REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Alternatywne metody ujmowania i rozliczania kosztów w organizacjach non profit

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Gyöngyvér Takáts
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W poprzednim numerze ogólnie opisaliśmy zasady ewidencji kosztów w działalności organizacji non profit. O ile przepisy o rachunkowości nie narzucają określonego sposobu ewidencji kosztów - i jednostki mają tu dużą swobodę - to jednak wybrana metoda rachunku zysków i strat w pewnym stopniu ukierunkowuje sposób ewidencji kosztów.

Ewidencja kosztów może być prowadzona na cztery sposoby:

REKLAMA

Autopromocja

• na kontach Zespołu 4, bez korzystania z konta 490 „Rozliczenie kosztów”,

• na kontach Zespołu 4, z zastosowaniem konta 490 „Rozliczenie kosztów”,

• na kontach Zespołu 4 i Zespołu 5,

• na kontach Zespołu 5.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Na kontach Zespołu 4 ewidencja kosztów odbywa się według rodzajów, a na kontach Zespołu 5 - według miejsca powstania.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W zależności więc od wybranego wariantu sporządzenia rachunku zysków i strat jednostka musi zastosować odpowiednią metodę ewidencji kosztów. Należy jednak zwrócić uwagę, że np. nie jest możliwe sporządzenie rachunku zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym bez prowadzenia ewidencji kosztów na kontach Zespołu 5.

REKLAMA

Jednostka może też ewidencjonować koszty tylko na kontach Zespołu 5. W takim przypadku możemy mieć problemy z przygotowaniem informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego, w którym obowiązkowo trzeba umieścić informację o kosztach w przekroju rodzajowym.

Dlatego zaleca się ewidencję kosztów na kontach Zespołu 4 - a w razie potrzeby można uzupełnić to ewidencją na kontach Zespołu 5. Stosowanie kont Zespołu 5 oznacza ewidencję tych samych kosztów, które zostały ujęte na kontach Zespołu 4, tylko w innym przekroju. To, jakie konta powinny figurować w Zespole 5, zależy od potrzeb jednostki, ponieważ konta te zaspokajają przede wszystkim potrzeby wewnętrzne, tj. zapotrzebowania informacyjne zarządu.

W organizacjach non profit nieprowadzących działalności gospodarczej koszty należy dzielić na koszty statutowe i koszty administracyjne. W ramach kosztów administracyjnych wykazuje się koszty według rodzajów. Dlatego też w takich jednostkach nie ma potrzeby prowadzenia ewidencji kosztów na kontach Zespołu 5. Ponieważ w rachunku wyników nie ustala się zmiany stanu produktów, nie ma też potrzeby prowadzenia ewidencji, stosując konto 490 „Rozliczenie kosztów”.

W przypadku organizacji non profit, które podjęły prowadzenie działalności gospodarczej, z wielu powodów zaleca się ewidencję kosztów zarówno na kontach Zespołu 4, jak i Zespołu 5:

1. Na kontach Zespołu 5 możliwe jest podzielenie kosztów administracyjnych dotyczących działalności statutowej i gospodarczej.

2. Organizacja prowadząca działalność produkcyjną lub handlową za pomocą kont Zespołu 5 będzie mogła ustalić rzeczywisty koszt wytworzenia.

3. Konta Zespołu 5 umożliwiają dokładną lokalizację miejsca powstania kosztów, co ułatwia ich kontrolę.

Ewidencja kosztów na kontach Zespołu 4 - bez zastosowania konta 490

Ewidencja kosztów bez zastosowania konta 490 „Rozliczenie kosztów” jest możliwa w jednostkach prowadzących działalność handlową, gdzie nie występuje produkcja. Wynika to z tego, że tylko w tych jednostkach występuje sytuacja, kiedy poza kosztami prostymi podlegającymi rozliczeniu w czasie nie ma innych kosztów dotyczących innych okresów niż okresu sprawozdawczego.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ustalenie wyniku finansowego (nadwyżki przychodów lub kosztów) następuje na zasadach ogólnych, tj. koszty z kont Zespołów 4 i 7 oraz przychody należy przenieść na konto 860 „Wynik finansowy”.

Przy stosowaniu tego sposobu ewidencji, bez konta 490, w pozycji „Zmiana stanu produktów” nie wykazuje się żadnej wartości. W kosztach ujęte są jedynie koszty dotyczące danego okresu. Zapewnia to księgowanie poniesionych kosztów prostych podlegających rozliczeniu w czasie bezpośrednio na koncie „Rozliczenia międzyokresowe kosztów - czynne”.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Funkcjonowanie konta 490 „Rozliczenie kosztów”

Konto 490 „Rozliczenie kosztów” służy do:

• rozliczenia kosztów rodzajowych,

• ustalania wartości umieszczanej w pozycji „Zmiana stanu produktów” porównawczego wariantu rachunku zysków i strat.

Konto 490 może spełniać w pełni lub częściowo funkcję rozliczania kosztów. Pełną funkcję spełni przy stosowaniu kont zarówno Zespołu 4, jak i 5. Funkcję częściową - gdy jednostka prowadzi ewidencję kosztów tylko na kontach Zespołu 4. Natomiast jeśli organizacja prowadzi ewidencję kosztów tylko na kontach Zespołu 5 - konto 490 niema w ogóle funkcji.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Takie ujęcie oznacza, że na kontach Zespołu 4 ujmowane są wszystkie koszty poniesione w danym okresie, niezależnie od tego, czy dotyczy to bieżącego okresu czy okresów przyszłych. Dlatego w tym przypadku funkcją konta 490 „Rozliczenie kosztów” jest korygowanie kosztów rodzajowych o koszty, które nie dotyczą danego okresu.

Proces ustalenia wyniku finansowego

Ustalenie wyniku finansowego jest już bardziej skomplikowane, ponieważ wymaga ustalenia zmiany stanu produktów. Należy więc postępować według stałego technicznego schematu.

Krok 1

• przeniesienie wszystkich przychodów powstałych w danym okresie na konto 860 „Wynik finansowy”.

Krok 2

• przeniesienie wszystkich kosztów rodzajowych poniesionych w danym okresie na konto 860 „Wynik finansowy”.

Krok 3

• zaksięgowanie kosztów rozliczonych w czasie w części przypadającej na okres bieżący na konto 490 „Rozliczenie kosztów”,

• przeksięgowanie kosztów własnych sprzedaży z kont Zespołu 7 na konto 490 „Rozliczenie kosztów”,

• ustalenie salda konta 490 „Rozliczenie kosztów”.

Saldo konta 490 „Rozliczenie kosztów” odpowiada zmianie stanu produktów, którą należy przenieść na konto 860 „Wynik finansowy”.

Krok 4

• przeniesienie zmiany stanu produktów na konto 860 „Wynik finansowy”.

Krok 5

• sporządzenie rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podstawy prawne:

• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 63, poz. 393

• rozporządzenie Ministra Finansów z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej - Dz.U. Nr 137, poz. 1539; ost.zm. Dz.U. z 2003 r. Nr 11, poz. 117

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od kwietnia 2026 r. bez KSeF nie wystawisz żadnej faktury. To prosta droga do paraliżu firmy

Od 2026 r. KSeF stanie się obowiązkiem dla wszystkich przedsiębiorców w Polsce. System zmieni sposób wystawiania faktur, obieg dokumentów i współpracę z księgowością. W zamian przewidziano m.in. szybszy zwrot VAT. Eksperci podkreślają jednak, że firmy powinny rozpocząć przygotowania już teraz – zwlekanie może skończyć się paraliżem rozliczeń.

Rewolucja w fakturach: od 2026 KSeF obowiązkowy dla wszystkich! Firmy mają mniej czasu, niż myślą

Mamy już ustawę wprowadzającą obowiązkowy Krajowy System e-Faktur. Od lutego 2026 r. część przedsiębiorców straci możliwość wystawiania tradycyjnych faktur, a od kwietnia – wszyscy podatnicy VAT będą musieli korzystać wyłącznie z KSeF. Eksperci ostrzegają: realnego czasu na wdrożenie jest dużo mniej, niż się wydaje.

Rewolucja w interpretacjach podatkowych? Rząd planuje centralizację i zmiany w Ordynacji podatkowej – co to oznacza dla podatników i samorządów?

Rząd szykuje zmiany w Ordynacji podatkowej, które mają ułatwić dostęp do interpretacji podatkowych i uporządkować ich publikację. Zamiast rozproszenia na setkach stron samorządowych, wszystkie dokumenty trafią do jednej centralnej bazy – systemu EUREKA, co ma zwiększyć przejrzystość i przewidywalność prawa podatkowego.

Krajowy System e-Faktur (KSeF). Prezydent podpisał ustawę

Prezydent Karol Nawrocki podpisał w środę zmianę ustawy o VAT, wprowadzającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) - poinformowała kancelaria prezydenta. Co to oznacza dla firm?

REKLAMA

Nierozwiązany problem ziemi po PGR-ach: czy minister Krajewski uratuje miejsca pracy i gospodarstwa indywidualne?

Nierozwiązane od lat kwestie zagospodarowania dzierżawionej ziemi państwowej powracają dziś z ogromną siłą. Na decyzje ministerstwa rolnictwa czekają zarówno pracownicy spółek gospodarujących na gruntach po dawnych PGR-ach, jak i rolnicy indywidualni, którzy chcą powiększać swoje gospodarstwa. W tle stoją dramatyczne obawy o przyszłość setek osób zatrudnionych w spółkach oraz widmo likwidacji stad bydła.

Dobra wiadomość dla rolników! Prezydent podpisał ustawę o przechowywaniu nawozów naturalnych – zmiany wejdą w życie błyskawicznie

Prezydent RP podpisał ustawę przygotowaną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, która wprowadza istotne zmiany dla rolników w zakresie przechowywania nawozów naturalnych. Nowe przepisy wydłużają terminy dostosowania gospodarstw, upraszczają procedury budowlane i zapewniają dodatkowe wsparcie administracyjne.

Pracujący studenci, a ubezpieczenie w ZUS. Umowy o pracę, o dzieło i zlecenia - składki i świadczenia

Nie tylko latem wielu studentów podejmuje pracę, na podstawie kilku rodzajów umów. Różnią się one obowiązkiem odprowadzania składek a co za tym idzie, również prawem do świadczeń. Wyjaśniamy jakie umowy są podpisywane i jak są oskładkowane.

Rekord: Ponad 1,24 mln cudzoziemców pracuje legalnie w Polsce i płaci składki do ZUS

Na koniec I półrocza 2025 r. liczba cudzoziemców legalnie pracujących i objętych ubezpieczeniami społecznymi w ZUS przekroczyła 1,24 mln osób. W województwie kujawsko-pomorskim było ich ponad 48,3 tys.W porównaniu z końcem 2024 roku wzrost odnotowano zarówno w skali kraju, jak i w regionie - informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

REKLAMA

Działalność nierejestrowana w 2025 roku - własny biznes bez składek ZUS i formalności [limit]. Kiedy rejestracja firmy jest już konieczna i jak to zrobić?

Rozpoczęcie działalności gospodarczej w Polsce może wydawać się skomplikowane – zwłaszcza dla osób, które dopiero testują swój pomysł na biznes. Dlatego działalność nierejestrowana (zwana też nieewidencjonowaną) to atrakcyjna forma dla początkujących przedsiębiorców. Jednak wraz z rozwojem działalności pojawia się pytanie: czy to już czas, by przejść na zarejestrowaną firmę? Przedstawiamy, kiedy warto podjąć ten krok, jakie są jego konsekwencje oraz jak się do tego przygotować.

Ukryte zyski w estońskim CIT – co to jest i dlaczego warto uważać?

Estoński CIT, czyli ryczałt od dochodów spółek, to atrakcyjna forma opodatkowania, która pozwala na odroczenie podatku dochodowego do momentu faktycznej dystrybucji zysków. Jednak korzystając z tej formy opodatkowania, przedsiębiorcy muszą być szczególnie czujni na pojęcie ukrytych zysków, które mogą skutkować nieoczekiwanym opodatkowaniem.

REKLAMA