REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ewidencja księgowa grantów

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksander Zawadzki

REKLAMA

Po wejściu Polski w struktury Unii Europejskiej w znaczący sposób wzrosły możliwości finansowania działalności z różnego rodzaju grantów. Można z nich korzystać zarówno bezpośrednio ze środków unijnych, jak i za pośrednictwem krajowych, wyznaczonych do tego instytucji. Do wykorzystania są również granty krajowe. Pojęcie grantu oznacza dotację na określony cel (zwykle artystyczny lub naukowy), którą przyznają twórcom rozmaite instytucje, firmy i czasami osoby prywatne1.

W jednostkach prowadzących rachunkowość na zasadach ogólnych otrzymane granty będą klasyfikowane jako dotacje i wykazywane w pozycji Pozostałe przychody operacyjne rachunku zysków i strat. W przypadku organizacji non profit kwalifikacja taka nie jest już tak jednoznaczna. Należy wziąć tutaj pod uwagę zasadę wyższości treści ekonomicznej operacji gospodarczej nad jej formą prawną. Można się więc zastanawiać, czy tego typu dotację kwalifikować:

l jako zwiększającą fundusz statutowy,

l jako przychody z działalności statutowej,

l jako pozostałe przychody.

Grant nie zwiększa funduszu statutowego

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek nieprowadzących działalności gospodarczej źródłem funduszu statutowego mogą być:

l składki członkowskie,

l darowizny,

l spadki i zapisy,

l dochody z własnej działalności.

l dochody z majątku,

l dochody z działalności gospodarczej, jeżeli jest prowadzona,

l dochody z ofiarności publicznej,

l dotacje celowe z budżetu państwa.

Można by więc przyjąć, że grant jako swego rodzaju dotacja celowa może być kwalifikowany jako zwiększenie funduszu statutowego, pod warunkiem umieszczenia odpowiednich zapisów w statucie organizacji. Jednak z uwagi na fakt, iż otrzymywanie grantów nie jest zdarzeniem ciągłym ani okresowym, tego typu kwalifikacja wydaje się niewłaściwa. Ponadto grant przyznawany jest na sfinansowanie konkretnych wydatków i powinien być, zgodnie z zasadą współmierności przychodów i kosztów, zaliczony do przychodów.

Grant jako przychód z działalności statutowej

Zaliczenie grantu do przychodów z działalności statutowej wymaga również odpowiednich zapisów w statucie. Podstawową działalność organizacji określa przede wszystkim ich statut, w którym sprecyzowane są główne cele działalności oraz źródła jej finansowania. Rozpatrując problem przychodów z działalności statutowej, należy mieć przede wszystkim na uwadze zasadę wyższości treści nad formą, która w rachunkowości stanowi podstawę kwalifikacji zdarzeń gospodarczych w ewidencji księgowej. Dokonując ewidencji grantów przyznanych i otrzymanych, należy mieć na uwadze dodatkowo zasadę współmierności przychodów i kosztów, z której organizacje non profit nie są zwolnione. Koszty ponoszone w trakcie realizacji grantu muszą być, zgodnie z zapisami ustawy o rachunkowości2, związane z przychodami dotyczącymi danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Ma to szczególnie istotne znaczenie w przypadku grantów długoterminowych, realizowanych przez kilka okresów obrachunkowych. W takim przypadku kwalifikowanie otrzymanych środków do przychodów z działalności statutowej będzie odbywało się z zachowaniem zasady współmierności, czyli adekwatnie do ponoszonych kosztów realizacji grantu. Kontem przejściowym jest tutaj Rozliczenie międzyokresowe przychodów. Konto to zostanie uznane kwotą przyznanego grantu i obciążane kwotami przenoszonymi na konto Przychody z działalności statutowej w momencie poniesienia kosztu realizacji grantu.

Przykład

Organizacja wygrała konkurs na otrzymanie grantu związanego z badaniami zachorowalności na gruźlicę w województwie kujawsko-pomorskim. Kwota przyznanego grantu to 200 000 zł. W związku z tym w 2007 roku miały miejsce następujące operacje gospodarcze:

1. Otrzymano informację o przyznaniu grantu na kwotę 200 000,00 zł.

2. Otrzymano przelewem na rachunek bankowy środki pieniężne pochodzące z grantu.

3. Otrzymano fakturę za materiały niezbędne do przeprowadzenia badań ankietowych na kwotę 10 000,00 zł.

4. Otrzymano fakturę za opracowanie kwestionariusza badań ankietowych dotyczących zachorowalności na 12 200,00 zł.

5. Wypłacono wynagrodzenia ankieterom wykonującym wywiad - 80 000,00 zł.

6. Otrzymano fakturę od firmy usługowej za opracowanie wyników badań ankietowych na 24 400,00 zł.

7. Opłacono przelewem faktury za usługi wykonane w ramach prac związanych z grantem.

Kwalifikację księgową powyższych operacji gospodarczych, z uwzględnieniem zasady memoriału oraz współmierności, przedstawia poniższy schemat.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Operacje 3a, 4a, 5a oraz 6a dotyczą przeniesienia części przychodu, zarachowanego wcześniej jako przychody przyszłych okresów, do przychodów okresu bieżącego. W ten sposób przychody są współmierne kosztom w danym roku obrachunkowym. W przypadku bezpośredniego zakwalifikowania otrzymanego grantu do przychodów jednostka osiągnęłaby z tego tytułu w 2007 roku zysk w kwocie 73 400,00 zł (200 000,00 - 126 600,00), natomiast w następnych latach grant generowałby tylko i wyłącznie stratę.

Dla uproszczenia, w operacji nr 5 pominięto konto „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń”.

Grant jako „pozostały przychód”

Trzeci sposób kwalifikacji otrzymanego grantu będzie miał miejsce w odniesieniu do organizacji, które w swoim statucie nie przewidziały możliwości ich otrzymania. W takim przypadku przyznanie lub otrzymanie grantu będzie kwalifikowane do Pozostałych przychodów. Pozostałe przychody to takie, które nie kwalifikują się do przychodów z działalności statutowej oraz przychodów finansowych. Są one odpowiednikiem pozostałych przychodów operacyjnych określonych przez ustawę o rachunkowości.

Ustawa określa, że pozostałe przychody operacyjne to przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności przychody związane3:

l z działalnością socjalną,

l ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, a także z utrzymywaniem i zbyciem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych, zaliczanych do inwestycji,

l z rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi,

l z odszkodowaniami, karami otrzymanymi przez jednostkę,

l z otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych.

Sposób ewidencji w takim przypadku będzie podobny do przedstawionego w przykładzie. Podobnie zachowana musi być zasada współmierności przychodów i kosztów, co skutkuje koniecznością przenoszenia przychodów z tytułu otrzymania grantów długoterminowych przez konto Rozliczenie międzyokresowe przychodów, które będzie korespondowało z kontem Pozostałe koszty. Należy pamiętać, że w takim przypadku wszelkie koszty ponoszone w związku z realizacją grantu obciążają konto Pozostałe koszty. Schemat ewidencyjny w takim przypadku pokazano poniżej.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Nie ma konieczności międzyokresowego rozliczania otrzymanego grantu, w przypadku gdy jego zakończenie, czyli poniesienie wszystkich kosztów, zamyka się w okresie obrachunkowym, w którym grant został przyznany.

Według mnie zasadne będzie otwarcie w planie kont organizacji osobnych grup kont kosztów dla celów ewidencji kosztów poniesionych w związku z realizacją grantu. Jest to związane z koniecznością okresowego raportowania i sprawozdawania wydatków poniesionych w ramach grantu. W przypadku korzystania przez jednostkę z kilku grantów takie rozwiązanie znacznie ułatwi kontrolę wydatków oraz sporządzanie sprawozdań z realizacji grantu.

Środki z grantu wolne od podatku dochodowego

Problem podatkowy związany z uzyskaniem grantu ogranicza się do odpowiedzi na pytanie: czy środki pochodzące z grantu przeznaczone są na cele określone artykułem 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych? Określa on, że wolne od podatku są dochody podatników, których celem statutowym jest m.in. działalność naukowa, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele. W tym samym artykule w ustępie 1 punkt 6c ustawodawca zwalnia od podatku dochody organizacji pożytku publicznego, o których mowa w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie - w części przeznaczonej na działalność statutową, z wyłączeniem działalności gospodarczej. Jest to zasada ogólna zwalniająca dochody organizacji typu „non profit” z opodatkowania dochodów w przypadku przeznaczenia ich na cele wymienione w tym artykule.

W przypadku gdy organizacja prowadzi działalność gospodarczą lub przeznacza środki otrzymane z grantu na cele niewymienione w art. 17 updop, można skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego zawartego w art. 17 ust. 1 pkt 23. Określa on, że z opodatkowania podatkiem dochodowym zwolnione są dochody uzyskane przez podatników od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym także ze środków z programów ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, właściwego ministra lub agencje rządowe; w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz podmiotów, którym służyć ma ta pomoc.

Dr Aleksander Zawadzki

* * *

Reasumując:

l Grant nie powinien być kwalifikowany jako dotacja celowa zwiększająca fundusz statutowy.

l Grant powinien być zakwalifikowany do przychodów z działalności statutowej lub do pozostałych przychodów.

l Środki pochodzące z grantu są zwolnione z podatku dochodowego.

Podstawy prawne:

l ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

l ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1589

 

1 http://pl.wikipedia.org/wiki/Grant

2 Art. 6 ust. 1 uor.

3 Art. 3 ust. 1 pkt 32.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

REKLAMA

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

REKLAMA

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

REKLAMA