Ryczałt ewidencjonowany przedsiębiorców w 2022 roku – stawki, limity, składka zdrowotna

Czym jest ryczałt ewidencjonowany? Kto może płacić ryczałt?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (nazywany również bardziej potocznie "ryczałtem ewidencjonowanym") jest jedną z najwygodniejszych form opodatkowania działalności gospodarczej (i nie tylko tej działalności). Podatek oblicza się i płaci w tym ryczałcie od przychodów a nie dochodów. Stąd nie ma możliwości uwzględniania w wymiarze podatku kosztów uzyskania przychodów. Zatem nie jest to korzystna forma dla przedsiębiorców ponoszących duże koszty (np. zatrudniające pracowników). Ale za to ryczałt ten pozwala prowadzić uproszczoną księgowość (ewidencję przychodów). Stawki ryczałtu ewidencjonowanego zależą od rodzaju prowadzonej działalności i wynoszą od 2% do nawet 17%.

Podstawą prawną funkcjonowania ryczałtu ewidencjonowanego jest ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1993 z późn. zm.) - zwana dalej „Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym”

Zgodnie z tą ustawą opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych dostępne jest dla osób fizycznych, które:

1. prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą;
2. osiągają przychody określone w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT (tzw. najem prywatny);

W tym miejscu wyjaśnić należy, że nowe brzmienie przepisu art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT wprowadzone przez Ustawę z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105 z późn. zm.) - zwaną dalej "Nowy (Polski) Ład”, tak jak poprzednio wskazuje na źródła przychodów takie jak: najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze – z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą. Od 2023 roku ryczałt od przychodów ewidencjonowanych będzie obligatoryjny do opodatkowania przychodów uzyskiwanych z najmu prywatnego (poza działalnością gospodarczą).

3. osiągają przychody ze sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym.

To nowe brzmienie ustawy (zgodnie z Nowym Ładem) - odnosi się w ostatnim (4) punkcie najprawdopodobniej do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – czyli Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.) - zwaną dalej „Ustawa o PIT”.

Wyciąg z przepisów:

Ustawa  o PIT art. 20 ust. 1c:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się również przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym na podstawie odrębnych przepisów, jeżeli:
1) (uchylony)
2) przetwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych i ich sprzedaż nie odbywa się przy zatrudnieniu osób na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze, z wyłączeniem uboju zwierząt rzeźnych i obróbki poubojowej tych zwierząt, w tym również rozbioru, podziału i klasyfikacji mięsa, przemiału zbóż, wytłoczenia oleju lub soku oraz sprzedaży podczas wystaw, festynów, targów i kiermaszy;
3) (uchylony)
4) jest prowadzona ewidencja sprzedaży, o której mowa w ust. 1e;
5) ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu, z wyłączeniem wody.

A zgodnie z art. 20 ust. 1d ustawy o PIT: Za produkt roślinny pochodzący z własnej uprawy uważa się również mąkę, kaszę, płatki, otręby, oleje i soki wytworzone z surowców pochodzących z własnej uprawy.
W myśl z art. 20 ust. 1e ustawy o PIT: Podatnicy osiągający przychody, o których mowa w ust. 1c, są obowiązani prowadzić odrębnie za każdy rok podatkowy ewidencję sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych zawierającą co najmniej: numer kolejnego wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu, przychód narastająco od początku roku oraz ilość i rodzaj przetworzonych produktów. Dzienne przychody są ewidencjonowane w dniu sprzedaży.
A zgodnie z z art. 20 ust. 1f ustawy o PIT: Ewidencję sprzedaży, o której mowa w ust. 1e, należy posiadać w miejscu sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych.

Z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mogą skorzystać również  przedsiębiorstwa w spadku, oraz na określonych warunkach spółki cywilne i jawne.

Kto nie może skorzystać z ryczałtu ewidencjonowanego?

Ustawodawca tak samo jak wskazał osoby (podatników), którzy mogą skorzystać z uproszczonej formy rozliczenia podatku, uregulował również wyłączenia od opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Zgodnie z art. 8 Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym , z określonymi wyjątkami, tej formy opodatkowania nie można stosować do podatników:

• opłacających podatek w formie karty podatkowej na zasadach określonych w rozdziale 3;
• korzystających z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego (na podstawie odrębnych przepisów);
• osiągających w całości lub części przychody z tytułu: prowadzenia aptek, kupna i sprzedaży wartości dewizowych, działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami pokazów mechanicznych;
• wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym (z wyjątkiem wytwarzania energii z odnawialnych źródeł energii);
• podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem, w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie, samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka.

Kiedy wyłącza się możliwość skorzystania z ryczałtu ewidencjonowanego?

Ustawodawca zdecydował również, że w określonych przypadkach, podatnik może w danym roku podatkowym utracić prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Z taką sytuacją na będzie mieć do czynienia podatnik, który prowadził działalność samodzielnie lub w formie spółki i wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, a następnie uzyskał z tej działalności przychody ze sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy. Jeżeli odpowiadają one czynnościom, które on (podatnik) lub co najmniej jeden ze wspólników, wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym. Utrata prawa do rozliczenia w formie ryczałtu rozpoczyna się od dnia uzyskania tego przychodu, do końca roku podatkowego i w takim wypadku podatnik opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Polecamy: Ryczałt ewidencjonowany

Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Aktualnie (tj. w 2022 roku) obowiązują nowe stawki ryczałtu, które zostały opisane dokładnie bezpośrednio w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w art. 12. Stawki podatku zależą od rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności i mogą wynosić od 2% do 17%. Podstawą opodatkowania ryczałtem jest stanowi przychód, po uwzględnieniu przysługujących odliczeń. W rozliczeniu podatkowym nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów.

Stawki te kształtują się następująco (wyciąg z przepisów):

17%	przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów
15%	przychodów ze świadczenia usług: a) reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0), b) pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0), c) pośrednictwa w sprzedaży hurtowej (PKWiU grupa 46.1), d) magazynowania i przechowywania cieczy i gazów (PKWiU 52.10.12.0), magazynowania i przechowywania towarów w strefach wolnocłowych (PKWiU ex 52.10.19.0), parkingowych (PKWiU 52.21.24.0), obsługi centrali wzywania radio-taxi (PKWiU ex 52.21.29.0), pilotowania na wodach morskich i przybrzeżnych (PKWiU ex 52.22.13.0), pilotowania na wodach śródlądowych (PKWiU ex 52.22.14.0), e) licencyjnych związanych z: – nabywaniem praw do książek, broszur, ulotek, map itp. (PKWiU 58.11.60.0), – nabywaniem praw do korzystania z wykazów i list (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.30.0), – nabywaniem praw do czasopism i pozostałych periodyków (PKWiU 58.14.40.0), – nabywaniem praw do pozostałych wyrobów drukowanych (PKWiU 58.19.30.0), – nabywaniem praw do korzystania z gier komputerowych (PKWiU 58.21.40.0), – nabywaniem praw do korzystania z programów komputerowych (PKWiU 58.29.50.0), f) związanych ze sprzedażą miejsca reklamowego w wykazach i listach (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.40.0), g) (uchylona), h)  związanych z nadawaniem programów ogólnodostępnych i abonamentowych (PKWiU dział 60), i) przetwarzania danych (PKWiU ex 63.11.1), przesyłania strumieni wideo przez Internet (PKWiU 59.11.25.0), przesyłania strumieni audio przez Internet (PKWiU 59.20.36.0), agencji informacyjnych (PKWiU 63.91.1) oraz pozostałych w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 63.99), j) finansowych i ubezpieczeniowych (PKWiU sekcja K), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów, k) związanych z obsługą nieruchomości, świadczonych na zlecenie (PKWiU 68.3), l) prawnych, rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego (PKWiU dział 69), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów, m) firm centralnych (head office); usług doradztwa związanych z zarządzaniem (PKWiU ex dział 70), z wyjątkiem usług doradztwa związanych z zarządzaniem rynkiem rybnym (PKWiU 70.22.16.), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów, n) (uchylona), o) reklamowych; usług badania rynku i opinii publicznej (PKWiU dział 73), p) (uchylona), q) fotograficznych (PKWiU 74.2), r) tłumaczeń pisemnych i ustnych (PKWiU 74.3), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów, s) związanych z zatrudnieniem (PKWiU dział 78), t) przez organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych oraz pozostałych usług rezerwacji i usług z nią związanych (PKWiU dział 79), u) detektywistycznych i ochroniarskich (PKWiU dział 80), z wyjątkiem robót związanych z instalowaniem systemów przeciwpożarowych i przeciwwłamaniowych z późniejszym monitoringiem, v) obsługi nieruchomości wykonywanych na zlecenie, polegających m.in. na utrzymaniu porządku w budynkach, kontroli systemów ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, wykonywaniu drobnych napraw (PKWiU 81.10.10.0), dezynfekcji i tępienia szkodników (PKWiU 81.29.11.0), związanych ze wspomaganiem prowadzenia działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 82.9), centrów telefonicznych (call center) (PKWiU 82.20.10.0), powielania (PKWiU 82.19.11.0), związanych z organizowaniem kongresów, targów i wystaw (PKWiU 82.30), w) (uchylona), x)  w zakresie pomocy społecznej bez zakwaterowania (PKWiU ex dział 88), z wyłączeniem usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy domowej świadczonych osobom niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.14), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczonych osobom dorosłym niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.15), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi, z wyłączeniem opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi (PKWiU 88.91.11), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną (PKWiU 88.91.12), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania świadczonych przez opiekunki do dzieci (PKWiU 88.91.13), pozostałych usług pomocy społecznej bez zakwaterowania, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 88.99.19), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów, y) kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90), z) związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją (PKWiU dział 93);
14%	przychodów ze świadczenia usług: a) w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86), b) architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71), c) w zakresie specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1);
12%	przychodów ze świadczenia usług: a) związanych z wydawaniem: – pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie on-line, – pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1), – pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2), – oprogramowania komputerowego pobieranego z Internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie on-line, b) związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1), objętych grupowaniem "Oryginały oprogramowania komputerowego" (PKWiU 62.01.2), związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02), w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0), związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1);
10%	przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1);
8,5%	przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł z tytułu: a) przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a, b) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym, c) świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU dział 55), d) świadczenia usług wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (PKWiU 68.20.1), e) wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72), f) wynajmu i dzierżawy: – samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy (PKWiU 77.11.10.0), – pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli), bez kierowcy (PKWiU 77.12.1), – środków transportu wodnego bez załogi (PKWiU 77.34.10.0), – środków transportu lotniczego bez załogi (PKWiU 77.35.10.0), – pojazdów szynowych (bez obsługi) (PKWiU 77.39.11.0), – kontenerów (PKWiU 77.39.12.0), – motocykli, przyczep kempingowych i samochodów z częścią mieszkalną, bez kierowcy (PKWiU 77.39.13.0), – własności intelektualnej i podobnych produktów z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim (PKWiU 77.40), g)  świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87);
8,5%	a) przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem pkt 1-4 oraz 6-8, b) przychodów ze świadczenia usług związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom (PKWiU 84.25.11.0), c)  przychodów ze świadczenia usług w zakresie edukacji (PKWiU dział 85), d) przychodów ze świadczenia usług związanych z działalnością bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałych usług w zakresie kultury (PKWiU dział 91), e) przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego, f) prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu, g) prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy, h) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym;
5,5%	a) przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton, b) prowizji uzyskanej z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów, c) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym;
3,0%	przychodów: a) z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, b) z działalności usługowej w zakresie handlu, z zastrzeżeniem pkt 2 i 3, c) ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą (PKWiU 01.62.10.0), d) z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów, e)  o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2, 5-10 i 19-22 ustawy o podatku dochodowym, f) z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat, będących: – środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, – składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o PIT, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o PIT, nie przekracza 1500 zł, – składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy rokowi lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, g) z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku przedsiębiorstwa w spadku;
2%	przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1d ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (…), czyli przychodów określonych w art. 20 ust. 1c ustawy o PIT (tj. przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych /pochodzących przynajmniej w 50% z własnej uprawy, hodowli lub chowu/, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym na podstawie odrębnych przepisów.

Definicja wolnego zawodu

Zgodnie z art. 4 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, użyte w ustawie określenie wolny zawód oznacza - pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych oraz rzeczników patentowych, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu.

Limity ryczałtu

Opodatkowanie w zryczałtowanej formie zostało przeznaczone dla podatników w określonych limitach. Limity te zostały wyrażone w euro, które należy przeliczyć zgodnie ze średnim kursem ogłaszanym przez NBP (Narodowy Bank Polski). Podatnicy mogą skorzystać z zryczałtowanej formy podatku, jeżeli w roku poprzedzającym rok podatkowy:

• uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 2 000 000 euro

lub

•  uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 2 000 000 euro.

Składka zdrowotna w ryczałcie

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych może być opłacalny pod względem wysokości składki zdrowotnej na nowych zasadach (Nowy Ład) 2022 roku. W przypadku wyboru ryczałtu jako formy opodatkowania składka zdrowotna będzie uzależniona od wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru składki, a zgodnie z art. 81 ust. 2f Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1285 z późn. zm.) za każdy miesiąc podlegania ubezpieczeniom, ubezpieczony powinien wpłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne, której wysokość należy obliczyć od miesięcznej podstawy wymiaru składek, którą stanowi:

1) kwota odpowiadająca 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", jeżeli przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, osiągnięte od początku roku kalendarzowego, nie przekroczyły kwoty 60 000 zł;

2) kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", jeżeli przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, osiągnięte od początku roku kalendarzowego, przekroczyły kwotę 60 000 zł i nie przekroczyły kwoty 300 000 zł;

3) kwota odpowiadająca 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", jeżeli przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, osiągnięte od początku roku kalendarzowego, przekroczyły kwotę 300 000 zł.

21 stycznia 2022 roku Główny Urząd Statystyczny ogłosił dane, które umożliwiają wskazanie wysokości tych składek. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w czwartym kwartale roku 2021 (roku poprzedniego) wynosiło 6221,04 zł.

Odpowiednio składki zdrowotne wynoszą więc:

1. 9% x 60% x 6221,04 dla przychodów nie przekraczających 60 000 zł = 335,94 zł
2. 9% x 6221,04 dla przychodów które przekroczyły 60 000 zł i nie przekroczyły 300 000 zł = 559,89 zł
3. 9% x 180% x 6221,04 dla przychodów które przekroczyły kwotę 300 000 = 1007,81 zł.

Dla kogo ryczałt jest opłacalny?

Ryczałt ewidencjonowany nazywany jest uproszczoną formą opodatkowania, ponieważ oblicza się go od przychodu, a nie pomniejszonego o koszty jego uzyskania.  Ta forma rozliczenia ma wiele zalet, do najważniejszych z nich należy zaliczyć:

• Możliwość prowadzenia uproszczonej księgowości. Nie ma potrzeby dokładnego ewidencjonowania kosztów.

• Możliwość skorzystania z niższych stawek podatkowych (stawek ryczałtu) niż w przypadku skali podatkowej czy podatku liniowego.

Ta forma rozliczenia będzie więc szczególnie korzystna dla podatników, którzy ponoszą bardzo niewielkie koszty działalności - które realnie nie wpłynęłyby na wysokość opodatkowania tak, aby opłacalne były zasady ogólne. Dla firm, które dokonują dużej ilości zakupów będzie to forma ograniczająca. W tym zakresie ograniczone są również możliwości rozliczania pensji pracowników czy zleceniobiorców. Ryczałt ogranicza również możliwości rozliczania z małżonkiem czy w sposób dla osób samotnie wychowujących dziecko.

W tym miejscu należy wskazać, że opodatkowanie na zasadach ryczałtu dotyczy (w sensie: jest korzystne) wielu przedstawicieli wolnych zawodów. Ma to wpływ zarówno na możliwość wyboru tej formy rozliczenia, jak i na stawkę podatku. Od roku 2022 zmieniła się definicja wolnych zawodów.

Wybór opodatkowania w formie ryczałtu

Opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych można wybrać poprzez skierowanie do Naczelnika Urzędu Skarbowego pisemnego oświadczenia o wyborze opodatkowania ryczałtem. Takie oświadczenie można złożyć bezpośrednio w urzędzie skarbowym lub we wniosku o aktualizację wpisu do CEIDG. Opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych może zostać wybrane już podczas rejestracji działalności gospodarczej. Taki wybór dotyczy również kolejnych lat, więc nie ma potrzeby składania oświadczenia co roku.

Przedsiębiorca, który płacił w 2021 roku podatek w innej formie (np. PIT na zasadach ogólnych wg skali podatkowej, PIT wg stawki liniowej 19% albo kartę podatkową) a chce w 2022 roku płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - musi złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych:

1) do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca uzyskał pierwszy w danym roku przychód z działalności gospodarczej,

2) do końca roku - gdy pierwszy przychód w danym roku przedsiębiorca uzyskał w grudniu tego roku.

Zatem jeżeli pierwszy przychód z działalności gospodarczej (w 2022 roku) przedsiębiorca opodatkowany podatkiem liniowym, kartą podatkową, czy wg skali podatkowej uzyskał w styczniu (co jest najczęstszą sytuacją), to oświadczenie o wyborze opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych musi złożyć najpóźniej 20 lutego 2022 r. Oświadczenie to można złożyć bezpośrednio w urzędzie skarbowym albo za pośrednictwem CEIDG.

Jak rozliczać i płacić ryczałt?

W przypadku wyboru ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych podatnik zostaje zobowiązany do samodzielnego ustalania wysokości ryczałtu za każdy miesiąc oraz wpłacać go w terminie do 20 dnia. następnego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień przed upływem terminu złożenia zeznania rocznego.

Podatnik może po spełnieniu określonych warunków skorzystać z rozliczenia kwartalnego, w takim wypadku zapłaty należy dokonywać za dany kwartał do 20 dnia. następującego po upływie kwartału, a w przypadku ostatniego kwartału roku podatkowego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej (rocznego zeznania).

Po roku podatkowym podatnik powinien złożyć w terminie do końca lutego następnego roku złożyć zeznanie PIT 28 za rok poprzedni (lub PIT 28S w przypadku przedsiębiorstwa w spadku).

Czym jest ewidencja przychodów?

W przypadku wyboru opodatkowania na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych podatnicy mają możliwość prowadzenia najprostszej formy księgowości, w której ujmuje się wyłącznie przychody z działalności gospodarczej. Taką formę prowadzi się w formie papierowej lub elektronicznej, a od 2023 roku przy użyciu programów komputerowych. Ewidencję należy prowadzić według wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Finansów. Ewidencja wymaga prowadzenia odrębnie za każdy rok. Obowiązek prowadzenia ewidencji przychodów powstaje gdy podatnik zaczyna stosować ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. 

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1993 z późn. zm.);
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.);
• Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105 z późn. zm.);
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1285 z późn. zm.).