REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Łacińskie paremie prawnicze - część VII

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Łacińskie paremie prawnicze / Fot. Fotolia
Łacińskie paremie prawnicze / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Prezentujemy siódmą część cyklu artykułów, w których przybliżamy wybrane łacińskie paremie prawnicze (łacińskie sentencje prawnicze) i ich wpływ na dzisiejszy system prawny.

Łacińskie paremie prawnicze - część I

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Łacińskie paremie prawnicze - część II

Łacińskie paremie prawnicze - część III

Łacińskie paremie prawnicze - część IV

REKLAMA

Łacińskie paremie prawnicze - część V

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Łacińskie paremie prawnicze - część VI

Kolejną paremią, którą chcielibyśmy przybliżyć jest premia  da mihi factum, dabo tibi ius. W dosłownym tłumaczeniu paremia ta oznacza: podaj mi fakty, a podam ci prawo. Paremia ta zawiera podstawowe scharakteryzowanie relacji między stroną postępowania sądowego, a sądem. Na podstawie tej sentencji, możemy określić jakie role przypadają stronom procesu, a jakie należą do sądu.

Mianowicie, w postępowaniu cywilnym powód wnosząc pozew jest zobligowany jedynie dokładnie określić żądanie i przytoczyć okoliczności faktyczne uzasadniające to żądanie, oraz przedstawić dowody na ich poparcie. Powód nie musi natomiast wskazywać podstawy prawnej swojego żądania ani dokonywać wykładni prawa.

Działanie tej zasady można zobrazować przykładem.

Wyobraźmy sobie sytuację, w której wujek składa pozew przeciwko swojemu siostrzeńcowi, żądając nakazania wydania oznaczonego samochodu. W uzasadnieniu podaje, przedstawiając dowody, że dał swojemu siostrzeńcowi samochód, jako prezent urodzinowy a siostrzeniec podarunek przyjął. Następnie jednak siostrzeniec, podczas imprezy rodzinnej złośliwie znieważył i pobił wujka oraz powiedział, że nic sobie nie robi z jego prezentów. Powód następnego dnia, w liście wezwał więc siostrzeńca aby zwrócił prezent, jednak pozwany nie oddał go i nadal z niego korzysta.

W podanym przykładzie, powód nie musi w pozwie wskazywać, że z punktu widzenia prawnego, doszło do zawarcia z siostrzeńcem umowy darowizny (art. 888 §1 kodeksu cywilnego) a następnie odwołania wykonanej darowizny z powodu tzw. rażącej niewdzięczności (art. 898 §1 kodeksu cywilnego). Nie musi także wskazywać, że w związku z odwołaniem darowizny, siostrzeniec powinien zwrócić uzyskaną korzyść według zasad jak przy bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 898 §2 kodeksu cywilnego), czyli w naturze (art. 405 kodeksu cywilnego). Powód nie musi wywodzić, że to właśnie z tych względów żądanie pozwu zasługuje na uwzględnienie. To sąd rozpoznający pozew powinien sam dokonać takiej oceny prawnej faktów przedstawionych przez powoda i uwzględnić powództwo.

Zasada da mihi factum dabo tibi ius nie oznacza, że powód nie ma prawa przedstawiać sądowi własnej oceny prawnej swoich żądań i przytoczonych faktów. Strona jak najbardziej ma prawo powoływać podstawy prawne swoich żądań. Zasada ta oznacza natomiast, że jeśli strona ograniczy się do przedstawienia wyłącznie faktów bez powoływania się na prawo, prawidłowe ustalenie podstaw prawnych żądań pozostaje obowiązkiem sądu.

Należy jednak zdawać sobie sprawę, że biorąc pod uwagę współczesne realia, w tym skomplikowanie regulacji prawnych, praktycznie rzecz biorąc, często wręcz konieczne okazuje się przedstawienie sądowi oceny prawnej przytoczonych faktów (do czego zwykle potrzebna jest pomoc profesjonalnego pełnomocnika).

Omawiana zasada ma jednak nadal istotne znaczenie w tym sensie, że jeśli sąd dokona błędnej oceny prawnej, może stanowić to podstawę skutecznego zaskarżenia orzeczenia, nawet jeśli strona nie powoływała się na podstawę prawną, którą prawidłowo należało zastosować.

Podsumowując, również przykład omówionej wyżej paremii wskazuje, jak duże znaczenie dla współczesnych systemów prawnych mają zasady wywodzące się z prawa starożytnych Rzymian. Dlatego znajomość paremii prawniczych i prezentowanych przez nie zasad prawnych jest cenną wiedzą nie tylko dla prawników.

Zapraszamy do dyskusji na forum


Maciej Szulikowski

radca prawny i partner zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

REKLAMA