Jak rozliczyć odsetki od zobowiązań w rachunkowości

Zgodnie z zasadą memoriału określoną w art. 6 ustawy o rachunkowości jednostka powinna ująć w księgach rachunkowych wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Takimi kosztami będą naliczone odsetki od zobowiązań handlowych, zwłaszcza, jeśli zawarta umowa z kontrahentem przewidywała naliczanie odsetek za zwłokę w zapłacie wierzytelności. Naliczenie odsetek na dzień bilansowy, a dotyczących danego roku obrotowego, następuje w drodze bilansowej wyceny zobowiązań, która jest wymagana przepisami art. 28 ust. 1 pkt 8 ustawy o rachunkowości. Przepis ten nakłada na jednostkę obowiązek wyceny zobowiązań, nie rzadziej niż na dzień bilansowy w kwocie wymagającej zapłaty, czyli wraz z należnymi odsetkami na ten dzień (bez względu na to, czy termin ich zapłaty upłynął czy też nie). Jednostka postąpiła więc słusznie wyceniając swoje zobowiązania wraz z odsetkami na dzień bilansowy. Księgowanie odsetek od zobowiązań handlowych powinno przebiegać według ogólnie obowiązujących zasad określonych w ustawie o rachunkowości, tj. odsetki za zwłokę w płatności naliczone na dzień bilansowy: strona Wn konta „Koszty finansowe” (w analityce: Odsetki od zobowiązań handlowych), strona Ma konto „Zobowiązania handlowe” (w analityce: Imienne konto dostawcy). Zgodnie z podaną informacją jednostka zawarła ugodę z kontrahentem, na mocy której wierzyciel zrezygnował z przynależnych odsetek i zobowiązanie zostało uregulowane w kwocie pomniejszonej o zarachowane odsetki. W związku z tym jednostka powinna dokonać następujących księgowań: umorzenie (anulowanie) naliczonych odsetek za zwłokę w płatności w wyniku ugody z kontrahentem: strona Wn konta „Zobowiązania handlowe” (w analityce: Imienne konto dostawcy), strona Ma konto „Przychody finansowe” (w analityce: Umorzone odsetki od zobowiązań handlowych).

W przypadku, gdyby naliczenie oraz ugoda w kwestii odsetek miały miejsce w tym samym roku obrotowym, właściwy byłby raczej zapis czerwony, doprowadzający obroty z tytułu odsetek do poprawnej wysokości. Należy również zaznaczyć, iż zarachowane, lecz niezapłacone odsetki od zobowiązań zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie stanowią kosztu uzyskania przychodu. Analogicznie, umorzone odsetki ujęte w przychodach finansowych powinny zostać wyłączone z przychodu do opodatkowania.

PODSTAWA PRAWNA

l Art. 6 oraz art. 28 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

l Art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Dariusz Leśniewski

biegły rewident Deloitte