Nowe przepisy, stare sankcje

Chodzi o 30-proc. sankcję, którą fiskus stosuje wobec podatników, gdy uzna, że odprowadzili za mało VAT. Firma nie tylko musi zapłacić zaległy podatek w odpowiedniej wysokości (wraz z odsetkami), ale także karę. Do 30 kwietnia ubiegłego roku przepis o ustaleniu tzw. dodatkowego zobowiązania podatkowego był w art. 27 ust. 5 ustawy o VAT. Gdy 1 maja weszła w życie nowa ustawa, sankcja znalazła się w art. 109 ust. 4. W nowej ustawie nie ma jednak przepisów przejściowych dotyczących tej kwestii. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie uznał, że skoro tak, to decyzją wydaną po 1 maja urząd skarbowy nie może nałożyć kary na podatnika, którego zaległość powstała przed tą datą.

Ostatecznie jednak sprawa trafiła do NSA. Siedmiu sędziów tego sądu w podjętej wczoraj uchwale (sygn. I FSK 424/05) orzekło, że po 30 kwietnia 2004 r. dopuszczalne jest ustalenie dodatkowego zobowiązania podatkowego w VAT za okresy rozliczeniowe do 1 maja 2004 r. na podstawie art. 109 ust. 4 obecnej ustawy. NSA stwierdził, że nie ma luki w przepisach. Uznanie, że jest inaczej, oznaczałoby naruszenie zasady równości.

– Bez żadnego uzasadnienia jedna grupa podatników, tylko ze względu na datę decyzji, obciążona byłaby dodatkowym zobowiązaniem, a druga nie – uzasadniał orzeczenie sędzia Marek Zirk-Sadowski. NSA przypomniał wyrok TK z maja ubiegłego roku (SK 39/03), na który powoływał się podczas rozprawy także przedstawiciel Prokuratury Krajowej. Trybunał stwierdził m.in., że wobec braku przepisów przejściowych należy bezpośrednio stosować ustawę nową „od momentu wejścia jej w życie do stosunków nowo powstających i tych, które trwając w momencie wejścia w życie ustawy, nawiązały się wcześniej”.

Inne orzeczenie mogłoby mieć przykre konsekwencje dla fiskusa. Oznaczałoby, że mimo braku upływu terminu przedawnienia nie można karać firm, które nie rozliczały właściwie VAT przed przystąpieniem Polski do UE.

Marcin Musiał