Sposoby zawarcia umowy (część I)

Na wstępie należy wskazać, że sposoby zawierania umów zostały uregulowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej „Kodeks cywilny”). Kodeks cywilny przewiduje cztery sposoby zawierania umów, którymi są oferta, negocjacje, aukcja i przetarg.

Pierwszym, przedstawionym w niniejszej publikacji sposobem zawierania umów, jest oferta, która polega na złożeniu oświadczenia woli zawarcia umowy (oferty) przez jedną stronę i przyjęciu go przez drugą. Ważne jest, że oświadczenie woli stanowi ofertę tylko, jeśli zawiera istotne postanowienia umowy, która ma zostać zawarta. W praktyce oznacza to, że osoba zainteresowana zawarciem umowy w tym trybie, musi przedstawić swoją ofertę w sposób stanowczy, podając przy tym niezbędne elementy treści samej umowy, której oferta ta dotyczy (przykładowo: wskazanie przedmiotu umowy, ceny itp.). Jeśli oferta nie zawiera takich elementów uznaje się ją jedynie za zaproszenie.

Moment, w którym następuje związanie oferenta (składającego ofertę) ofertą określany jest zależnie od adresata oferty. Jeśli oferta składana jest oznaczonemu adresatowi, wiąże od chwili udostępnienia jej temu adresatowi w sposób, który umożliwił mu zapoznanie się z treścią oferty. Natomiast, oferta skierowana do nieoznaczonego grona adresatów, wiąże oferenta od chwili gdy, już konkretny adresat, potwierdzi niezwłocznie jej otrzymanie. Ważne przy tym jest, że sama informacja o otrzymaniu oferty nie jest jednoznaczna z jej przyjęciem.

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, skutecznie złożona oferta jest nieodwołalna, co oznacza, że oferent po złożeniu oferty nie może już zmienić zdania, i to od adresata oferty zależy, czy do zawarcia umowy dojdzie, czy nie. Wyjątek od tej zasady został przewidziany w obrocie pomiędzy przedsiębiorcami. Mianowicie w stosunkach między przedsiębiorcami oferta może być odwołana przed zawarciem umowy, jeżeli oświadczenie o odwołaniu zostało złożone drugiej stronie przed wysłaniem przez nią oświadczenia o przyjęciu oferty. Jednakże nawet takiej oferty nie można odwołać, jeżeli wynika to z jej treści lub określono w niej termin przyjęcia.