Podatek od wartości dodanej w kosztach podatkowych

Wśród kosztów wyłączonych z podstawy opodatkowania wymieniony jest podatek od towarów i usług z tym, że kosztem uzyskania przychodów jest podatek naliczony, w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot podatku od towarów i usług-jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej (art. 16 ust. 1 pkt 46 updop). Należy nadmienić, że w updop brak jest definicji podatku od towarów i usług. Definicję podatku od towarów i usług zawiera ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. nr 54, poz. 535, dalej: „Ustawa o VAT”). W myśl art. 2 pkt 11 ustawy o VAT, przez podatek od wartości dodanej rozumie się podatek nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego ustawą o VAT. Zatem z definicji ustawy o VAT nie wynika, że podatek od wartości dodanej jest tożsamy z podatkiem od towarów i usług. Literalne brzmienie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 46 może prowadzić do wniosku, że do kosztów podatkowych może być zaliczony podatek od wartości dodanej zapłacony za granicą.

Autopromocja

Stanowisko organów podatkowych jest odmienne od poglądu wyżej zaprezentowanego. W opinii organów podatkowych ustawa o VAT stanowi implementację przepisów VI Dyrektywy dotyczącej wspólnego systemu podatkowego od wartości dodanej. Zatem pojęcie podatku od wartości dodanej obejmuje zarówno podatek od towarów i usług obowiązujący na terenie Polski, jak i podatek od wartości dodanej nakładany na terenie innych państw Unii Europejskiej. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 24 lutego 2011 r., sygn. ITPB3/423-678a/10/AM wskazuje, że skrót VAT używany na oznaczenie polskiej ustawy o podatku od towarów i usług oznacza „Value Added Tax” - podatek od wartości dodanej. Pojęcie podatku od wartości dodanej obejmuje więc zarówno podatek od towarów i usług obowiązujący na terenie Polski, jak i podatek od wartości dodanej, o którym mowa w art. 2 pkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ponadto podatek od wartości dodanej zapłacony w innym państwie należącym do UE nie jest wydatkiem poniesionym w sposób definitywny, gdyż podatnik może ubiegać się o jego zwrot zgodnie z procedurą przewidzianą w VIII Dyrektywie Rady UE. Dodatkowo organy podatkowe rozróżniają obiektywny brak możliwości odliczenia podatku od nieskorzystania z prawa odliczenia. Jak wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 11 lutego 2009 r., sygn. IPPB5/423-170/08-4/DG:

„(...) Podstawowym warunkiem zaliczenia podatku naliczonego do kosztów uzyskania przychodów jest brak możliwości obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Należy jednakże odróżnić obiektywny brak możliwości odliczenia tego podatku od nieskorzystania z prawa do odliczenia. W pierwszej sytuacji podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego w całości lub części ze względu na to, że przepis ustawy tak stanowi lub ze względu na niedopełnienie warunków niezbędnych do dokonania odliczenia. W drugim przypadku podatnik odstępuje od skorzystania ze swojego prawa i np. nie występuje z wnioskiem o zwrot podatku, przez co nie dokonuje odliczenia (...)”.

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

W opinii organów podatkowych podatek od wartości dodanej nie stanowi kosztu uzyskania przychodów w momencie poniesienia. Odmowa zwrotu podatku przez organa podatkowe innego państwa UE jest podstawą do zaliczenia poniesionego wydatku w poczet kosztów podatkowych.

Odmienne do organów podatkowych stanowisko potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 27 grudnia 2007 r., sygn. I SA/GI 924/07.

(...) Zdaniem Sądu zwrot podatku od wartości dodanej podatnikom niemającym siedziby na terytorium kraju, w którym wystawiono fakturę z wykazanym podatkiem VAT, przysługujący zgodnie z postanowieniami art. 2 VIII Dyrektywy Rady UE z dnia 6 grudnia 1979 r. (79/1072/EEG) nie jest tożsamy ze zwrotem różnicy podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W świetle tego ostatniego przepisu, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. W ocenie składu orzekającego uprawnienie do "zwrotu różnicy podatku od towaru i usług", w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ma miejsce wyłącznie w sytuacji określonej w art. 87 ust. 1 polskiej ustawy o podatku od towarów i usług (...)".

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Należy nadmienić, że uznanie podatku od wartości dodanej z podatkiem od towarów i usług za tożsame wywiera wpływ na podatkowe rozliczenie różnic kursowych od wydatków w obcej walucie zapłaconych na terenie UE. Różnice kursowe w części, w jakiej dotyczą wartości podatku od wartości dodanej są neutralne podatkowo, gdyż sam podatek VAT nie stanowi przychodu ani kosztu uzyskania przychodów.

Anna Skórka

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Konsultant

Outsourcing Rachunkowości - Grant Thornton