Strona główna » Księgowość » Podatki » PIT » Umowa zlecenia zawartą z przedsiębiorcą - jak rozliczyć w PIT

Umowa zlecenia zawartą z przedsiębiorcą - jak rozliczyć w PIT

18 lipca 2007, 12:18

Anna Welsyng

Radca prawny i doradca podatkowy. Prowadzi swoją kancelarię w Warszawie, specjalizuje się w kompleksowej obsłudze podatkowo-księgowej firm i innych podatników. Autorka kilkuset publikacji o tematyce podatkowej.

Chcemy zawrzeć umowę zlecenia z przedsiębiorcą, osobą fizyczną. Praca będzie wykonana w czasie 2 tygodni. Jak wypłacić należność? Czy na podstawie rachunku wystawionego przez zleceniobiorcę, czy na podstawie faktury? Jeżeli podstawą będzie rachunek do umowy, to jakie będą z tego tytułu obciążenia?

Umowa zlecenia zawartą z przedsiębiorcą - jak rozliczyć w PIT

RADA

Jeśli zleceniobiorca będący przedsiębiorcą złoży oświadczenie, że wykonywane w ramach umowy czynności wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej, to płatnik jest w takiej sytuacji zwolniony z obowiązku potrącenia zaliczki na podatek dochodowy, gdyż podatek od tej należności rozlicza samodzielnie zleceniobiorca. Jeśli umowa jest zawierana poza działalnością gospodarczą, wówczas na wypłacającym należność podmiocie ciążą obowiązki płatnika związane z obliczeniem, pobraniem i odprowadzeniem zaliczki na podatek dochodowy. Ponadto po zakończeniu roku wystąpi obowiązek przesłania, w terminie do końca lutego następnego roku, podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu imiennej informacji o wysokości dochodu. Rozliczenie należności powinno mieć miejsce na podstawie wystawionej przez zleceniobiorcę faktury (o ile jest on podatnikiem VAT) bądź rachunku wystawionego zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej.

UZASADNIENIE

Umowa zlecenia jest jedną z najczęściej zawieranych umów obok umowy o pracę. Przychody uzyskiwane na jej podstawie mogą być kwalifikowane do różnych źródeł, w zależności od tego, czy zleceniobiorca jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą, czy też takiej działalności nie prowadzi, a jeśli jest przedsiębiorcą - to czy umowa jest wykonywana w ramach tej działalności, czy też poza nią.

W przypadku gdy umowa zlecenia jest zawierana z osobą nieprowadzącą działalności gospodarczej bądź z osobą będącą wprawdzie przedsiębiorcą, ale poza prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą, przychody z tego tytułu należy zakwalifikować do źródła, jakim jest działalność wykonywana osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 updof). Na podstawie bowiem art. 13 ust. 8 updof za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

a) osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

b) właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie na potrzeby związane z tą nieruchomością

- z wyjątkiem przychodów uzyskiwanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 9 updof, tj. przychodów z tytułu osobiście wykonywanej działalności na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze.

Wówczas w związku z wypłatą należności na zleceniodawcy ciążą obowiązki płatnika związane z obliczeniem, pobraniem i odprowadzeniem zaliczki na podatek dochodowy. Zasady obliczania zaliczki na podatek dochodowy reguluje art. 41 ust. 1 i 1a updof. Należy ją obliczyć z zastosowaniem najniższej stawki określonej w skali podatkowej od dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości 20% uzyskanego przychodu oraz pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe. Trzeba przy tym pamiętać, że ww. 20-proc. koszty oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Tak obliczoną zaliczkę na podatek zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, przy czym zmniejszenie to nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ

Od umów zlecenia wykonywanych w ramach osobistej działalności zleceniodawca ma obowiązek odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.

Dodatkowe obowiązki w związku z zawarciem umowy zlecenia będą ciążyć na zleceniodawcy również po zakończeniu roku podatkowego. Mianowicie jako płatnik jest on zobowiązany sporządzić i przekazać podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu imienną informację o wysokości osiągniętego dochodu w terminie do końca lutego następnego roku. Informacja ta ma umożliwić prawidłowe rozliczenie tego dochodu przez zleceniobiorcę w zeznaniu rocznym.

Natomiast jeśli zleceniobiorca będący przedsiębiorcą w związku z zawarciem umowy zlecenia złoży oświadczenie, że czynności wykonywane w ramach tej umowy wchodzą w zakres jego działalności gospodarczej, wówczas zleceniodawca jako płatnik nie ma obowiązku od wypłacanej należności potrącać zaliczki na podatek dochodowy. Podatek należny od tego przychodu odprowadzi bowiem sam podatnik.

Jeśli chodzi o rozliczenie należności, to może się ono odbywać na podstawie faktury VAT, jeśli zleceniobiorca jest podatnikiem tego podatku, bądź też rachunku wystawionego zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej.

Prawidłowość takiego sposobu rozliczenia potwierdzają również organy podatkowe. Przykładem tego jest pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego Łódź-Polesie z 31 sierpnia 2006 r. nr IA-415/130/2006. Organ podatkowy, oceniając zasadność rozliczenia przychodu z umowy o dzieło wraz z pozostałymi przychodami z działalności gospodarczej przez podatniczkę, która złożyła płatnikowi stosowne oświadczenie, stwierdził, że:

Przychody uzyskane z tytułu umowy o dzieło powinny być opodatkowane łącznie z przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli umowa została zawarta w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej. W takiej sytuacji należność za wykonaną usługę powinna być przez podatnika wykazana w prowadzonej dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Obowiązek taki nie powstanie, jeżeli umowa o dzieło zawarta została poza wykonywaną działalnością gospodarczą. Od przychodów z tego tytułu zaliczki w ciągu roku powinien pobierać zamawiający dzieło.

Zauważyć należy, że podstawowym kryterium pozwalającym na odróżnienie działalności wykonywanej osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 updof) od pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 updof) będzie występowanie zewnętrznych znamion działalności gospodarczej, w szczególności takich, jak: rejestracja podatnika jako podmiotu gospodarczego (przedsiębiorcy), faktyczne wykonywanie działalności w celach zarobkowych, zawodowo we własnym imieniu i na własny rachunek, zorganizowany i ciągły (powtarzalny i stały) charakter działalności. Działalność wykonywana osobiście nie musi bowiem spełniać powyższych kryteriów, a zwłaszcza ciągłości (powtarzalności i stałości) oraz określonego stopnia zorganizowania.

Jednak trzeba pamiętać, że nawet jeśli działalność wykonywana we własnym imieniu i na własny rachunek w celach zarobkowych nie zostanie formalnie zarejestrowana, ale będzie można przypisać jej cechy ciągłości i zorganizowania, to organy podatkowe mogą zakwestionować rozliczanie osiąganych przychodów na zasadach przewidzianych dla działalności wykonywanej osobiście. Może się zdarzyć również sytuacja odwrotna - jeśli osoba mająca formalnie zarejestrowaną działalność gospodarczą będzie wykonywać zlecenie w warunkach niepozwalających na uznanie jej za realizowaną w ramach tej działalności, wówczas może mieć miejsce przekwalifikowanie osiągniętych z tego tytułu przychodów do źródła, jakim jest działalność wykonywana osobiście, lub wręcz do przychodów ze stosunku pracy. Dlatego należy każdorazowo starannie przeanalizować wszystkie okoliczności, w jakich zawierana jest umowa zlecenia, aby zminimalizować ryzyko dokonania w przyszłości odmiennej kwalifikacji tego zdarzenia gospodarczego przez organy podatkowe.

Podstawa prawna: art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 13 pkt 8, art. 41 ust. 1, 1a i 2, art. 42 ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 35, poz. 219

Anna Welsyng,radca prawny, doradca podatkowy

Chcesz dowiedzieć się więcej, sprawdź »