Rozliczenia podatkowe pracowników naukowych

Czy stypendia przyznane przez ministra nauki są opodatkowane

Młody biolog za przełomowe badania otrzymał niedawno wyróżnienie od szefa resortu nauki i szkolnictwa wyższego. W związku z tym co miesiąc ma dostawać stypendium. Czy będzie je musiał pomniejszyć o podatek dochodowy?

Autopromocja

Naukowiec ma oczywiście obowiązek rozliczyć się ze wszystkich uzyskanych dochodów z fiskusem. Niektóre z nich zgodnie z ustawą o PIT są jednak zwolnione z podatku. Daniny nie pobiera się m.in. od stypendiów:

• przyznawanych na podstawie ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym (Dz.U. z 2003 r. nr 65 poz. 595 z późn. zm.),

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

• doktoranckich - otrzymywanych na podstawie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572),

• innych stypendiów naukowych i za wyniki w nauce, których zasady przyznawania zatwierdził minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Przez pewien czas fiskus twierdził, że ministerialne stypendia dla młodych naukowców nie są wolne od daniny. Argumentował, że przyznawane są na podstawie ustawy o zasadach finansowania nauki, a ta nie jest wymieniona jako podstawa zwolnienia w regulacjach podatkowych. Dlatego zdaniem izb skarbowych wydających interpretacje indywidualne był to opodatkowany PIT przychód z innych źródeł. Z takim podejściem organów walkę rozpoczęła Rada Młodych Naukowców. W konsekwencji minister nauki i szkolnictwa wyższego wydał regulamin przyznawania stypendiów, a minister finansów w interpretacji ogólnej z 7 grudnia 2012 r. (sygn. DD3/033/100/CRS/12/DD-679) potwierdził, że są one zwolnione z PIT.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Podstawa prawna

Art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

Art. 28 ust. 2 ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (t.j. Dz.U. nr 96, poz. 615 z późn. zm.).

Czy naukowiec pracujący krótko w RPA rozlicza się w Polsce

Polski astronom realizuje od roku zbliżające się ku końcowi badania w Republice Południowej Afryki na Uniwersytecie w Kapsztadzie. Jest polskim rezydentem, ponieważ ma tu mieszkanie i rodzinę. Wynagrodzenie za badania dostaje z RPA. Czy pieniądze wypłacone za granicą powinien opodatkować w naszym kraju?

Polski rezydent ma obowiązek rozliczyć się w kraju ze wszystkich dochodów, także tych osiągniętych za granicą. Aby uniknąć sytuacji, w której daninę od tych ostatnich pobierze zarówno polski, jak i zagraniczny fiskus, zawierane są umowy międzynarodowe o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Polska i Republika Południowej Afryki umówiły się, że wynagrodzenie naukowca zamieszkałego w Polsce, który prowadzi badania w szkole wyższej lub innej uznanej instytucji oświatowej RPA, jest tam zwolnione z podatku. Warunkiem jest, aby prace badawcze nie trwały dłużej niż dwa lata i nie były podejmowane dla prywatnej korzyści naukowca lub innych ściśle określonych osób, tylko w interesie publicznym. Astronom spełnia warunki wyrażone w umowie międzynarodowej, więc afrykański fiskus nie zainteresuje się jego wynagrodzeniem. Oznacza to, że będzie musiał opodatkować ten dochód w Polsce, płacąc PIT według skali (18 lub 32 proc.). Gdyby jednak umowa polskiego naukowca wskazywała, że badania będą prowadzone dłużej niż dwa lata, od początku byłaby opodatkowana w RPA.

Niektóre umowy, np. z Federacją Rosyjską, inaczej określają termin właściwy dla zwolnienia uczonego z daniny. I tak polski rezydent prowadzący badania w Rosji nie musi tam odprowadzać podatku, jeśli trwają one krócej niż trzy lata, licząc od pierwszego dnia jego przyjazdu. Umowa z Niemcami określa natomiast, że zwolnienie z PIT w tym kraju będzie obowiązywać, tylko jeśli takie wynagrodzenie będzie opodatkowane w Polsce i nie zostanie przekroczony termin dwóch lat od dnia pierwszego przyjazdu polskiego badacza.

Jeszcze inne porozumienia, np. ze Szwajcarią, nie zawierają konkretnych przepisów dotyczących sytuacji naukowców. Dotyczą ich wtedy postanowienia odnoszące się do pracy najemnej. Oznacza to, że pensja naukowca pracującego np. w Genewie będzie opodatkowana w Szwajcarii, chyba że będzie tam przebywał krócej niż 183 dni w roku, a wynagrodzenie wypłaci mu polski podmiot nieposiadający zakładu w tym kraju.

Cały artykuł znajdziesz w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej. Sprawdź