Strona główna » Księgowość » Poradniki » Zeznania roczne w interpretacjach organów podatkowych

Zeznania roczne w interpretacjach organów podatkowych

24 kwietnia 2007, 00:00

REKLAMA

Na rozliczenie dochodów za 2006 rok zostało już niewiele czasu. Ostatnim dniem na złożenie rocznego PIT za ubiegły rok jest poniedziałek 30 kwietnia 2007 r. Niewywiązanie się z tego obowiązku skutkuje nieprzyjemnymi konsekwencjami, w tym m.in. powstaniem zaległości podatkowych, odsetkami czy karami grzywny. Większość osób zostawia rozliczenie rocznego zeznania na ostatnią chwilę. Często, wypełniając je w pośpiechu, popełnia błędy. Dlatego dziś przedstawiamy interpretacje podatkowe w zakresie rozliczeń rocznych podatku dochodowego od osób fizycznych wraz z opiniami ekspertów, które pomogą zapamiętać podstawowe zasady obowiązujące przy wypełnianiu zeznania podatkowego.

WYJAŚNIENIA

Płacąc liniowy PIT, nie można rozliczać się z małżonkiem
Dochody z emerytury i działalności rozlicza się oddzielnie
Małoletni z umowy zlecenia musi rozliczyć się sam
Małżeństwo prowadzące firmę nie rozliczy się wspólnie
Zwrócone składki zdrowotne dolicza się do podatku
Zaliczki będą pobierane ulgowo po złożeniu oświadczenia
Dochody z praw autorskich należy wykazać w rocznym PIT
Tylko jeden z samotnych rodziców rozliczy się z dzieckiem
Niewypłaconej pensji nie wykazuje się w zeznaniu
Prawo do złożenia korekty przysługuje przez pięć lat
Nie trzeba składać rocznego PIT za osobę zmarłą

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD

Podatniczka wybrała na rok 2005 opodatkowanie dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie podatku liniowego w wysokości 19 proc. podstawy obliczenia podatku i złożyła roczne zeznanie podatkowe według wzoru PIT-36L. W roku 2005 osiągnęła również dochody ze stosunku pracy i w związku z tym złożyła odrębne zeznanie PIT-37, wraz z małżonkiem, który nie uzyskał w 2005 roku żadnych przychodów. Czy wybrany sposób rozliczenia jest prawidłowy?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Na podstawie art. 9a ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej ustawa o PIT), podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach podatku liniowego, poprzez złożenie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania. Wybór sposobu opodatkowania dotyczy wszystkich form prowadzenia działalności, do których mają zastosowanie przepisy ustawy o PIT.

Artykuł 6 ust. 2 ustawy o PIT przewiduje możliwość łącznego opodatkowania dochodów uzyskanych w roku podatkowym przez małżonków na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym. Możliwość taką mają małżonkowie, między którymi istnieje wspólność majątkowa. Jednak, zgodnie z art. 6 ust. 8 ustawy o PIT, sposób łącznego opodatkowania dochodów małżonków nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków mają zastosowanie przepisy art. 30c ustawy o PIT (podatek liniowy).

W związku z tym w omawianym przypadku podatniczka nie mogła skorzystać z możliwości łącznego z małżonkiem opodatkowania uzyskanych w 2005 roku dochodów ze stosunku pracy.

Postanowienie naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Łódź-Bałuty z 16 listopada 2006 r., nr I/415-66-325/06/ZDB.

OPINIA

Katarzyna Bieńkowska

doradca podatkowy, Kancelaria Prawna White & Case

Małżonkowie, alby skorzystać ze wspólnego rozliczenia, muszą być podatnikami podlegającymi nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, między którymi istnieje wspólność majątkowa, pozostawać w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy i złożyć wniosek we wspólnym zeznaniu rocznym. Jednak ta preferencja nie ma zastosowania, gdy chociażby do jednego z małżonków mają zastosowanie art. 30c (regulujące opodatkowanie dochodów z pozarolniczej działalności według 19-proc. stawki liniowej) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Nie jest przy tym istotne, że z działalności gospodarczej podatnik nie osiągnął żadnych przychodów czy też, że np. działalność była zawieszona. Obecnie wystarczy sam fakt podlegania przepisom ustawy. Wybór formy rozliczenia liniowego lub ryczałtowego stanowi zatem przesłankę wyłączającą możliwość łącznego opodatkowania dochodów małżonków. Przepis przewidujący wspólne opodatkowanie odnosi się do sumy dochodów małżonków, to jest do wszelkiego rodzaju dochodów, podlegających opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej, z wyjątkiem zwolnionych od podatku oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zatem zakaz wspólnego opodatkowania dotyczy wszystkich dochodów osiągniętych przez małżonków, niezależnie od źródeł, z jakich zostały uzyskane.

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD

Podatnik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną 19-proc. podatkiem liniowym. Ponadto podatnik pobiera emeryturę z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych składa roczne obliczenie podatku od dochodu uzyskanego przez podatnika (PIT-40A). Czy dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej i dochody z emerytury należy w zeznaniu rocznym rozliczyć łącznie według skali?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, opodatkowanej w sposób określony w art. 30c ustawy o PIT (podatek liniowy), nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (według skali podatkowej) oraz art. 30b (zyski kapitałowe).

W terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym podatnicy są zobowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach określonych w art. 30c (podatek liniowy).

Zatem podatnik powinien rozliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych w następujący sposób: dochód uzyskany z emerytury rozliczyć według skali podatkowej i złożyć zeznanie roczne o wysokości uzyskanego dochodu (poniesionej straty) na druku PIT-37 do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Dochód uzyskany z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej 19-proc. stawką podatkową rozliczyć na zasadach określonych w art. 30c i złożyć odrębne zeznanie roczne o wysokości uzyskanego dochodu (poniesionej straty) na druku PIT-36L do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Ciechanowie z 18 lipca 2006 r., nr 1403-PDP/4150-2/06.

OPINIA

Adam Mariuk

menedżer, firma Deloitte

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody opodatkowane na zasadach ogólnych i dochody z działalności gospodarczej opodatkowane stawką liniową 19 proc., ma obowiązek złożenia odrębnych zeznań rocznych dla każdego z tych rodzajów dochodów. Warto zauważyć, że podatnik osiągający dochody z różnych źródeł może mieć obowiązek złożenia aż czterech zeznań rocznych: PIT-28 - wykazującego przychody z najmu opodatkowanego ryczałtem ewidencjonowanym, PIT-37 lub PIT-36, na których wykazuje się dochody opodatkowane na zasadach ogólnych, PIT-36L, na którym rozlicza się dochody z działalności gospodarczej opodatkowanej stawką liniową i wreszcie PIT-38, na którym podatnik ma obowiązek wykazać dochody z zysków kapitałowych, np. ze sprzedaży akcji. Te trzy ostatnie zeznania są składane do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Taka wielość zeznań rocznych może być przyczyną nieporozumień i niepewność podatników co do szczegółowego zakresu ich obowiązków podatkowych związanych z prawidłowym rozliczeniem rocznym swoich dochodów.

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD

Syn podatników uzyskał w 2005 roku dochody z tytułu umowy-zlecenia. W 2005 roku był niepełnoletni. Czy w zeznaniu podatkowym dolicza się do dochodów rodziców dochody syna?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o PIT dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, dolicza się do dochodów rodziców lub opiekunów, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.

Tak brzmiący przepis wskazuje, że dochody małoletniego dziecka z własnej pracy, w tym przypadku z działalności wykonywanej osobiście, nie mogą być wykazane w zeznaniu podatkowym rodziców.

Wobec tego, w związku z uzyskaniem dochodów podlegających opodatkowaniu, syn podatników powinien dokonać indywidualnego rozliczenia rocznego, w którym należy wykazać uzyskane w 2005 roku dochody.

Postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Kościanie z 14 kwietnia 2006 r., nr PD/415-7/PIA/06.

OPINIA

Robert Zajdler

ekspert podatkowy

Przyjęta interpretacja, według której dochody małoletniego uzyskane z umowy zlecenia zobowiązany jest on rozliczyć samodzielnie, jest zgodna z dotychczasową wykładnią. Z uwagi na występującą zazwyczaj tożsamość rezultatu zawartej przez strony umowy o pracę i umowy zlecenia, przedstawiona interpretacja jest celowościowo słuszna. Istnieje jednak kwestia wymagająca analizy. Dotyczy ona istoty umowy zlecenia zawartej przez małoletniego. Umowa tego rodzaju, w odróżnieniu np. od umowy o pracę, przewiduje bowiem możliwość nieosobistej jej realizacji przez zleceniobiorcę.

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD

Czy podatnicy nie mogą rozliczyć się wspólnie z dochodów osiągniętych w 2005 roku z tytułu wynagrodzenia za pracę i świadczenia rentowego, w sytuacji gdy oboje są wspólnikami w spółce cywilnej i jako formę opodatkowania przychodów z tego tytułu wybrali podatek liniowy i złożyli dwa PIT-36L?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Z art. 6 ust. 1 ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym w 2005 roku wynika, że zasadą jest odrębne opodatkowanie dochodów osiąganych w roku podatkowym przez małżonków. Ustawodawca przewidział łączne opodatkowanie małżonków od sumy ich dochodów, określając jednocześnie warunki, jakie należy spełnić, by skorzystać z tej preferencyjnej formy opodatkowania.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o PIT małżonkowie podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, między którymi istnieje wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być jednak na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot ulg podatkowych. W tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Taki sposób opodatkowania małżonków nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, mają zastosowanie art. 30c ustawy o PIT, który zawiera regulacje dotyczące opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej tzw. podatkiem liniowym według stawki 19 proc. lub przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

W sytuacji osiągnięcia przez podatników w 2005 roku dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (podatnicy byli wspólnikami spółki cywilnej), opodatkowanych podatkiem liniowym - do każdego z podatników miał zastosowanie art. 30c ustawy o PIT (podatek liniowy). Z tego też względu nie przysługuje prawo do wspólnego rozliczenia uzyskanych przez podatników w 2005 roku dochodów ze źródeł innych niż pozarolnicza działalność gospodarcza, tj. z tytułu umowy o pracę i renty.

W konsekwencji podatnicy byli zobowiązani do rozliczenia osiągniętych przez nich w 2005 roku dochodów poprzez złożenie: dwóch odrębnych zeznań podatkowych o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej (PIT-36L) oraz dwóch odrębnych zeznań podatkowych o wysokości osiągniętego dochodu z tytułu stosunku pracy i renty (PIT-37).

Postanowienie naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku z 20 czerwca 2006 r., nr II US pb IB/415-53/129a/45/06/KSz.

OPINIA

Sylwia Skrzypczak

konsultant podatkowy, HLB Frąckowiak i Wspólnicy

Małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu osiąganych przez nich dochodów. Z odstępstwem od tej zasady mamy do czynienia, gdy małżonkowie po łącznym spełnieniu warunków określonych ustawą o PIT mogą opodatkować się wspólnie. Konieczne jest m.in., by żaden z małżonków w przypadku przychodów osiąganych z pozarolniczej działalności gospodarczej nie wybrał liniowej formy opodatkowania. Już sam wybór tej formy opodatkowania jest rozstrzygający i oznacza rezygnację z przewidzianego ustawą prawa do wspólnego opodatkowania, na rzecz innej formy preferencyjnego opodatkowania. Wydawać by się mogło, że skoro dochodów opodatkowanych według stawki liniowej nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych, to podatnik mógłby skorzystać z obu form uprzywilejowania. Jednak w odniesieniu do tych grup dochodów zawarte w przepisach promocje podatkowe nie sumują się - podatnik może skorzystać tylko z jednego rodzaju uprzywilejowania i nie może go łączyć z innym.

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD

W rozliczeniu, za który rok podatkowy należy ująć zwrócone 13 stycznia 2006 r. składki na ubezpieczenie zdrowotne potrącane od 1 maja 2004 r. do kwietnia 2005 r.?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Podatek dochodowy w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którym mowa w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych pobranej w roku podatkowym przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki. Natomiast w przypadku otrzymania zwrotu uprzednio zapłaconych i odliczonych składek na ubezpieczenie zdrowotne, w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym wystąpiły te okoliczności, podatnik jest obowiązany doliczyć do podatku kwoty uprzednio odliczone.

Reasumując, jeżeli kwotę otrzymanych od płatnika w 2006 roku składek na ubezpieczenie zdrowotne podatnik odliczał od podatku w zeznaniach podatkowych za lata 2004-2005, powinien ją doliczyć do podatku w zeznaniu podatkowym za 2006 rok, które będzie zobowiązany złożyć w terminie do 30 kwietnia 2007 r.

Postanowienie naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Opolu z 13 kwietnia 2006 r., nr PDII/415-5/KK/06.

OPINIA

Tomasz Rysiak

prawnik, kancelaria Magnusson

Wydane postanowienie jest zgodne z obowiązującymi przepisami podatkowymi. Artykuł 45 ust. 3a ustawy o PIT wyraźnie wskazuje, że w przypadku otrzymania przez podatnika zwrotu zapłaconych oraz odliczonych w latach poprzednich składek na ubezpieczenie zdrowotne, podatnik ten ma obowiązek doliczyć do podatku kwoty uprzednio odliczone, w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym te składki zostały zwrócone. Należy przy tym pamiętać, że zgodnie z art. 27b ust. 2 ustawy o PIT kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą podatek może być pomniejszony przez podatnika, nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki.

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD

Czy w przypadku, gdy podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem, od dochodów podatnika przekraczających w lipcu 2006 roku pierwszy próg podatkowy należy pobrać i przekazać na konto urzędu skarbowego zaliczkę obliczoną w wysokości 19 proc., pomimo że wiadomo, że łączne dochody wspólnie rozliczających się małżonków przekroczą w danym miesiącu pierwszy próg podatkowy?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem bądź jako osoba samotnie wychowująca dziecko, a za rok podatkowy przewidywane, określone w oświadczeniu warunki zostaną spełnione - zaliczki wynoszą: za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę drugiego przedziału skali - 19 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu; za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód podatnika przekroczył wspomnianą kwotę - 30 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Płatnicy, którym podatnik złożył oświadczenie, pobierają zaliczki począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało złożone oświadczenie.

Należy jednak pamiętać, że warunkiem zastosowania ulgowej formy naliczania zaliczek na podatek jest to, by dochody osiągnięte przez małżonka mieściły się odpowiednio w niższych przedziałach skali, np. w sytuacji, gdy dochody pracownika narastająco od początku roku przekroczą np. drugi próg skali podatkowej, to dochody małżonka nie mogą, narastająco od początku roku, przekroczyć, w tym samym okresie, drugiego przedziału skali (mogą przekroczyć pierwszy przedział skali).

Postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Złotowie z 6 października 2006 r., nr ZD/415-24/06.

OPINIA

Magdalena Mucha-Prymas

menedżer podatkowy, BDO Numerica

Co do zasady zaliczki na podatek są obliczane i pobierane przez płatników za miesiące od początku roku włącznie do miesiąca, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w zakładzie pracy przekroczy kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali - wynoszą 19 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu, natomiast za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczy kwotę, o której mowa powyżej - 30 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu. Jednak w przypadku, gdy podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem, od dochodów podatnika przekraczających górną granicę pierwszego, drugiego lub trzeciego przedziału skali, przy zastrzeżeniu, że odpowiednio małżonek nie uzyskuje żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej lub dochody małżonka mieszczą się w niższych przedziałach skali - zaliczki wynoszą za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika przekroczy kwotę stanowiącą górną granicę drugiego przedziału skali - 19 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu. Dopiero w przypadku, gdy dochód podatnika przekroczyłby 74 048 zł, wówczas zaliczki wynosiłyby 30 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu i kolejno następujących.

REKLAMA

Autopromocja

Komplet Podatki 2025 - wiedza dla księgowych i biur rachunkowych

PIT, CIT, Ryczałt 2025. Podatki część 1. Ponad 100 zmian

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD

Podatniczka zamierza uzyskiwać dochody z tytułu przeniesienia praw autorskich na podstawie umowy licencyjnej. Jak należy rozliczyć dochody z praw autorskich, w przypadku nieprowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Zgodnie z art. 10 ust. 7 ustawy o PIT źródłami przychodów są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) tej ustawy. Za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. Podmiot gospodarczy dokonujący wypłaty należności z tytułu umowy licencji zobowiązany jest jako płatnik do poboru i odprowadzania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 19 proc. uzyskanego przez podatnika dochodu.

Jeśli chodzi o rozliczenie roczne to podatnicy są zobowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Zatem podatniczka jest zobowiązana do rozliczenia wszystkich uzyskanych przez siebie w roku podatkowym dochodów - w tym również uzyskanych z tytułu umowy dotyczącej przeniesienia praw autorskich - i złożenia zeznania podatkowego.

Postanowienie naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Opolu z 27 października 2006 r., nr PDII/415-24/AG/06.

OPINIA

Ewa Flor

doradca podatkowy, BDO Numerica

Stanowisko organu podatkowego w przedmiotowej sprawie jest słuszne. W omawianym przypadku podatnik nieprowadzący pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskuje przychód z praw majątkowych. Podmiot, który na podstawie umowy licencyjnej nabywa prawo do korzystania z praw autorskich, dokonuje wypłaty należności na rzecz autora. Z tego tytułu staje się płatnikiem i z mocy prawa spoczywa na nim obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19 proc. Wynika z tego jasno, że po stronie autora nie spoczywa zatem żaden obowiązek związany z samodzielnym obliczeniem i opłatą zaliczki. Podatnik do końca lutego powinien otrzymać od nabywcy praw autorskich informację PIT-11/8B o uzyskanych dochodach i pobranych zaliczkach i uwzględnić ją w składanym zeznaniu rocznym. Warto w tym miejscu dodać, że na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PIT koszty uzyskania przychodów z praw autorskich wynoszą 50 proc.

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD

Podatnik jest kawalerem i wspólnie mieszka ze swoim synem oraz z matką dziecka. Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Matka dziecka nie pracuje, a obecny stan zdrowia dziecka uniemożliwia podjęcie jej pracy. Podatnik ma zamiar rozliczyć się jako ojciec samotnie wychowujący dziecko, ponieważ dziecko jest na jego wyłącznym utrzymaniu. Podatnik uzyskuje przychody z tytułu umowy o pracę oraz z najmu mieszkania. Czy może rozliczyć się jako rodzic samotnie wychowujący dziecko?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Prawo preferencyjnego sposobu opodatkowania dochodów dla samotnie wychowujących dzieci przysługuje wyłącznie temu rodzicowi, który samotnie wychowuje dzieci. Za osobę samotnie wychowującą dzieci należy uznać tę osobę, której powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej. W pojęciu tym mieści się wychowanie, całokształt zabiegów mających na celu ukształtowanie człowieka pod względem fizycznym, moralnym i umysłowym.

W przypadku dzieci urodzonych poza małżeństwem obowiązuje ogólna zasada, że władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Zgodnie z art. 26 kodeksu cywilnego - miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej. W omawianej sytuacji władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, zatem zarówno matka, jak i ojciec dziecka ponoszą konsekwencje wychowawcze.

W przypadku gdy matka dziecka nie będzie korzystała z opisanych zasad preferencyjnego opodatkowania, wówczas podatnik może się rozliczyć jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Niemożliwa jest taka sytuacja, w której dwie osoby dojdą do wniosku, że są osobami samotnie wychowującymi dziecko i w związku z tym każda z nich ma prawo do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania.

Postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Płocku z 11 sierpnia 2006 r., nr 1419/UDD-415-131/06/02/RL.

OPINIA

Marcin Biernacki

prezes zarządu, firma Biernacki w Krakowie

Zacytowane w przedmiotowej interpretacji przepisy mówią jednoznacznie, kto według ustawodawcy jest osobą samotnie wychowującą dzieci. Jednak, analizując je zgodnie z szeroko rozumianą logiką i zdrowym rozsądkiem, dochodzimy do oczywistego wniosku, że dotyczą one po prostu sytuacji, w której jeden z rodziców samodzielnie zajmuje się wychowaniem swojego dziecka, bez udziału drugiego rodzica lub innego opiekuna prawnego. Wychowanie dziecka natomiast nie sprowadza się wyłącznie do jego utrzymywania i finansowania. Jest to oczywiście bardzo istotny element, ale przecież nie najważniejszy. Odrzucenie zdrowego rozsądku i opieranie się wyłącznie na przepisach prawa rzeczywiście pozwala na skorzystanie z preferencyjnego opodatkowania w tego typu sytuacjach. Jednak dostępne są również interpretacje na zapytania w podobnych sprawach, oparte bardziej na logice i sprzeczne z omawianą interpretacją. Należy pamiętać o zasadzie, że interpretacja prawa podatkowego chroni wyłącznie tego podatnika, który sam zwrócił się z zapytaniem. Chcąc uniknąć problemów z kwestionowaniem preferencyjnego rozliczenia, warto wcześniej samemu zwrócić się o interpretację do swojego urzędu skarbowego.

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. W szczególności są to: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop itp.

W okresie od 1 września 2004 r. do 1 lutego 2006 r. podatnik był zatrudniony na podstawie umowy o pracę. W okresie tym nie wypłacono mu przysługującego wynagrodzenia. Czy przysługujące, a niewypłacone w 2005 roku wynagrodzenie ze stosunku pracy należy wykazać w rozliczeniu podatku dochodowego za 2005 rok?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn.zm.) jednym ze źródeł przychodu podlegających opodatkowaniu tym podatkiem jest stosunek pracy. Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wynagrodzeń, których podatnik nie otrzymał w roku 2005, nie zalicza się do przychodów osiągniętych w tym okresie i nie należy ich wykazywać w zeznaniu podatkowym za rok 2005.

Postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Bielany z 19 maja 2006 r., nr 1432-IPdg2/415/429/54/2006.

OPINIA

Piotr Maksymiuk

doradca podatkowy, Baker & McKenzie

Generalną zasadą jest rozpoznawanie przychodu w momencie faktycznego otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika określonych składników majątkowych. Przez otrzymanie należy rozumieć ich rzeczywisty odbiór, np. w gotówce - tak osobisty, jak i przez osobę upoważnioną przez podatnika do odbioru świadczenia w jego imieniu i na jego rachunek. Z kolei postawienie do dyspozycji (dotyczące tylko pieniędzy i środków pieniężnych) oznacza umożliwienie podatnikowi swobodnego korzystania ze składników majątkowych, w sposób definitywny w zależności od swojej woli. W praktyce mogą pojawiać się sytuacje niejednoznaczne. Na przykład przy powiadomieniu podatnika o możliwości odbioru pieniędzy w określonym miejscu i czasie może rodzić się spór, czy w danych okolicznościach doszło do postawienia pieniędzy do dyspozycji podatnika. Istnieje opinia, że np. w razie wypłacania wynagrodzenia w kasie zakładu pracy, umożliwienie pracownikowi odbioru wynagrodzenia jest postawieniem go do dyspozycji podatnika powodującym powstanie przychodu. Należałoby jednak zastrzec, że podatnik musi być świadomy istnienia takiej możliwości, zaś sam przychód musi być niewątpliwy.

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD

W 1995 roku podatnik adaptował suszarnię na mieszkanie i z tego tytułu korzystał z ulgi budowlanej. Obecnie podatnik ma zamiar skorygować zeznanie podatkowe za 1995 rok, zwrócić ulgę budowlaną wraz z odsetkami i ponownie skorzystać z ulgi budowlanej, odliczając od dochodu odsetki od kredytu zaciągniętego na budowę domu. Czy może tak zrobić?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Z odliczeń wydatków na spłatę odsetek od kredytu może skorzystać podatnik, który odliczył od dochodu (przychodu) lub należnego podatku wydatki mieszkaniowe, a następnie dokonał korekty zeznań podatkowych za lata, w których korzystał z odliczeń mieszkaniowych oraz uregulował zaległe zobowiązania podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę. W takim przypadku, po złożeniu korekty zeznań podatkowych, podatnik ma prawo do skorzystania z odliczeń z tytułu odsetek od kredytu, jeżeli spełnione zostały pozostałe warunki uprawniające do skorzystania z tej ulgi.

Dokonanie korekty zeznania podatkowego możliwe jest tylko w sytuacji, gdy zobowiązanie podatkowe nie uległo przedawnieniu. Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

W związku z tym w omawianej sytuacji podatnikowi nie przysługuje prawo do skorzystania z ulgi z tytułu spłaty odsetek od kredytu, bowiem w zeznaniu podatkowym za 1995 rok skorzystał on z odliczenia od dochodu wydatków poniesionych na adaptację suszarni na cele mieszkalne, a w odpowiednim terminie nie dokonał korekty zeznania podatkowego za ten rok podatkowy. Uprawnienie do skorygowania zeznania podatkowego za 1995 rok wygasło z końcem 2001 roku.

Postanowienie naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy z 5 października 2006 r., nr DL-II-415-IX/146/25/06.

OPINIA

MichaŁ Grzybowski

menedżer, doradca podatkowy, Ernst & Young

Po upływie okresu przedawnienia zobowiązanie podatkowe wygasa. Oznacza to, że wierzyciel zobowiązania podatkowego, reprezentowany np. przez urząd skarbowy, nie ma możliwości skutecznego dochodzenia zapłaty zobowiązania podatkowego. Jednocześnie jednak, nieco inaczej niż w prawie cywilnym, oznacza to również, że podatnik - dłużnik z tytułu zobowiązania podatkowego - nie może wpłynąć na zmianę zobowiązania, które uległo przedawnieniu. W analizowanej kwestii zobowiązanie podatkowe za rok 1995 wygasło - w zakresie wynikającym z pierwotnie złożonego zeznania - poprzez zapłatę, w pozostałym zakresie (wynikającym z potencjalnej korekty) - poprzez przedawnienie.

Dlatego też wydaje się, że podatnik nie ma możliwości dokonania korekty zeznania podatkowego za rok 1995, w którym skorzystał z tzw. ulgi budowlanej. W konsekwencji zaś, zgodnie z warunkami uprawniającymi do skorzystania z ulgi z tytułu poniesienia odsetek od kredytu na cele mieszkaniowe, taki podatnik nie może dokonywać odliczeń w ramach tej ulgi.

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD

W 2005 roku matka podatniczki otrzymywała rentę rodzinną z ZUS oraz rentę rodzinną z zagranicy. Dochody te nie zostały rozliczone w rocznym zeznaniu podatkowym - matka podatniczki zmarła 4 lutego 2006 r. Czy córka musi składać zeznanie podatkowe za zmarłą matkę?

ODPOWIEDŹ URZĘDU

Obowiązek złożenia zeznania rocznego wynika z art. 45 ust. 1 ustawy o PIT. Podatnicy są zobowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

W przedstawionym przykładzie uzyskane przez matkę podatniczki w 2005 roku dochody nie zostały rozliczone w rocznym zeznaniu podatkowym - matka zmarła. Skutkiem śmierci podatnika w zakresie prawa podatkowego jest przejęcie przez spadkobierców podatnika podatkowych praw i obowiązków majątkowych, a także w określonych sytuacjach praw niemajątkowych. Obowiązek złożenia zeznania ciąży na podatniku i nie przechodzi on na spadkobierców. Przepisy prawa podatkowego nie przewidują możliwości złożenia zeznania podatkowego za osobę zmarłą, mimo że nie dokonała ona rocznego rozliczenia podatku. Oznacza to, że podatniczka nie była zobowiązana do złożenia zeznania podatkowego w imieniu zmarłej matki. Należy zauważyć, że ustawodawca przewidział szczególny tryb postępowania, gdy spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. W przypadku śmierci podatnika, jedyną dopuszczalną formą określającą wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych jest decyzja wydana przez organ podatkowy. Przed wydaniem decyzji dane posiadane przez organ podatkowy mogą być uzupełnione przez spadkobiercę o dodatkowe informacje mające wpływ na wymiar zobowiązania podatkowego. Jednak, aby mogło być prowadzone postępowanie podatkowe w tym zakresie, konieczne jest przeprowadzenie postępowania sądowego w sprawie nabycia praw do spadku po osobie zmarłej.

Postanowienie naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Łódź-Bałuty z 11 sierpnia 2006 r., nr USB XIV/415/23/06.

OPINIA

Łukasz Strzelec

doradca podatkowy, Pricewaterhouse-Coopers

Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej w przypadku śmierci podatnika, spadkobiercy wchodzą w jego majątkowe prawa i obowiązki podatkowe. Dodatkowo w określonych sytuacjach spadkobiercy mogą również przejąć po zmarłym jego niemajątkowe prawa podatkowe.

Obowiązek składania deklaracji (w tym zeznań rocznych) z całą pewnością należy do niemajątkowych obowiązków podatnika, a w konsekwencji w żadnym wypadku nie przechodzi on na spadkobierców. Obowiązek taki wygasa wraz ze śmiercią podatnika.

Jednocześnie należy pamiętać, że brak możliwości złożenia za zmarłego podatnika rocznego zeznania podatkowego nie oznacza, że jego spadkobiercy nie będą zobowiązani do rozliczenia się z fiskusem. W takim przypadku organ podatkowy właściwy dla zmarłego podatnika wydaje decyzję, w której określa kwotę podatku do zapłaty lub nadpłatę. Jedyną możliwością wpłynięcia przez spadkobierców na wysokość zobowiązania podatkowego jest odpowiednie uzupełnienie danych zebranych przez organ podatkowy w ramach prowadzonego postępowania.

Opracowała Ewa Matyszewska

Źródło: Gazeta Prawna [Tygodnik podatkowy] Nr 079/2007 z dnia 2007-04-23