SLIM VAT – co to jest

SLIM VAT 1

Pierwszy pakiet zmian w VAT określany mianem SLIM VAT jest zawarty w ustawie z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020 poz. 2419), której większość przepisów weszła w życie 1 stycznia 2021 r.

W tym pierwszym pakiecie SLIM VAT wprowadzono w szczególności zmiany w następujących kwestiach:

• podniesienie ceny jednostkowej prezentu o małej wartości;
• usunięcie wymogu uzyskania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przy korekcie in minus;
• wprowadzenie regulacji określających sposób ujęcia korekt in plus;
• możliwość stosowania w VAT kursu waluty obcej wynikającego z przepisów o podatkach dochodowych;
• wydłużenie terminu na wywóz towarów przy stosowaniu stawki 0% dla zaliczki w eksporcie towarów;
• wydłużenie terminu odliczenia VAT na bieżąco;
• możliwość odliczenia VAT przy refakturowaniu usług noclegowych;
• zmiany w mechanizmie podzielonej płatności (MPP), wiążących informacjach stawkowych (WIS) oraz w zakresie systemu zwrotu podatku podróżnym (TAX FREE).

SLIM VAT 2

Drugi pakiet zmian w VAT określany mianem SLIM VAT jest zawarty w ustawie z 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe (Dz. U. poz. 1626), której większość przepisów weszła w życie 1 października 2021 r.

Drugi pakiet SLIM VAT wprowadził w szczególności zmiany w następujących kwestiach:

• usunięcie 3-miesięcznego ograniczenia w odliczaniu VAT przy Wewnątrzwspólnotowym Nabyciu Towarów (WNT), imporcie usług i innych przypadkach odwrotnego obciążenia;
• odliczania VAT przy WNT w przypadku otrzymania faktury z opóźnieniem;
• dodania przepisów określających sposób ujmowania korekt in minus przy WNT, imporcie usług i innych przypadkach odwrotnego obciążenia;
• rozliczania importu towarów w procedurze uproszczonej;
• wprowadzenia uregulowań uwzględniających skutki brexitu;
• określenia zasad rozliczania transakcji łańcuchowych, jeżeli transport organizuje pierwszy albo ostatni podmiot w łańcuchu;
• możliwości wybrania opcji opodatkowania dostawy nieruchomości przed notariuszem;
• wydłużenia okresu odliczenia VAT realizowanego poprzez korektę deklaracji;
• zmiany terminów dla informacji VAT-26;
• dostosowania przepisów o uldze na złe długi do wytycznych TSUE;
• zmiany w mechanizmie podzielonej płatności.

SLIM VAT 3

Trzeci pakiet zmian w VAT określany mianem SLIM VAT jest zawarty w ustawie z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1059), której większość przepisów weszła w życie 1 lipca 2023 r.
Jak wskazuje Ministerstwo Finansów pakiet zmian zwany SLIM VAT3 zawiera przepisy mające poprawić płynność finansową przedsiębiorców, zmniejszyć formalności w obrocie międzynarodowym, zmniejszyć liczbę korekt oraz ujednolicić procedurę wydawania wiążących informacji. Ostateczny kształt tych zmian jest wynikiem dialogu resortu finansów z biznesem.

SLIM VAT 3 – najważniejsze zmiany w podatku od towarów i usług

1) Wprowadzono uproszczenia w zakresie raportowania rozliczeń dotyczące fakturowania (m.in. dostosowanie warunków wystawienia faktury do e-paragonu) oraz prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (m.in. możliwość rezygnacji z obowiązku drukowania dokumentów fiskalnych przez podatników). Wprowadzamy nowy system dystrybucji paragonów elektronicznych.

2) Uproszczono procedurę udzielania przez organ podatkowy zwrotu ulgi na zakup kasy na wniosek podatnika zwolnionego od podatku lub wykonującego wyłącznie czynności zwolnione - jeśli wniosek podatnika nie budzi wątpliwości, organ dokonuje zwrotu kwoty wydanej na zakup kasy rejestrującej bez wydawania decyzji

3) Podwyższono limit wartości sprzedaży małego podatnika do 2 mln euro, co wpłynie na zwiększenie liczby podatników uprawnionych do stosowania metody kasowej oraz rozliczeń kwartalnych w VAT.

4)  Rozszerzono możliwość dysponowania środkami na rachunku VAT – będzie nimi można opłacić również podatek od wydobycia niektórych kopalin, podatek od sprzedaży detalicznej, tzw. podatek cukrowy, tzw. podatek od produkcji okrętowej, opłatę od „małpek” oraz podatek tonażowy.

5) Zrezygnowano z wymogu posiadania faktury dot. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) przy odliczaniu podatku naliczonego z tego tytułu.

6) Wprowadzono przepisy umożliwiające składanie korekt deklaracji poza systemem OSS i IOSS bezpośrednio do Łódzkiego Urzędu Skarbowego.

7) Ujednolicono z przepisami unijnymi termin płatności podatku w procedurach szczególnych w systemach OSS i IOSS.

8) Doprecyzowano zasady wykazywania transakcji (WDT), gdy podatnik z opóźnieniem otrzymuje dokumenty potwierdzające wywóz towarów.

9) Doprecyzowano zasady stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących, w przypadku gdy faktura została wystawiona w walucie obcej.

10) Wprowadzono możliwość rezygnacji z korekty, jeżeli różnica pomiędzy proporcją wstępną a ostateczną nie przekracza 2 p.p. nawet gdy proporcja ostateczna będzie mniejsza niż wstępna, przy uwzględnieniu, że wartość tak uzyskanego dodatkowego odliczenia nie przekroczy 10 tys. zł.

11) Zlikwidowano obowiązek uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu proporcji do odliczenia podatku naliczonego. Zamiast tego wprowadzamy wymóg zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji.

12) Zwiększono kwotę pozwalającą na uznanie, że proporcja odliczenia określona przez podatnika wynosi 100%, w sytuacji gdy proporcja ta przekroczyła u niego 98%, z obecnych 500 zł do 10 tys. zł. Zmiana dotyczy podatników wykonujących w ramach działalności czynności opodatkowane i zwolnione z VAT i umożliwia odliczenie całej kwoty VAT w przypadku podatników, u których znaczną część obrotu stanowią czynności opodatkowane VAT.

13) Zmiany w mechanizmie podzielonej płatności (MPP):
Nowe rozwiązanie wykorzystywane będzie głównie w sytuacji, w której dochodzi do zmiany podatnika (faktora). Dotychczasowy proces uwolnienia się od odpowiedzialności solidarnej w sytuacji zmiany faktora generował czasochłonne prace techniczne skutkujące wydłużonym przepływem środków VAT i koniecznością zaangażowania dostawcy w ten proces. W celu ułatwienia tego procesu dodano nową możliwości uwolnienia się od odpowiedzialności, zgodnie z którą dotychczasowy podatnik (faktor) będzie uwalniał się od odpowiedzialności poprzez przekazanie kwot VAT bezpośrednio na rachunek VAT nowego podatnika, który nabył wierzytelność (nowego faktora). Dostawca w ogóle nie będzie już angażowany w ten proces, co bezsprzecznie ułatwi całą procedurę.

Druga zmiana w tym zakresie dotyczy kwestii „przywilejów” wynikających z zastosowania mechanizmu podzielonej płatności. Doprecyzowano przepisy i jednoznacznie wskazano, że w sytuacji kiedy płatność za fakturę realizowana przy zaangażowaniu faktora w ramach tzw. faktoringu odwrotnego dokonana zostanie w mechanizmie podzielonej płatności, nabywca (klient faktora) może korzystać z „przywilejów” wynikających z płatności w MPP.

14) Grupa VAT

Uregulowano kwestie przekazywania środków między rachunkami VAT w grupie VAT. Z uwagi na fakt, że odpowiedzialnym za zapłatę do urzędu skarbowego należnych podatków w ramach grupy VAT jest przedstawiciel grupy VAT, powstała konieczność wprowadzenia możliwości przepływu środków z rachunku VAT poszczególnych członków takiej grupy na rachunek VAT przedstawiciela grupy VAT. Wprowadzono zatem nową regulację umożliwiającą przekazywanie środków z rachunku VAT członka grupy na rachunek VAT przedstawiciela tej grupy.

15) konsolidacja wydawania wiążących informacji

Skonsolidowano wydawanie wiążących informacji poprzez wyznaczenie jednego organu właściwego do wydawania: wiążącej informacji stawkowej (WIS), wiążącej informacji akcyzowej (WIA), wiążącej informacji taryfowej (WIT) oraz wiążącej informacji o pochodzeniu (WIP) – wszystkie wiążące informacje będzie wydawał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS).

Ujednolicono przepisy dotyczące wydawania WIS i WIA, czyli wiążących informacji o charakterze krajowym– z zastrzeżeniem specyfiki poszczególnych rodzajów instrumentów. Zlikwidowano opłatę za wniosek o wydanie WIS.

16) Zmiany w sankcji VAT

Dostosowano regulacje krajowe do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Sankcje będę wymierzane zgodnie z zasadą proporcjonalności i w sposób zindywidualizowany. Oznacza to, że dotychczasowe stałe wysokości sankcji 30%, 20% i 15% zmieniają się w górną granicę do której organ będzie wymierzał dodatkowe zobowiązanie podatkowe.

17) Odstąpienie pojazdów zaimportowanych ze zwolnieniem z VAT przez uprawniony personel dyplomatyczny. Umożliwiono wcześniejsze odstąpienie pojazdu silnikowego podmiotom nieuprawnionym, gdy 3 letni termin jest niedotrzymany z powodu ważnego interesu służby dyplomatycznej dotyczącego przesiedlenia uprawnionego członka personelu w celu podjęcia pracy w innym państwie, pod warunkiem, że pobyt członka personelu dyplomatycznego będzie nie krótszy niż 2 lata oraz spełnienia zasady wzajemności.

Ponadto zrezygnowano z obligatoryjnego wydawania przez organy podatkowe postanowień w sprawie zaliczenia wpłaty/nadpłaty/ zwrotu podatku na poczet zaległości podatkowych i odsetek za zwłokę.

Polecamy: „Przewodnik po zmianach SLIM VAT 3" 

Polecamy: „Zmiany w VAT wprowadzane w ramach pakietu SLIM VAT 3 - konsekwencje praktyczne”

Polecamy: „VAT 2023. Komentarz”. Książka z aktualizowanym serwisem online

Dodatkowo w pakiecie SLIM VAT3 znalazły się zmiany w zakresie, JPK_PIT i JPK_CIT, ulgi rehabilitacyjnej, ulgi na dzieci (dot. dziecka z niepełnosprawnością), ryczałtu od przychodów z najmu prywatnego, podatku PIT.

SLIM VAT 3 podwyższył również kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn. Od 1 lipca 2023 r. wolne od podatku będą kwoty do wartości majątku: 

36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
5 733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Jak tłumaczy Ministerstwo Finansów, nowe kwoty wolne od podatku są znacznie wyższe w kręgu bliższej i dalszej rodziny, a jedynie nieco wyższe w przypadku osób obcych - z uwagi na ryzyko nadużyć podatkowych oraz unikanie opodatkowania, zarówno w podatku od spadków i darowizn, jak i w podatku dochodowym od osób fizycznych (rozszerzenie szarej strefy w gospodarce, np. przez powoływanie się na fikcyjne darowizny).