Co to znaczy samodzielne prowadzenie gospodarstwa domowego

Nigdzie w przepisach nie ma definicji pojęcia "osób w wieku powyżej 65 lat prowadzących samodzielnie gospodarstwo domowe" użytego w art. 18a ust. 2 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Osoby te są bowiem faktycznie zwolnione (odnośnie 1 psa) z opłaty od posiadania psów. W szczególności nie ma prawnej definicji „samodzielnego prowadzenia gospodarstwa domowego”.

Należy więc takie wyrażenie interpretować na gruncie zasad języka polskiego.

Samodzielny (zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN) to „dający sobie radę, niepotrzebujący pomocy”. Chodzi więc głównie o zdolność do prowadzenia tego gospodarstwa „bez pomocy” innych i faktyczne realizowanie tej zdolności.

Samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe (z punktu widzenia ekonomicznego), ta osoba, która sama pokrywa koszty tego gospodarstwa. Na pewno nieodłącznym elementem samodzielności w omawianym kontekście jest swoboda osoby prowadzącej gospodarstwo domowe w najistotniejszych decyzjach podejmowanych w związku z tym gospodarstwem (zakupy, remonty itp.).

Podobnym tropem idą sądy administracyjne w tych niewielu wyrokach, które zostały wydane w tej materii.

Zobacz również: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2013 rok

Zobacz również: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2012 rok

Otóż np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. w wyroku z 19 grudnia 2006 r. (sygn. I SA/Go 349/06) stwierdził (co prawda wyrok dotyczy uchylonego już art. 13 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ale zachowuje aktualność, bo wyjaśniane pojęcie jest takie samo jak w obecnym art. 18a tej ustawy):
„Według organu podatkowego "samodzielne prowadzenie gospodarstwa domowego to prowadzenie tego gospodarstwa, a więc utrzymywania się w sensie finansowym "pojedynczo" a nie przez więcej osób np. małżeństwo.
Zdaniem organu podatkowego "samodzielnie" nie może oznaczać wraz z kimś czy też wspólnie z inną osobą.

Otóż zdaniem Sądu taka interpretacja tego pojęcia jest niewłaściwa.

Takiej interpretacja nie wynika z wykładni językowej, bowiem "samodzielność" to nie uzależniony od nikogo, dający sobie radę, nie potrzebujący pomocy, nie podlegający czyjeś władzy, niezależny / Słownik języka polskiego pod red. prof. M. Szymczaka PWN 1989 s. 174 t. III /
Jak wynika z definicji pojęcie to nie oznacza utrzymywania się pojedynczo a jedynie niezależnie od kogoś, tak więc przypisywanie temu pojęciu liczby pojedynczej jest nieuzasadnione.

Wskazać należy iż brzmienie przepisu art. 13.1.3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych dotyczy osób, a nie osoby, prowadzących samodzielnie gospodarstwo domowe, tak więc dotyczy również osób, małżonków którzy osiągnęli wiek ponad 65 lat.

Przy interpretacji tego pojęcia należy podać przykłady z ustawodawstwa polskiego dotyczącego np. pomocy społecznej.
W ustawie z dnia 12.03.2004 roku o pomocy społecznej /Dz.U. nr 64 poz. 593/ pojęcie samodzielności jest używane w odniesieniu do osoby jak i całej rodziny np. w art. 3 i 43 ust.1 tejże ustawy.

Zważyć należy iż ustanowienie zwolnienia od podatku od posiadania psa w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych przyświecały motywy społeczne, podobne jak przy udzielaniu pomocy na podstawie ustawy o pomocy społecznej.
Zważając na powyższe Sąd uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego i poprzedzającą ją decyzję Burmistrza Miasta zgodnie z art. 145 § 1 ust.1 pkt.c prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.”