REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak sporządzić rachunek zysków i strat w ujęciu MSR oraz IV Dyrektywy Europejskiej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jakub Kornacki

REKLAMA

Rachunek zysków i strat jest jednym z podstawowych elementów sprawozdania finansowego. W załączniku do ustawy o rachunkowości znajdziemy wzór tego rachunku w dwóch wersjach. Wymagane dane tego wzoru stanowią tylko minimalny zakres informacji, które jednostka może uzupełnić według własnego uznania.

Rachunek zysków i strat jest opisany i usystematyzowany w MSR nr 1. Zgodnie z jego postanowieniami przy sporządzaniu rachunku zysków i strat i analogicznie do bilansu powinno się uwzględniać podstawowe zasady rachunkowości, do których należą:

l zasada kontynuacji działania, tj. założenie domniemania dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa w dającej się przewidzieć przyszłości w niezmniejszonym istotnie zakresie,

l zasada ciągłości, tj. saldo zamknięcia roku obrotowego jest równe saldu otwarcia roku następnego,

l zasada memoriałowa, tj. ujmowanie w księgach rachunkowych wszystkich zdarzeń gospodarczych, które wystąpiły w danym roku obrotowym,

l zasada ostrożnej wyceny, tj. możliwie wysoka wycena kosztów, strat i zobowiązań oraz ostrożna i realna wycena przychodów, zysków i stanu końcowego aktywów,

l zasada istotności.

Sporządzone sprawozdanie rachunku zysków i strat powinno być porównywalne. Oznacza to, że do danych pozycji powinny być grupowane te same konta, co pozwala na ocenę ich zmian w czasie.

Rachunek zysków i strat zgodnie z MSR/MSSF

Międzynarodowy Standard Rachunkowości nie narzuca konkretnego układu sprawozdania. Podobnie jak w przypadku bilansu precyzuje jedynie, jakie pozycje rachunku wyników powinny się znaleźć w sprawozdaniu. Należą do nich:

l przychody,

l koszty finansowe,

l obciążenia z tytułu podatków,

l suma kwot z tytułu:

- zysku lub straty po opodatkowaniu, dotyczących działalności zaniechanej, oraz

- zysku lub straty po opodatkowaniu, powstałych przy wycenie do wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży aktywów lub grupy aktywów związanych z działalnością zaniechaną,

l zysk lub strata.

Lista wymaganych pozycji nie jest zbyt wyczerpująca. Należy jednak pamiętać, że jest to wymagane minimum informacyjne, co nie wyklucza bardziej szczegółowego ujawniania poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat zarówno w samym sprawozdaniu, jak i w formie dodatkowych zestawień i wyjaśnień.

Z drugiej strony brak szczegółowego narzucenia formy sprawozdania zezwala na pewną elastyczność w prezentacji skutków działań danej jednostki, które bardzo często są różne i niepowtarzalne.

Metody prezentacji kosztów

Zgodnie z MSR nr 1 w rachunku zysków i strat dopuszcza się dwojaką formę prezentacji kosztów działalności operacyjnej:

l w układzie porównawczym (rodzajowym),

l w układzie funkcjonalnym (kalkulacyjnym).

Metoda porównawcza

Zgodnie z metodą porównawczą w rachunku zysków i strat koszty ujmowane są w układzie rodzajowym, np. amortyzacja, zużycie materiałów, wynagrodzenia, usługi obce, a nie ich funkcją w przedsiębiorstwie. Metoda ta jest bardziej powszechna w mniejszych jednostkach.

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

W zestawieniu zmiana stanu zapasów znalazła się w pozycji kosztowej. Jest to przypadek, w którym nastąpiło zmniejszenie stanu zapasów, wytworzonych w poprzednim okresie sprawozdawczym.

Zmniejszenie stanu zapasów powiększa w tym przypadku koszty uzyskania przychodów, gdyż koszty rodzajowe dotyczą produkcji wytworzonej w danym okresie. Koszt wytworzenia produkcji ubiegłorocznej powinien być natomiast ujęty jako koszt zmniejszenia stanu zapasów. Analogicznie wzrost stanu zapasów pomniejszałby łączne koszty danego okresu.

Metoda kalkulacyjna

W rachunku zysków i strat sporządzonym według kalkulacyjnej metody prezentacji kosztów koszty są klasyfikowane zgodnie z ich funkcją. Traktowane są tutaj jako koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów, a także jako koszty dystrybucji i działalności administracyjnej. Taka klasyfikacja kosztów jest bardziej przydatna z punktu widzenia rachunku kosztów, dzięki któremu można precyzyjnie określić koszty uzyskanych przychodów w stosunku do produkcji sprzedanej. Niemniej jednak sama alokacja kosztów często bywa subiektywna i jest bardziej pracochłonna.

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Jeżeli dana jednostka wybierze kalkulacyjną metodę prezentacji kosztów, to zgodnie z zaleceniem MSR nr 1 powinna ujawniać informację na temat kosztów w układzie rodzajowym, np. amortyzację, wynagrodzenia i świadczenia na rzecz pracowników. Regulacja ta przyjęta jest również w ustawie o rachunkowości.

Należy także pamiętać, że w przypadku rachunku zysków i strat MSR nr 33 „Zysk na jedną akcję” wymaga również prezentowania podstawowego i rozwodnionego zysku przypadającego na jedną akcję w podziale na wszystkie rodzaje akcji zwykłych, które różnią się między sobą prawem udziału w zysku netto danego okresu.

Rachunek zysków i strat według IV Dyrektywy UE

MSR/MSSF nie narzucają podmiotom gospodarczym konkretnego wzoru sprawozdania rachunku zysków i strat, sugerują jedynie pewne wytyczne dotyczące niezbędnych pozycji oraz metod ujęcia kosztów. Pełne wzorce rachunku zysków i strat precyzuje natomiast IV Dyrektywa Unii Europejskiej, którą powinny stosować przynajmniej kraje należące do UE. Dyrektywa zamieszcza cztery wzorce sprawozdania: wersję porównawczą i kalkulacyjną, a każdą z tych wersji w formie dwustronnej i jednostronnej.

Ponieważ bardziej powszechna jest forma jednostronna, poniżej zamieszczone zostaną przykłady jednostronnej wersji porównawczej i kalkulacyjnej.

Rachunek zysków i strat w wersji porównawczej i formie jednostronnej

 1. Przychody netto ze sprzedaży

 2. Zmiana stanu zapasów produktów gotowych i produkcji w toku

 3. Inne aktywowane świadczenia wykonane na własne potrzeby

 4. Pozostałe przychody operacyjne

 5. Nakłady materialne

a) surowce i materiały

b) pozostałe nakłady obce

 6. Nakłady osobowe

a) wynagrodzenia

b) świadczenia socjalne, w tym dotyczące zabezpieczenia na starość

 7. Korekty

a) korekty wartości kosztów utworzenia i rozszerzenia przedsiębiorstwa, środków trwałych oraz wartości niematerialnych

b) korekty wartości składników majątku obrotowego, przekraczające korekty wartości typowe dla danej jednostki

 8. Pozostałe koszty operacyjne

 9. Przychody z tytułu udziałów, w tym w jednostkach powiązanych

10. Przychody z pozostałych papierów wartościowych i należności zaliczanych do majątku trwałego, w tym od jednostek powiązanych

11. Odsetki należne i podobne przychody, w tym od jednostek powiązanych

12. Korekty wartości majątku finansowego oraz papierów wartościowych zaliczanych do majątku obrotowego

13. Odsetki do zapłacenia i podobne koszty, w tym na rzecz jednostek powiązanych

14. Obciążenia podatkowe wyniku finansowego działalności gospodarczej

15. Wynik finansowy działalności gospodarczej po opodatkowaniu

16. Przychody nadzwyczajne

17. Nakłady nadzwyczajne

18. Wynik nadzwyczajny

19. Obciążenia podatkowe wyniku nadzwyczajnego

20. Pozostałe obciążenia podatkowe niewskazane w powyższych pozycjach

21. Wynik za rok obrotowy

Rachunek zysków i strat w wersji kalkulacyjnej i formie jednostronnej

 1. Przychody netto ze sprzedaży

 2. Koszt wytworzenia świadczeń (łącznie z korektami wartości) służących uzyskaniu przychodu ze sprzedaży

 3. Wynik brutto ze sprzedaży

 4. Koszty sprzedaży (łącznie z korektami wartości)

 5. Koszty ogólnego zarządu (łącznie z korektami wartości)

 6. Pozostałe przychody operacyjne

 7. Przychody z tytułu udziałów, w tym w jednostkach powiązanych

 8. Przychody z pozostałych papierów wartościowych i należności zaliczanych do majątku trwałego, w tym od jednostek powiązanych

 9. Odsetki należne i podobne przychody, w tym od jednostek powiązanych

10. Korekty wartości majątku finansowego oraz papierów wartościowych zaliczanych do majątku obrotowego

11. Odsetki do zapłacenia i podobne koszty, w tym na rzecz jednostek powiązanych

12. Obciążenia podatkowe wyniku finansowego działalności gospodarczej

13. Wynik finansowy działalności gospodarczej po opodatkowaniu

14. Przychody nadzwyczajne

15. Nakłady nadzwyczajne

16. Wynik nadzwyczajny

17. Obciążenia podatkowe wyniku nadzwyczajnego

18. Pozostałe obciążenia podatkowe niewskazane w powyższych pozycjach

19. Wynik za rok obrotowy

Jak widać, oba wzorce - tak jak te przyjęte w ustawie o rachunkowości - różnią się między sobą tylko pierwszymi pozycjami, w szczególności sposobem ujęcia kosztów działalności podstawowej. Poza tym w metodzie kalkulacyjnej w odróżnieniu od metody porównawczej nie ma pozycji pozostałych kosztów operacyjnych.

Dyrektywa dopuszcza możliwość zmiany wzorów rachunku zysków i strat przez poszczególne państwa członkowskie. Jest to możliwe tylko w przypadkach, gdy na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego dany podmiot spełnia dwa z trzech wymienionych w Dyrektywie warunków odnoszących się do sumy bilansowej, przychodu netto ze sprzedaży i liczby zatrudnionych pracowników.

l § 78-95 MSR nr 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”

Jakub Kornacki

ekspert w zakresie finansów i rachunkowości zarządczej

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sprzedałeś 30 rzeczy przez internet w roku? Twoje dane trafiły do urzędu skarbowego. MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem opodatkowania

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

2 miliony firm czeka na podpis prezydenta. Stawką jest niższa składka zdrowotna

To może być przełom dla mikroprzedsiębiorców: Rada Przedsiębiorców apeluje do Andrzeja Dudy o podpisanie ustawy, która ulży milionom firm dotkniętym Polskim Ładem. "To test, czy naprawdę zależy nam na polskich firmach" – mówią organizatorzy pikiety zaplanowanej na 6 maja.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje skutków błędów w deklaracjach podatkowych. Księgowy jest chroniony dopiero, gdy wykupi rozszerzoną polisę OC

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

Rewolucja płacowa w całej UE od 2026 roku. Pracodawcy będą musieli ujawniać kwoty wynagrodzenia pracownikom i kandydatom do pracy

Wynagrodzenia przestaną być tematem tabu. Od czerwca 2026 roku pracodawcy będą mieli obowiązek ujawniania informacji o płacach, zarówno kandydatom do pracy, jak i zatrudnionym pracownikom. Czy to koniec nierówności i początek nowego rozdania na rynku pracy?

REKLAMA

Firmy ignorują KSeF? Tylko 5 tys. podmiotów gotowych na rewolucję e-fakturowania

Choć obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur wejdzie w życie za 9 miesięcy, zaledwie 5230 firm zdecydowało się na dobrowolne wdrożenie systemu. Eksperci biją na alarm – to ostatni moment na przygotowania. Firmy nie tylko ryzykują chaos, ale też muszą zmierzyć się z brakiem środowiska testowego, napiętym harmonogramem i rosnącą liczbą innych zmian w przepisach.

Spółka komandytowa bez VAT od dywidendy – ważna interpretacja skarbówki

Dywidenda wypłacana komplementariuszowi nie podlega VAT – potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Oznacza to, że spółki komandytowe, w których wspólnicy prowadzą sprawy spółki bez wynagrodzenia, nie muszą obawiać się dodatkowego obciążenia podatkowego. To dobra wiadomość dla przedsiębiorców poszukujących efektywnych i bezpiecznych rozwiązań podatkowych.

Fiskus wlepi kary za niezapłacony podatek od sprzedaży ubrań i zabawek w internecie? MF analizuje informacje o 300 tys. osób i podmiotów handlujących na platformach internetowych

Operatorzy platform, za pośrednictwem których dokonywane są transakcje w internecie, przekazali MF dane ponad 177 tys. osób fizycznych i 115 tys. podmiotów – poinformowała PAP rzeczniczka szefa KAS Justyna Pasieczyńska. Dane te są teraz analizowane.

Katastrofa fakturowa w 2026 roku? Kto odważy się wdrożyć obowiązek stosowania KSeF i faktur ustrukturyzowanych?

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Jak nie zbankrutować na IT: inteligentne monitorowanie i optymalizacja kosztowa środowiska informatycznego. Praktyczny przewodnik po narzędziach i strategiach monitorowania

W dzisiejszej erze cyfrowej, środowisko IT stało się krwiobiegiem każdej nowoczesnej organizacji. Od prostych sieci biurowych po rozbudowane infrastruktury chmurowe, złożoność systemów informatycznych stale rośnie. Zarządzanie tak rozległym i dynamicznym ekosystemem to nie lada wyzwanie, wymagające nie tylko dogłębnej wiedzy technicznej, ale przede wszystkim strategicznego podejścia i dostępu do odpowiednich narzędzi. Wyobraźcie sobie ciągłą potrzebę monitorowania wydajności kluczowych aplikacji, dbałości o bezpieczeństwo wrażliwych danych, sprawnego rozwiązywania problemów zgłaszanych przez użytkowników, a jednocześnie planowania przyszłych inwestycji i optymalizacji kosztów. To tylko wierzchołek góry lodowej codziennych obowiązków zespołów IT i kadry managerskiej. W obliczu tej złożoności, poleganie wyłącznie na intuicji czy reaktywnym podejściu do problemów staje się niewystarczające. Kluczem do sukcesu jest proaktywne zarządzanie, oparte na solidnych danych i inteligentnych systemach, które nie tylko informują o bieżącym stanie, ale również pomagają przewidywać przyszłe wyzwania i podejmować mądre decyzje.

Wojna celna USA - Chiny. Jak może się bronić Państwo Środka: 2 scenariusze. Świat (też Stany Zjednoczone) nie może się obejść bez chińskiej produkcji

Chiny mogą przekierować towary nadal objęte nowymi, wysokimi cłami USA przez gospodarki i porty azjatyckie lub (a raczej równolegle) przekierować sprzedaż dotychczas kierowaną do USA na inne rynki - prognozują eksperci Allianz Trade. Bardziej prawdopodobna jest przewaga drugiego scenariusza – tak było podczas pierwszej wojny handlowej prezydenta Trumpa, co obecnie oznaczać będzie m.in. 6% rokroczny wzrost importu z Chin do UE (ale też do innych krajów) w ciągu trzech najbliższych lat. Branża, która nie korzysta z żadnych wyłączeń w wojnie celnej – odzież i tekstylia może odczuć ją w największym stopniu na swoich marżach.

REKLAMA