REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

ABC prawa - uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

W niniejszej publikacji postaramy się omówić, w jaki sposób można uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego innej osobie pod wpływem błędu lub groźby.

Aby właściwie omówić tę tematykę,  na początku wyjaśnimy co to jest „oświadczenie woli” i co znaczy, że „wywołuje ono skutki prawne”, a także wyjaśnimy na czym polegają konkretne wady oświadczeń woli- błąd i groźba. Oświadczeniem woli jest każde zachowanie człowieka (wyrażone ustnie, na piśmie, przez gest), które zmierza do wywołania skutku prawnego, polegającego na powstaniu, zmianie lub wygaśnięciu stosunku prawnego. Oświadczenie woli składamy więc przykładowo idąc do sklepu i wkładając jakąś rzecz do koszyka, a później wykładając przy kasie. Jest to oświadczenie woli przyjęcia oferty sprzedaży tej rzeczy, które zobowiązuje nas do zapłaty za nią określonej ceny i odebrania tej rzeczy, a sprzedawcę do przeniesienia na nas jej własności oraz wydania.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Wyjaśnienie, czym jest błąd jako wada oświadczenia woli, sprawia pewne trudności, gdyż ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej zwanym również „k.c.”) nie definiuje tego pojęcia. Zgodnie zaś z orzecznictwem Sądu Najwyższego, błędem w rozumieniu językowym jest niezgodne z rzeczywistością wyobrażenie o czynności, przy czym niezgodność ta może dotyczyć zarówno faktów, jak i prawa (tak SN m. in. w orzeczeniu  z dnia 21 lutego 1973 r., III CRN 415/72).

W Kodeksie cywilnym zostały wskazane natomiast przesłanki określające, które błędy w potocznym znaczeniu tego słowa są uważane przez prawo za wadę oświadczenia woli, będącą podstawą do uchylenia się od jego skutków prawnych.

Podobnie, jak w przypadku błędu, Kodeksie cywilnym nie definiuje pojęcia groźby. Zgodnie zaś z wypracowaną praktyką, aby mówić o groźbie w odniesieniu do wad oświadczenia woli, wymagane jest spełnienie dwóch przesłanek: bezprawności i powagi groźby w momencie składania oświadczenia woli oraz normalny związek przyczynowy między groźbą a złożeniem oświadczenia woli określonej treści. Co ważne, przesłanki te muszą występować łącznie. Groźba, w rozumieniu art. 87 k.c., jest zawsze działaniem celowym, skierowanym na zmuszenie zagrożonego, wbrew jego chęci, do złożenia oznaczonego oświadczenia woli.

REKLAMA

Uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, możliwe jest przez oświadczenie woli złożone tej osobie na piśmie. Dla zachowania ww. uprawnienia wystarczy zachowanie zwykłej formy pisemnej. Co ciekawe, uchylenie się może nastąpić również poprzez wniesienie powództwa do właściwego sądu, a także w drodze zarzutu zgłoszonego w procesie w piśmie procesowym albo do protokołu sądowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

 

Warto przy tym podkreślić, że uprawnienie do uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli wygasa po upływie określonego terminu. W przypadku błędu wygasa ono z upływem roku od momentu jego wykrycia, a w razie groźby - z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał. W tym ostatnim przypadku, chodzi o moment, w którym osoba wcześniej zagrożona groźbą nie musi już obawiać się jej realizacji. Niezwykle ważne jest to, iż terminy te są zachowane jeżeli oświadczenie uchylającego się od skutków prawnych zawartej umowy w tym terminie dotarło do drugiej strony. Należy więc oprócz sporządzenia na piśmie stosownego oświadczenia, zadbać także o to, aby adresat oświadczenia zapoznał się z jego treścią przed upływem powyższych terminów.

Należy zatem pamiętać, że oświadczenia woli złożone pod wpływem błędu lub groźby nie są bezwzględnie nieważne -  od chwili złożenia są one dotknięte nieważnością względną, co oznacza, że ten kto złożył takie wadliwe oświadczenie może uchylić się od jego skutków prawnych na zasadach wskazanych powyżej.

W razie skorzystania z uprawnienia do uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli w przepisanym prawem terminie, oświadczenia te są od początku bezwzględnie nieważne, co oznacza że skutki ich nieważności rozciągają się na czas sprzed złożenia oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych wadliwego oświadczenia. Jeżeli zaś osoba uprawniona nie uchyli się w terminie od skutków prawnych oświadczenia woli, to stanie się ono w pełni ważne i wiążące.

Podsumowując, każdy kto złożył oświadczenie woli innej osobie, a działał pod wpływem błędu lub groźby, może uchylić się od jego skutków prawnych jeżeli w odpowiednim terminie złoży tej osobie oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych tego oświadczenia woli. Ważne jest także powołanie się w treści takiego oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli na przyczynę uchylenia (błąd lub groźba), zapoznanie się adresata z treścią oświadczenia oraz wskazanie, że oświadczenie jest wniesione w terminie.

Aneta Wrona-Kłoczko

aplikant radcowski

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rachunki nie muszą być w KSeF. Czy wrócą do łask?

Już od 2026 roku podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). System obejmie faktury ustrukturyzowane, natomiast nie dotyczy innych dokumentów, takich jak rachunki. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż zwolnioną z VAT mogą wystawiać rachunki poza KSeF.

Darowizna samochodu po wycofaniu z firmy – czy to na pewno bezpieczne podatkowo? Interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości

Czy przekazanie żonie samochodu wycofanego z działalności gospodarczej może sprowadzić na przedsiębiorcę problemy z fiskusem? Najnowsza interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości. Urząd jasno wskazał, że darowizna auta po wycofaniu z firmy nie powoduje powstania przychodu w PIT, o ile spełnione są określone warunki. To ważna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zastanawiają się, jak bezpiecznie przekazać majątek firmowy do majątku prywatnego.

Opodatkowanie donejtów dla twórców internetowych (PIT, VAT). Czy to naprawdę darowizna?

Przez lata środowisko twórców internetowych – streamerów, youtuberów czy użytkowników Patronite – żyło w przekonaniu, że donate’y (czyli dobrowolne wpłaty od widzów) to darowizny, a więc – do określonego limitu – nieopodatkowane. Takie podejście miało swoje źródło w języku – słowo „donate” pochodzi przecież od angielskiego „donation”, czyli darowizna.

KSeF 2.0. Co ważniejsze – prawo podatkowe, czy podręczniki Ministerstwa Finansów? Faktura ustrukturyzowana istnieje tylko wirtualnie

Opublikowany przez resort finansów, liczący kilkaset stron (!) dokument pod nazwą „Podręcznik KSeF 2.0.” (w 4. częściach), jest w wielu miejscach nie tylko sprzeczny z projektowanymi przepisami, lecz również z uchwaloną już nowelizacją ustawy o VAT – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Jaka składka zdrowotna dla przedsiębiorców w 2026 roku? Ministerstwo Finansów nie pracuje nad przedłużeniem obniżonej podstawy wymiaru

Ministerstwo Finansów poinformowało Polską Agencję Prasową, że nie pracuje nad projektem, który zakładałby utrzymanie obniżonej minimalnej podstawy obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców w 2026 r. i kolejnych latach.

KSeF: Pomoc dla przedsiębiorców czy nowy ból głowy? Fakty i mity wokół Krajowego Systemu e-Faktur [Gość Infor.pl]

Krajowy System e-Faktur (KSeF) budzi wiele emocji i narosło wokół niego sporo mitów. Czy to nowy podatek? Kogo i kiedy dotyczy obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych? Czy czeka nas rewolucja w relacjach z biurami rachunkowymi? O tym, na co muszą przygotować się przedsiębiorcy, rozmawiają eksperci z infor.pl, Szymon Glonek i Joanna Dmowska.

Rząd chce dać preferencje podatkowe funduszom inwestycyjnym spoza UE od 2026 roku

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawy o CIT), przedłożony przez Ministra Finansów i Gospodarki. Projekt dostosowuje przepisy CIT do orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczących zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych. Chodzi m.in. o rozszerzenie preferencji podatkowych na fundusze z państw spoza UE, przy zachowaniu zabezpieczeń przed nadużywaniem prawa do zwolnienia podatkowego.

Programy lojalnościowe w niebezpieczeństwie. Nowa opinia TSUE to potencjalna bomba podatkowa

Rzecznik Generalna TSUE Juliane Kokott właśnie uderzyła w sedno problemu, o którym większość firm wolałaby nie słyszeć. Jej opinia w sprawie C-436/24 Lyko Operations może oznaczać rewolucję w sposobie, w jaki sklepy rozliczają punkty i bony lojalnościowe. Skutki? Dla wielu przedsiębiorców - potężny chaos i konieczność natychmiastowej zmiany systemów.

REKLAMA

KSeF od A do Z: słownik najważniejszych pojęć

Przedsiębiorcy od kilku lat żyją w niepewności związanej z reformą w fakturowaniu, jaką jest Krajowy System e-Faktur. Rewolucja w wystawianiu faktur kojarzy im się z drastycznymi zmianami i obowiązkami, których woleliby uniknąć. Czy jednak wystawianie dokumentów w Krajowym Systemie e-Faktur rzeczywiście jest takie skomplikowane? Materiały szkoleniowe, zarówno komercyjne, jak i te opracowywane przez rząd, często napisane są bardzo skomplikowanym, nieprzystępnym językiem, przez co dla wielu osób bywają trudne do przyswojenia. A przecież ważne, żeby definicje były dla wszystkich jasne i zrozumiałe. Poniżej znajduje się wyjaśnienie podstawowych pojęć związanych z reformą.

Thermomix w kosztach? To możliwe, ale nie u każdego. Zasady są proste, ale nie każdy, je zna. Prowadzisz działalność gospodarczą? Sprawdź

Czy Thermomix może przyczynić się do uzyskania przez przedsiębiorcę przychodów? Na to pytanie dotyczące rozliczeń podatkowych nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wiadomo jednak, jakimi kryteriami należy się kierować dokonując w tym zakresie niezbędnej oceny.

REKLAMA