REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Alternatywne metody ujmowania i rozliczania kosztów w organizacjach non profit

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Gyöngyvér Takáts
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W poprzednim numerze ogólnie opisaliśmy zasady ewidencji kosztów w działalności organizacji non profit. O ile przepisy o rachunkowości nie narzucają określonego sposobu ewidencji kosztów - i jednostki mają tu dużą swobodę - to jednak wybrana metoda rachunku zysków i strat w pewnym stopniu ukierunkowuje sposób ewidencji kosztów.

Ewidencja kosztów może być prowadzona na cztery sposoby:

REKLAMA

• na kontach Zespołu 4, bez korzystania z konta 490 „Rozliczenie kosztów”,

• na kontach Zespołu 4, z zastosowaniem konta 490 „Rozliczenie kosztów”,

• na kontach Zespołu 4 i Zespołu 5,

• na kontach Zespołu 5.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Na kontach Zespołu 4 ewidencja kosztów odbywa się według rodzajów, a na kontach Zespołu 5 - według miejsca powstania.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

REKLAMA

W zależności więc od wybranego wariantu sporządzenia rachunku zysków i strat jednostka musi zastosować odpowiednią metodę ewidencji kosztów. Należy jednak zwrócić uwagę, że np. nie jest możliwe sporządzenie rachunku zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym bez prowadzenia ewidencji kosztów na kontach Zespołu 5.

Jednostka może też ewidencjonować koszty tylko na kontach Zespołu 5. W takim przypadku możemy mieć problemy z przygotowaniem informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego, w którym obowiązkowo trzeba umieścić informację o kosztach w przekroju rodzajowym.

Dlatego zaleca się ewidencję kosztów na kontach Zespołu 4 - a w razie potrzeby można uzupełnić to ewidencją na kontach Zespołu 5. Stosowanie kont Zespołu 5 oznacza ewidencję tych samych kosztów, które zostały ujęte na kontach Zespołu 4, tylko w innym przekroju. To, jakie konta powinny figurować w Zespole 5, zależy od potrzeb jednostki, ponieważ konta te zaspokajają przede wszystkim potrzeby wewnętrzne, tj. zapotrzebowania informacyjne zarządu.

REKLAMA

W organizacjach non profit nieprowadzących działalności gospodarczej koszty należy dzielić na koszty statutowe i koszty administracyjne. W ramach kosztów administracyjnych wykazuje się koszty według rodzajów. Dlatego też w takich jednostkach nie ma potrzeby prowadzenia ewidencji kosztów na kontach Zespołu 5. Ponieważ w rachunku wyników nie ustala się zmiany stanu produktów, nie ma też potrzeby prowadzenia ewidencji, stosując konto 490 „Rozliczenie kosztów”.

W przypadku organizacji non profit, które podjęły prowadzenie działalności gospodarczej, z wielu powodów zaleca się ewidencję kosztów zarówno na kontach Zespołu 4, jak i Zespołu 5:

1. Na kontach Zespołu 5 możliwe jest podzielenie kosztów administracyjnych dotyczących działalności statutowej i gospodarczej.

2. Organizacja prowadząca działalność produkcyjną lub handlową za pomocą kont Zespołu 5 będzie mogła ustalić rzeczywisty koszt wytworzenia.

3. Konta Zespołu 5 umożliwiają dokładną lokalizację miejsca powstania kosztów, co ułatwia ich kontrolę.

Ewidencja kosztów na kontach Zespołu 4 - bez zastosowania konta 490

Ewidencja kosztów bez zastosowania konta 490 „Rozliczenie kosztów” jest możliwa w jednostkach prowadzących działalność handlową, gdzie nie występuje produkcja. Wynika to z tego, że tylko w tych jednostkach występuje sytuacja, kiedy poza kosztami prostymi podlegającymi rozliczeniu w czasie nie ma innych kosztów dotyczących innych okresów niż okresu sprawozdawczego.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ustalenie wyniku finansowego (nadwyżki przychodów lub kosztów) następuje na zasadach ogólnych, tj. koszty z kont Zespołów 4 i 7 oraz przychody należy przenieść na konto 860 „Wynik finansowy”.

Przy stosowaniu tego sposobu ewidencji, bez konta 490, w pozycji „Zmiana stanu produktów” nie wykazuje się żadnej wartości. W kosztach ujęte są jedynie koszty dotyczące danego okresu. Zapewnia to księgowanie poniesionych kosztów prostych podlegających rozliczeniu w czasie bezpośrednio na koncie „Rozliczenia międzyokresowe kosztów - czynne”.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Funkcjonowanie konta 490 „Rozliczenie kosztów”

Konto 490 „Rozliczenie kosztów” służy do:

• rozliczenia kosztów rodzajowych,

• ustalania wartości umieszczanej w pozycji „Zmiana stanu produktów” porównawczego wariantu rachunku zysków i strat.

Konto 490 może spełniać w pełni lub częściowo funkcję rozliczania kosztów. Pełną funkcję spełni przy stosowaniu kont zarówno Zespołu 4, jak i 5. Funkcję częściową - gdy jednostka prowadzi ewidencję kosztów tylko na kontach Zespołu 4. Natomiast jeśli organizacja prowadzi ewidencję kosztów tylko na kontach Zespołu 5 - konto 490 niema w ogóle funkcji.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Takie ujęcie oznacza, że na kontach Zespołu 4 ujmowane są wszystkie koszty poniesione w danym okresie, niezależnie od tego, czy dotyczy to bieżącego okresu czy okresów przyszłych. Dlatego w tym przypadku funkcją konta 490 „Rozliczenie kosztów” jest korygowanie kosztów rodzajowych o koszty, które nie dotyczą danego okresu.

Proces ustalenia wyniku finansowego

Ustalenie wyniku finansowego jest już bardziej skomplikowane, ponieważ wymaga ustalenia zmiany stanu produktów. Należy więc postępować według stałego technicznego schematu.

Krok 1

• przeniesienie wszystkich przychodów powstałych w danym okresie na konto 860 „Wynik finansowy”.

Krok 2

• przeniesienie wszystkich kosztów rodzajowych poniesionych w danym okresie na konto 860 „Wynik finansowy”.

Krok 3

• zaksięgowanie kosztów rozliczonych w czasie w części przypadającej na okres bieżący na konto 490 „Rozliczenie kosztów”,

• przeksięgowanie kosztów własnych sprzedaży z kont Zespołu 7 na konto 490 „Rozliczenie kosztów”,

• ustalenie salda konta 490 „Rozliczenie kosztów”.

Saldo konta 490 „Rozliczenie kosztów” odpowiada zmianie stanu produktów, którą należy przenieść na konto 860 „Wynik finansowy”.

Krok 4

• przeniesienie zmiany stanu produktów na konto 860 „Wynik finansowy”.

Krok 5

• sporządzenie rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podstawy prawne:

• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 63, poz. 393

• rozporządzenie Ministra Finansów z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej - Dz.U. Nr 137, poz. 1539; ost.zm. Dz.U. z 2003 r. Nr 11, poz. 117

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

REKLAMA