Jak traktować podatkowo wygaśnięcie zobowiązania z pożyczki w przypadku połączenia spółek

rada

Połączenie spółek spowoduje wygaśnięcie zobowiązania z tytułu pożyczki w wyniku połączenia w jednej osobie dłużnika oraz wierzyciela. Nie będzie to natomiast umorzenie zobowiązania (jak stwierdzono w zapytaniu) skutkujące uzyskaniem przychodu. Oznacza to, że opisane zdarzenie nie ma skutków podatkowych.

uzasadnienie

Jak stanowi ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodem jest m.in. wartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu zaciągniętych pożyczek. Jak stanowią przepisy Kodeksu cywilnego, z umorzeniem mamy do czynienia wtedy, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu i jednocześnie dłużnik zwolnienie przyjmuje. Jak słusznie zauważył Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu w decyzji z 28 marca 2007 r. (sygn. PDI/4270-0006/07/PK):

z treści przepisu wynika, że umorzenie to umowa dwustronna i wymaga akceptacji dłużnika. Umorzenie zatem nie następuje z mocy prawa, gdyż przybiera formę umowy konsensualnej pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem. Wtedy po stronie dłużnika wystąpi przysporzenie majątkowe, przychód podlegający opodatkowaniu na podstawie art. 12 ustawy o pdop.

Analiza takich zapisów wskazuje, że w Państwa przypadku nie mamy do czynienia z umorzeniem. Jednocześnie przepisy prawa handlowego stwierdzają, iż w wyniku połączenia spółek z o.o. w trybie przejęcia majątek spółki przejmowanej przenoszony jest na spółkę przejmującą. Na spółkę przejmującą przechodzą wszelkie prawa i obowiązki spółki przejętej (sukcesja uniwersalna). Może to spowodować (jak w omawianym przypadku), że spółka przejmująca stanie się jednoczenie wierzycielem i dłużnikiem z tego samego tytułu prawnego. W takiej sytuacji wzajemne prawa i obowiązki ulegają wygaśnięciu.

Podstawa prawna

l art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847

l art. 491 i 494 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. Nr 94, poz.1037; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

l art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 133, poz. 935

Marcin Gawlik

konsultant podatkowy