Biura rachunkowe będą donosić na swoich klientów

Biura rachunkowe będą zobowiązane do informowania Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GiiF) o podejrzanych transakcjach. Taką zmianę zaproponowało Ministerstwo Finansów w projekcie zmian w ustawie o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu.

- Pomysł włączenia podmiotów uprawnionych do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych do mechanizmu mającego na celu przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu jest dobry. Jednak obowiązki nałożone na te podmioty nie mogą być tak duże i tak niejasne, jak to proponuje projekt ustawy - twierdzi Monika Marcińczak, biegły rewident, wspólnik biura rachunkowego Marcińczak i Wspólnicy. Dodaje, że wiele nowych obowiązków wynikających z projektu ustawy nie przystaje do realiów pracy biura rachunkowego.

Przykładowo podmioty uprawnione do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych zobowiązane będą do prowadzenia bieżącej analizy przeprowadzanych przez ich klientów transakcji, a jej wyniki dokumentować na piśmie lub w formie elektronicznej.

Biura rachunkowe będą musiały rejestrować każdą transakcję, której okoliczności wskazują, że wartości majątkowe mogą pochodzić z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł lub mogą mieć związek z finansowaniem terroryzmu.

Następnie cała dokumentacja m.in.: rejestry, informacje dotyczące podejrzanych transakcji oraz wyniki analiz będą musiały być przechowywane przez pięć lat.

Nowe obowiązki łączyć się będą również z koniecznością stworzenia i wdrożenia wewnętrznej procedury w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Niezbędne będzie również przeszkolenie pracowników w tym zakresie.

Prowadzenie dochodzenia

Monika Marcińczak podkreśla, że działalność biur rachunkowych jest tak odmienna od działalności pozostałych instytucji obowiązanych do przekazywania informacji Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej, że powinny być wyłączone z tych obowiązków. Jeżeli tak się nie stanie, to biura rachunkowe będą zobowiązane prowadzić dochodzenia w odniesieniu do działalności swoich klientów.

Warto zauważyć, że podmioty te rejestrują wszystkie operacje gospodarcze dokonywane przez klienta - podkreśla nasza rozmówczyni. Dla porównania radca prawny, adwokat czy notariusz są informowani przez klienta tylko o wybranych transakcjach.

- Oczywiście nie ulega wątpliwości, że mogą zaistnieć sytuacje, że biuro rachunkowe ma wiedzę o takich transakcjach i wtedy powinno być zobowiązane do jej ujawnienia - twierdzi nasza rozmówczyni. Według eksperta niedopuszczalny jest jednak scenariusz, że będzie ono zobowiązane do analizowania i rejestrowania transakcji swoich klientów i dokumentowania wyników tych analiz. Nie można porównywać działalności dużych instytucji finansowych, w których są zlecane i dokonywane te transakcje z działalnością stosunkowo niewielkich biur rachunkowych, które jedynie rejestrują te operacje.

Z kolei zdaniem Adama Kęsika, prezesa Krajowej Rady Biegłych Rewidentów (KRBR), rozszerzenie kręgu podmiotów obowiązanych do przeciwdziałania wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł przychodów jest działaniem z założenia słusznym.

Wyższe ceny usług

- Dla biur rachunkowych będzie to dodatkowy obowiązek i zwiększona odpowiedzialność za świadczone usługi. Zapewne wpłynie to na zwiększenie kosztów działalności, a więc i ceny świadczonych usług - podkreśla nasz rozmówca. Ekspert dodaje, że działania z teoretycznego punktu widzenia słuszne nie zawsze jednak przynoszą praktyczny efekt. Według prezesa KRBR, praktyka jest taka, że działania Rządu i Parlamentu nie sprzyjają skutecznemu przeciwdziałaniu tym nielegalnym zjawiskom. Dla przykładu zwraca uwagę na ostatnią zmianę ustawy o rachunkowości podwyższającą próg do obowiązkowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

- Uproszczenie w prowadzeniu ewidencji gospodarczej zdecydowanie utrudnia skuteczne działanie projektowanych przepisów. Powszechnie znana jest zależność - im bardziej prymitywny system ewidencji zdarzeń gospodarczych, tym łatwiej ominąć przepisy prawa - podkreśla Adam Kęsik.

Większa odpowiedzialność

Natomiast Robert Kaczorowski, główny księgowy z Imtech Polska, zwraca uwagę, że zobowiązanie biur rachunkowych do informowania GIIF o podejrzanych transakcjach zwiększy ich odpowiedzialność. Zgodnie bowiem z projektem nowych przepisów za niedopełnienie obowiązków wymienionych w ustawie spółka poniesie sankcje określone w rozdziale 8 ustawy.

Przykładowo biuro rachunkowe będzie obowiązane rejestrować transakcje lub przechowywać rejestry i zbierać dokumenty dotyczące tych transakcji.

- Nie może natomiast o zgromadzonych danych informować swojego klienta czy innej nieuprawnionej osoby, gdyż grozi za to kara pozbawienia wolności do lat trzech - podkreśla nasz rozmówca. Natomiast jeśli biuro rachunkowe nie wypełnia obowiązków, dodatkowo wyrządzając znaczną szkodę, grozi za to kara do ośmiu lat pozbawienia wolności.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Nowe obowiązki biur rachunkowych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jakie kary będą nakładane

Agnieszka Pokojska

agnieszka.pokojska@infor.pl