Czy zakup środka trwałego od osoby fizycznej podlega pcc

RADA

Autopromocja

Jeśli sprzedaży dokonuje osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej i u tej osoby nie powstanie obowiązek w VAT, sprzedaż ta będzie podlegała pcc. Obowiązek podatkowy z tytułu tej transakcji ciąży na spółce i to ona będzie zobowiązana do zapłaty pcc i złożenia deklaracji PCC-3. Skutki transakcji, w przypadku gdyby sprzedawca podlegał VAT - w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Umowy sprzedaży rzeczy (zarówno ruchomości, jak i nieruchomości) i praw majątkowych zasadniczo są opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ze względu na szereg wyłączeń i zwolnień zawartych w ustawie o tym podatku sprzedaż dokonywana w obrocie profesjonalnym - a więc pomiędzy podmiotami gospodarczymi - jest praktycznie wyłączona z zakresu tego podatku. Wynika to z wyłączenia z opodatkowania czynności cywilnoprawnej, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu jej dokonania jest:

• opodatkowana VAT,

• zwolniona z VAT, z wyjątkiem:

- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

- umowy spółki i jej zmiany,

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

- umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Użyty zwrot (...) jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana VAT, zwolniona z VAT - oznacza, że w każdym konkretnym przypadku należy analizować, czy dana czynność rodzi powstanie obowiązku w podatku od towarów i usług w stosunku do jednej ze stron danej czynności. Uogólniając, obowiązek w VAT zazwyczaj (poza wyjątkami, np. wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów, importem) powstaje u sprzedawcy towaru, a nie u kupującego. Zatem najważniejszy jest status sprzedawcy.

W sytuacji przedstawionej przez Czytelnika należy więc rozpatrzyć dwie możliwości:

- u sprzedawcy nie powstanie obowiązek VAT z tytułu sprzedaży danego środka trwałego

Jak zaznaczono w pytaniu, sprzedaży dokonuje osoba fizyczna. Zakładając, że osoba fizyczna nie prowadzi działalności gospodarczej i u tej osoby nie powstanie obowiązek w VAT, sprzedaż będzie podlegała pcc u nabywcy, pomimo że jest on podatnikiem VAT (z innego tytułu).

Z pytania nie wynika, jaki środek trwały i w jakich okolicznościach został zakupiony. Należy zatem sprawdzić, czy nie mają zastosowania zwolnienia z pcc.

Zwolnienia z pcc są wymienione w art. 9 ustawy. W przypadku zakupu środka trwałego mogą mieć zastosowanie następujące zwolnienia:

• z tytułu przeniesienia własności nieruchomości lub ich części, wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast, w drodze niektórych umów (tj. sprzedaży, dożywocia, o dział spadku - w części dotyczącej spłat lub dopłat), pod warunkiem że w myśl przepisów o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy,

• z tytułu sprzedaży nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, jeżeli nabywcą jest były właściciel (wieczysty użytkownik):

a) nieruchomości wywłaszczonej, któremu przyznano odszkodowanie, a nie przyznano nieruchomości zamiennej,

b) nieruchomości sprzedanej na cele publiczne określone w przepisach o gospodarce nieruchomościami, który w razie wywłaszczenia spełniałby warunki do przyznania nieruchomości zamiennej,

c) nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego, wykupionych na podstawie przepisów o ochronie i kształtowaniu środowiska

- w wysokości kwoty otrzymanego odszkodowania (uzyskanej ceny), pod warunkiem że nabycie nastąpiło w ciągu 5 lat od daty otrzymania odszkodowania (zapłaty).

Jeśli powyższe zwolnienia nie znajdą zastosowania, zakup środka trwałego przez spółkę będzie podlegał pcc. Obowiązek podatkowy w przypadku umowy sprzedaży ciąży na kupującym, czyli na spółce, i powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Deklarację w sprawie pcc (PCC-3) należy złożyć w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy. W tym samym terminie należy również wpłacić podatek. Właściwym organem podatkowym w tej sprawie (czynności przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych) jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub adres siedziby spółki.

PRZYKŁAD

Pan Kowalski sprzedaje spółce, w której pracuje, swój prywatny samochód. Pan Kowalski nie prowadzi działalności gospodarczej, a sprzedaż ma charakter jednorazowy. W takim przypadku powstaje obowiązek w pcc. Obowiązek ten ciąży na kupującym.

- u sprzedawcy powstanie obowiązek w VAT z tytułu sprzedaży

Jeżeli u sprzedawcy powstanie obowiązek w VAT z tytułu sprzedaży, bo np. prowadzi działalność gospodarczą, to czynność ta nie będzie podlegała pcc. Wyłączenie to dotyczy zarówno sytuacji, w której sprzedawca będzie zobowiązany do naliczenia VAT, jak i wykazania sprzedaży jako zwolnionej z VAT (z wyjątkiem przypadków wskazanych wpierwszej części artykułu, w których niezależnie od obowiązków w VAT czynność podlega pcc).

PRZYKŁAD

Spółka kupiła od osoby fizycznej zestaw komputerowy. Sprzedawcą jest pan Grzegorz prowadzący działalność w zakresie dostaw i napraw sprzętu informatycznego. W tym przypadku sprzedaż podlega VAT, a więc nie podlega pcc.

• art. 1 ust. 1 pkt 1, art. 2 pkt 4, art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 4 pkt 1, art. 9 pkt 6, art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238

Marta Stachowiak

ekspert w zakresie podatków w dużej spółce akcyjnej