REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy zmiana rezydencji pozbawia łącznego rozliczenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Grzegorz Ogórek
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Zmiana rezydencji podatkowej może spowodować, że z części dochodów małżonkowie będą mogli rozliczyć się wspólnie, a z pozostałej części tylko indywidualnie.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wystarczy spełnienie kilku warunków, aby skorzystać z efektywnie niższego opodatkowania dochodów małżonków.

O ile warunki dotyczące samego małżeństwa, wspólności majątkowej czy terminu dotyczącego skutecznego wniesienia wniosku o wspólne opodatkowanie były już przedmiotem licznych dyskusji, interpretacji i nie powinny budzić wątpliwości, o tyle warunek podlegania nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w kontekście wyjazdów Polaków za granicę może powodować praktyczne problemy z korzystaniem ze wspólnego opodatkowania.

Miejsce zamieszkania

Osoba posiadająca miejsce zamieszkania w Polsce podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. W praktyce oznacza to, że podatnik posiadający miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Polski (a więc podatnik będący tzw. polskim rezydentem podatkowym) rozlicza wszystkie swoje dochody w Polsce, tj. zarówno te osiągnięte ze źródeł położonych w Polsce, jak i poza jej granicami. 1 stycznia 2007 r. ustawodawca zdecydował się wprowadzić do ustawy o PIT autonomiczną definicję miejsca zamieszkania dla celów podatkowych (rezydencji podatkowej), opartą zresztą w dużej mierze na przepisach umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

W myśl znowelizowanych przepisów za osobę posiadającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski uważa się osobę fizyczną, która:

- posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

- przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Rezydencję polską można utracić lub nabyć w ciągu roku. Aby utracić polską rezydencję podatkową, wystarczy, że Polak (polski rezydent podatkowy) wyjedzie wraz z najbliższą rodziną (żona, dzieci) w ciągu roku do pracy za granicę przed przekroczeniem 183 dni pobytu w Polsce. W takim przypadku można założyć, że nastąpi przeniesienie ośrodka interesów życiowych za granicę, a co za tym idzie nastąpi utrata przez taką osobę polskiej rezydencji podatkowej i zmiana nieograniczonego obowiązku podatkowego na ograniczony. Co to jednak oznacza dla możliwości wspólnego rozliczenia się przez małżonków w Polsce?

Jednym z warunków wspólnego rozliczenia podatkowego jest posiadanie nieograniczonego obowiązku podatkowego przez małżonków w Polsce. W przypadku jednak zmiany rezydencji lub utraty polskiej rezydencji podatkowej dana osoba spełnia wszystkie warunki wspólnego rozliczenia tylko przez część roku, natomiast w zakresie pozostałej części roku, w której osoba ta nie jest już polskim rezydentem, nie ma prawa skorzystać ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem w stosunku do dochodów uzyskanych z polskich źródeł po dniu utraty polskiej rezydencji.

W praktyce taka sytuacja może się zdarzyć, jeżeli osoba, która wyjechała we wrześniu za granicę i utraciła jednocześnie polską rezydencję podatkową, nadal uzyskuje dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce. W takim przypadku, w stosunku do dochodów uzyskanych do momentu wyjazdu, tj. od stycznia do sierpnia (czyli w okresie pozostawania polskim rezydentem) będzie miała prawo skorzystać ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem, natomiast wobec pozostałej części dochodu uzyskanego w okresie wrzesień-grudzień, po swoim wyjeździe z kraju i utracie polskiej rezydencji, nie będzie miała już takiego prawa.

Podział dochodów

Zatem wszelkie zmiany rezydencji podatkowej w ciągu roku mogą powodować konieczność dzielenia dochodów podatnika podlegających opodatkowaniu w Polsce na: dochód, który może być rozliczony na zasadach wspólności małżeńskiej, i dochód uzyskany w okresie, gdy warunki do wspólnego rozliczenia nie są spełnione.

Taka sytuacja powoduje z kolei dualizm opodatkowania dochodów: część dochodów opodatkowywana jest wspólnie przez małżonków na preferencyjnych zasadach, a druga część będzie podlegała opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Przepisy ustawy o PIT milczą jednak, w jaki sposób podatnik rozlicza takie dochody.

Sytuacja dualnego rozliczenia podatkowego dochodów podlegających opodatkowaniu według zasad ogólnych (z tego samego bądź z kilku różnych źródeł) w jednym zeznaniu podatkowym nie jest możliwa. Formularze podatkowe (PIT-36, PIT-37) nie przewidują sytuacji rozliczenia dochodów w dwojaki sposób - tj. części dochodów na zasadach wspólnego małżeńskiego rozliczenia, a części na zasadach ogólnych.

W związku z tym wydaje się, że w zakresie dochodu niekorzystającego z preferencyjnego opodatkowania na zasadach wspólności małżeńskiej powinno zostać złożone dodatkowe, indywidualne zeznanie podatnika bądź podatnika i małżonka (jeśli każdy z nich po utracie polskiej rezydencji podatkowej uzyskuje dochody z polskich źródeł).

W takiej sytuacji podatnik składałby dwa roczne zeznania: jedno małżeńskie (obejmujące dochody, które mogą być rozliczone preferencyjnie) i drugie indywidualne (niekorzystające z możliwości wspólnego rozliczenia).

Dwa zeznania

Przepisy podatkowe oraz praktyka nie dopuszczają sytuacji składania dwóch zeznań dotyczących dochodów opodatkowanych według tych samych zasad (oczywiście przepisy przewidują odrębne roczne zeznania dotyczące dochodów opodatkowanych, np. według stawki liniowej bądź ryczałtowo, nie zawierają jednak podobnych uregulowań wobec dochodów opodatkowanych według progresywnej skali podatkowej). Podatnik jest wprost zobowiązany złożyć jedno zeznanie dotyczące dochodów opodatkowanych według takich samych zasad. Wydaje się więc, że skorzystanie z uprawnienia do wspólnego opodatkowania dochodów lub podział dochodów w przypadku osób zmieniających w ciągu roku rezydencję podatkową oraz uzyskujących dochody w części jako rezydent, a w części jako nierezydent, nie będzie możliwe na podstawie samych przepisów ustawy o PIT.

Wydaje się więc, że nie ma możliwości rozwiązania tego problemu, nie wchodząc w konflikt z organami podatkowymi. Naszym zdaniem nie można jednak wywodzić braku uprawnienia do rozliczenia dochodu podatnika w części na zasadach wspólności małżeńskiej, a w części na zasadach ogólnych z braku odpowiedniego formularza podatkowego. Jeżeli ustawodawca chciałby ograniczać prawo podatnika do wspólnego rozliczenia, to powinien to zrobić wprost w ustawie, a nie we wzorze formularza zeznania podatkowego określonego rozporządzeniem ministra finansów.

CZYM JEST OGRANICZONY OBOWIĄZEK PODATKOWY

Osoby fizyczne nieposiadające na terytorium Polski miejsca zamieszkania podlegają opodatkowaniu w Polsce tylko od dochodów osiąganych na terytorium Polski (osoby takie posiadają tzw. ograniczony obowiązek podatkowy).

KIEDY MOŻNA ROZLICZYĆ SIĘ WSPÓLNIE

Małżonkowie mogą skorzystać ze wspólnego opodatkowania, jeżeli:

- posiadają nieograniczony obowiązek podatkowy,

- pomiędzy małżonkami istnieje wspólność majątkowa przez cały rok podatkowy,

- pozostają w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy,

- złożą wniosek o wspólnym opodatkowaniu dochodów w terminie do 30 kwietnia następującego po roku podatkowym,

- żaden z małżonków nie osiągnie np. dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanych podatkiem liniowym.

GRZEGORZ OGÓREK

ksiegowosc@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

- Art. 3 ust. 1-2 oraz art. 6 ust. 1-3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Paradoks: Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły. Co będzie dalej?

Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły, na przekór narracji płynącej z rynku złota i innych metali szlachetnych, których rajd miałby być wyrazem spadającego zaufania do dolara, obligacji i całego systemu fiducjarnego. Czy można pogodzić dwa trendy o przeciwnym charakterze? Na to pytanie, w cotygodniowym komentarzu Catalyst odpowiada Emil Szweda (Obligacje.pl).

Skarbówka wchodzi na nasze konta i sprawdza transakcje bez nakazu jak się fiskusowi tylko podoba: STIR, DAC7 – warto wiedzieć, co to jest i jak działa

Fiskus ma prawo do prowadzenia kontroli kont bankowych. Dotyczy to osób prywatnych oraz przedsiębiorców i firm. Dla sprawdzenia historii transakcji na koncie bankowym nie musi być prowadzone przeciwko nam żadne postępowanie ani wszczęta kontrola. Skarbówce wystarczy samo podejrzenie popełnienia wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, aby sięgnąć do banku po informacje o dokonywanych przez nas transakcjach. Poza tym zautomatyzowane systemy same badają na bieżąco historię bankową naszych kont i wyłapują transakcje podejrzane.

Firmowe to firmowe. Dlaczego warto oddzielić finanse prywatne od firmowych. Cztery konta, które dają przedsiębiorcy spokój

Właściciele małych firm często powtarzają: „to przecież wszystko moje pieniądze”. I rzeczywiście – formalnie tak jest. Ale kiedy pieniądze są wspólne, problemy finansowe też robią się wspólne. Dopóki na koncie jest płynność, granica między finansami firmowymi a prywatnymi wydaje się niewidoczna. Ale wystarczy większy wydatek, spadek sprzedaży albo poślizg w płatnościach od klientów – i zaczyna się chaos. Nie w dokumentach – w codziennym zarządzaniu.

Dwie ważne nowości w podatku od spadków i darowizn. Przywrócenie terminu do zwolnienia i zmiana przepisów dot. obowiązku podatkowego i złożenia zeznania

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła i przesłała do Sejmu RP projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przewiduje w szczególności ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, nowe przepisy przewidują możliwość przywrócenia terminu, który będzie miał zastosowanie do wszystkich tytułów nabycia majątku podlegającego podatkowi od spadków i darowizn. Ponadto przywrócenie terminu dotyczyć będzie poza zwolnieniem dla najbliższej rodziny, także zwolnienia nabycia przedsiębiorstw zmarłej osoby fizycznej, gdzie warunkiem zwolnienia jest również konieczność terminowego złożenia zgłoszenia. Dodatkowo nowe przepisy doprecyzują moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku i obowiązku złożenia zeznania podatkowego. Jest możliwe, że zmiany przepisów wejdą w życie jeszcze w 2025 roku.

REKLAMA

API KSeF 2.0 - Ministerstwo Finansów udostępniło demo interfejsu programistycznego

W dniu 15 października 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępniło środowisko przedprodukcyjne (Demo) interfejsu programistycznego API KSeF 2.0.Środowisko daje możliwość sprawdzenia systemów finansowo-księgowych z wykorzystaniem rzeczywistych metod uwierzytelniania. Resort finansów zapewnia wsparcie techniczne dla użytkowników środowiska przedprodukcyjnego (Demo) pod adresem: podatki.gov.pl/formularz. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że integracja ze środowiskiem API KSeF 2.0 jest konieczna, aby zapewnić kompatybilność systemów finansowo-księgowych z obligatoryjną wersją systemu KSeF 2.0.

Od 2026 r. zmiany w księgowości podatników PIT. Nowe pliki JPK i rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 16 października 2025 r., że od 2026 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się w ramach podatku PIT. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą podlegające podatkowi PIT, które co miesiąc przekazują ewidencję JPK_V7M, będą zobowiązane do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ewidencji przychodów. Ministerstwo Finansów udostępni bezpłatne narzędzia pozwalające na realizację obowiązków w zakresie przesyłania nowych obligatoryjnych plików JPK.

Rachunki nie będą trafiały do KSeF. Czy to oznacza, że wrócą do łask?

Już od 2026 roku podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). System obejmie faktury ustrukturyzowane, natomiast nie dotyczy innych dokumentów, takich jak rachunki. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż zwolnioną z VAT mogą wystawiać rachunki poza KSeF.

Darowizna samochodu żonie po wycofaniu z firmy. Czy to na pewno bezpieczne podatkowo? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Czy przekazanie żonie samochodu wycofanego z działalności gospodarczej może sprowadzić na przedsiębiorcę problemy z fiskusem? Najnowsza interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości. Urząd jasno wskazał, że darowizna auta po wycofaniu z firmy nie powoduje powstania przychodu w PIT, o ile spełnione są określone warunki. To ważna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zastanawiają się, jak bezpiecznie przekazać majątek firmowy do majątku prywatnego.

REKLAMA

Opodatkowanie donejtów dla twórców internetowych (PIT, VAT). Czy to naprawdę darowizna?

Przez lata środowisko twórców internetowych – streamerów, youtuberów czy użytkowników Patronite – żyło w przekonaniu, że donate’y (czyli dobrowolne wpłaty od widzów) to darowizny, a więc – do określonego limitu – nieopodatkowane. Takie podejście miało swoje źródło w języku – słowo „donate” pochodzi przecież od angielskiego „donation”, czyli darowizna.

KSeF 2.0. Co ważniejsze – prawo podatkowe, czy podręczniki Ministerstwa Finansów? Faktura ustrukturyzowana istnieje tylko wirtualnie

Opublikowany przez resort finansów, liczący kilkaset stron (!) dokument pod nazwą „Podręcznik KSeF 2.0.” (w 4. częściach), jest w wielu miejscach nie tylko sprzeczny z projektowanymi przepisami, lecz również z uchwaloną już nowelizacją ustawy o VAT – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA