Obowiązek podatkowy w podatku od środków transportowych

W podatku od środków transportowych obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany w Polsce, a w przypadku nabycia środka transportowego zarejestrowanego - od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został nabyty (art. 9 ust. 4 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, dalej: ustawa o podatkach i opłatach lokalnych). Przy czym zarejestrowanie środka transportowego oznacza jego rejestrację, z wyjątkiem rejestracji czasowej, w myśl ustawy z 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (art. 9 ust. 4b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

Obowiązek podatkowy powstaje także od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został dopuszczony ponownie do ruchu po upływie okresu, na jaki została wydana decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu tego pojazdu z ruchu (art. 9 ust. 4a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

Przykład

Na kim spoczywa obowiązek zapłaty podatku, gdy środek transportowy jest w leasingu lub został użyczony bądź też stanowi przedmiot najmu?

W kwestii tej wypowiedziało się Ministerstwo Finansów w nadal aktualnym piśmie z 13 maja 2003 r. (sygn. LK-513/LP/03/PP). Obowiązek podatkowy w podatku od środków transportowych powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany. W przypadku nabycia środka transportowego wcześniej zarejestrowanego, obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został nabyty (art. 9 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

Obowiązek zapłaty podatku od środków transportowych spoczywa wyłącznie na ich właścicielu (art. 9 ust. 1 ustawy o opłatach i podatkach lokalnych). A zatem umową leasingu, dzierżawy, poddzierżawy, najmu lub użyczenia nie można przenieść tego obowiązku na posiadaczy zależnych, jakimi są leasingobiorca, dzierżawca czy najemca. Dlatego też przy ocenie, na kim spoczywa obowiązek zapłaty podatku od środków transportowych, należy wziąć pod uwagę, na kogo pojazd jest zarejestrowany.

W przypadku zmiany właściciela środka transportowego zarejestrowanego obowiązek podatkowy ciąży na poprzednim właścicielu jedynie do końca miesiąca, w którym nastąpiło przeniesienie własności (art. 9 ust. 3 ustawy o opłatach i podatkach lokalnych).

Z ORZECZNICTWA

1. Kradzieży samochodu nie można utożsamiać ze zbyciem samochodu. Zbycie, skutkujące wygaśnięciem obowiązku podatkowego w podatku od środków transportowych, to przeniesienie zgodnie z wolą dotychczasowego właściciela na inną osobę prawa własności rzeczy w drodze umowy cywilnoprawnej (sprzedaży, darowizny). Pozbawienie właściciela władztwa nad samochodem w wyniku kradzieży wymaga, dla wygaśnięcia obowiązku podatkowego w podatku od środków transportowych, złożenia przez właściciela wniosku o wyrejestrowanie pojazdu w związku z kradzieżą.

2. Właściciel pojazdu jest zobowiązany do zapłaty podatku od środków transportowych od skradzionego samochodu do dnia jego wyrejestrowania.

Wyrok NSA z 19 kwietnia 2006 r., sygn. akt II FSK 661/05

Wygaśnięcie obowiązku podatkowego

Obowiązek podatkowy wygasa z końcem miesiąca, w którym:

• środek transportowy został wyrejestrowany lub wydana została decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu,

• upłynął czas, na który pojazd powierzono (art. 9 ust. 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

Podatek ten rozliczany jest proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których pojazd stanowił własność podatnika. Przy czym nie ma znaczenia, w którym dniu miesiąca pojazd został zbyty - podatek należy zapłacić za cały miesiąc.

Przykład

Czy szkoła (będąca jednostką budżetową) jest płatnikiem podatku od środków transportowych od autobusu szkolnego (tzw. gimbusa)?

Odpowiedź na to pytanie zależy od tego, czy autobus jest zarejestrowany na szkołę, czy też nie.

Obowiązek podatkowy w podatku od środków transportowych ciąży na osobach fizycznych i osobach prawnych będących właścicielami środków transportowych. Jak właścicieli traktuje się również jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, na które środek transportowy jest zarejestrowany (dotyczy to zatem także szkoły będącej jednostką budżetową). W sytuacji gdy autobus jest zarejestrowany na szkołę, to ona ma obowiązek zapłacić od niego podatek od środków transportowych.

Rada gminy może wprowadzić zwolnienie przedmiotowe z tego podatku (art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). Dlatego należałoby dowiedzieć się, czy w gminie, na terenie której mieści się szkoła, nie wprowadzono zwolnienia dla autobusów szkolnych. Artykuł 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ustanawia bowiem zwolnienie o charakterze przedmiotowym, uzależnione od spełnienia przez środek transportu określonych warunków, m.in. jego wykorzystywanie w transporcie kombinowanym. Przepis nie wspomina natomiast - jak to ma miejsce w art. 11a tej ustawy - o konieczności pokonywania przez środek transportu określonego odcinka drogi koleją (wyrok WSA w Warszawie z 9 lutego 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 3648/06).

Podstawy prawne

• Ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847)

• Ustawa z 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 37, poz. 214)