w której działalności wystąpiło odliczenie.
Część J – Podstawa obliczenia ryczałtu. Pole uzupełnia się automatycznie na podstawie wcześniej uzupełnionych danych w deklaracji interaktywnej, w formie papierowej należy zgodnie z instrukcją dokonać przeliczeń na podstawie podpowiedzi.
Część K – Obliczenie ryczałtu po odliczeniach od przychodów. W tej części formularza dokonuje się wyliczenia kwoty ryczałtu na podstawie części J, nie jest to jeszcze kwota ryczałtu do zapłaty.
Tą częścią mogą być tez zainteresowane osoby, które osiągnęły przychody za granicą z najmu, to właśnie w tej części powinny wpisać osiągnięte przychody z najmu jak i ewentualnie zapłacony podatek za granicą, jeżeli były do tego zobowiązane.
Cześć L – to miejsce na wpisanie opłaconych w 2021 roku składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz wpisanie pozostałych odliczeń np. mieszkaniowych, które wcześniej trzeba wykazać w załączniku PIT/O lub PIT/D do formularza.
Część M – Obliczenie należnego ryczałtu. Od wyliczonej kwoty ryczałtu w części K odejmujemy odliczenia wykazane w części L.
Część N – Informacja o zwolnieniu w ramach kredytu podatkowego. Kredyt podatkowy to zwolnienie z płacenia ryczałtu w pierwszych latach prowadzenia działalności gospodarczej. Spłatę można podzielić na raty na okres 5 lat.
W tej rubryce należy zaznaczyć, czy podatnik korzysta z takiego zwolnienia w danym roku podatkowym.
Część O – Służy do wpisania kwoty wpłaconego ryczałtu za miesiące od stycznia do listopada danego roku podatkowego oraz pokazania ewentualnej kwoty ryczałtu do zapłaty lub nadpłaty.
W części P – Ryczałt obliczony i wykazany w ewidencji przychodów w poszczególnych miesiącach (kwartałach).
Podatnik podaje w odpowiednich rubrykach kwoty obliczonych ryczałtów za poszczególne miesiące/kwartały (jeżeli wybrał rozliczenie kwartalne).
Część Q – Wniosek o przekazanie 1% podatku należnego na rzecz organizacji pożytku publicznego. Należy uzupełnić numer KRS wybranej przez podatnika organizacji pożytku publicznego oraz wpisać kwotę podatku, która ma zostać tej organizacji przekazana.
Cześć R – jest częścią uzupełniającą do części Q. w której podatnik może zawrzeć informacje uzupełniające związane z przekazaniem 1% organizacji pożytku publicznego – cel szczegółowy i wyrazić ewentualną zgodę na przekazanie organizacji OPP swojego imienia, nazwiska, adresu itp.
Część S – Informacje o załącznikach. W rubrykach podaje się liczbę załączników składanych razem z deklaracją takich jak PIT/O, PIT/D, PIT-2K, PIT-28B, PIT/WZR.
Załącznik PIT-28B wypełniają podatnicy, którzy uzyskują dochód z prowadzonej spółki cywilnej osób fizycznych. PIT-28B składają wspólnicy (członkowie spółki), a nie spółka.
Załącznik PIT/WZR stanowi informację o wierzytelnościach i zobowiązaniach zmniejszających lub zwiększających przychody, wynikających z transakcji handlowych.
Część T – Karta dużej rodziny – pole nieobowiązkowe, dotyczy zaznaczenia informacji, jeżeli podatnik posiada dużą rodzinę.
Część U – Informacje dodatkowe. Wypełnia się w przypadku, jeżeli podatnik wybrał kwartalny sposób opłacania ryczałtu i/lub wybrał metodę ustalania daty powstania przychodów na podstawie ustawy o podatku dochodowym.
Cześć V – Rachunek osobisty właściwy do zwrotu nadpłaty – podatnik podaje swoje konto bankowe, na które chciałby otrzymać zwrot podatku.
Część W – Podpis podatnika/pełnomocnika – ostatnia rubryka, w której należy złożyć własnoręczny podpis, jeżeli formularz składany jest drogą papierową.
Anna Sacha, Starsza Księgowa w MDDP Outsourcing