REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Uprawnienia rodzicielskie - zmiany od 1 stycznia 2010 r.

Renata Majewska
Niezależny ekspert z zakresu prawa pracy, prawnik, doświadczony szkoleniowiec w dziedzinie prawa pracy, w tym w praktycznym rozliczaniu wynagrodzeń. Autorka licznych artykułów poświęconych praktycznym aspektom stosowania prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Autorka licznych artykułów publikowanych w: Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń, Dzienniku Gazeta Prawna.
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Od 1 stycznia nowe przepisy wzmocniły uprawnienia rodzicielskie pracowników. Modyfikacje polegają głównie na przyznaniu dodatkowych urlopów macierzyńskich matce i ojcu dziecka, opiekunom adopcyjnym oraz wprowadzeniu odrębnego urlopu ojcowskiego.

Wymiar wprowadzanych od 1 stycznia 2010 r. dodatkowych urlopów macierzyńskich oraz urlopu ojcowskiego będzie się zwiększał stopniowo w kolejnych latach, aż do 2014 r., kiedy zostaną osiągnięte docelowe wymiary tych urlopów.

REKLAMA

Autopromocja

Dodatkowy urlop macierzyński dla matki dziecka

Od 1 stycznia 2010 r. pracownica ma prawo do dobrowolnego dodatkowego urlopu macierzyńskiego bezpośrednio po zakończeniu podstawowego urlopu macierzyńskiego (art. 182 1 § 1 Kodeksu pracy). Dodatkowy urlop macierzyński wynosi od 1 stycznia 2010 r. i w 2011 r. maksymalnie:

• 2 tygodnie na dziecko urodzone jako jedyne przy porodzie,

• 3 tygodnie w przypadku urodzenia podczas jednego porodu dwóch lub więcej dzieci.

Podane wymiary urlopu w latach 2012-2013 wydłużą się odpowiednio do 4 i 6 tygodni, a od 2014 r. - docelowo do 6 i 8 tygodni.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownica ma prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu podstawowego macierzyńskiego (art. 182 1 § 1 Kodeksu pracy). Choć przepisy tego nie rozstrzygają, nie będzie ona mogła wziąć dodatkowego urlopu macierzyńskiego po rezygnacji z podstawowego urlopu macierzyńskiego, najwcześniej po 14 tygodniach po porodzie (art. 180 § 5 Kodeksu pracy). Resztę podstawowego urlopu macierzyńskiego w takiej sytuacji będzie bowiem mógł odbierać pracownik - ojciec wychowujący dziecko. Podstawowy urlop macierzyński nie zostanie więc wykorzystany w całości przez pracownicę i dlatego matce nie będzie wolno w momencie jego przerwania przejść na dodatkowy urlop macierzyński. W takiej sytuacji z dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie miał prawo skorzystać ojciec dziecka (art. 182 2 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy).

WAŻNE!

Dodatkowy urlop macierzyński przysługuje pracownicy dopiero po wykorzystaniu podstawowego urlopu macierzyńskiego.

Kodeks pracy określa maksymalne wymiary dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Kobieta może złożyć wniosek o udzielenie krótszego urlopu, z tym że w wymiarze tygodnia bądź jego wielokrotności (art. 182 1 § 2 Kodeksu pracy). W związku z tym pracownica, która urodziła jedno dziecko, może się domagać 1 tygodnia lub 2 tygodni dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Jeśli urodziła przynajmniej dwoje dzieci przy jednym porodzie, przysługuje jej 1 tydzień, 2 albo 3 tygodnie. Tydzień dodatkowego urlopu macierzyńskiego odpowiada przy tym 7 dniom kalendarzowym (art. 183 1 § 1 Kodeksu pracy).

Pracodawca będzie udzielał tego urlopu jednorazowo, dlatego pracownica powinna się zastanowić, ile chce dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Jeśli np. złoży podanie o 1 tydzień, a potem zechce go przedłużyć, pracodawca ma prawo jej odmówić.

Aby otrzymać dodatkowy urlop macierzyński, pracownica będzie musiał złożyć pisemny wniosek do pracodawcy najpóźniej na 7 dni przed rozpoczęciem urlopu (art. 182 1 § 5 Kodeksu pracy). Pracodawca będzie musiał wniosek uwzględnić. Przepisy nie zawierają wzoru takiego wniosku.

W trakcie dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie przysługiwać zasiłek macierzyński (art. 29 ust. 5 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwana dalej ustawą zasiłkową).

Przepisy o dodatkowych urlopach macierzyńskich stosujemy od 1 stycznia 2010 r. Skorzysta z nich zatem kobieta, której podstawowy urlop macierzyński zakończy się dokładnie 31 grudnia 2009 r. bądź później.

Przykład

REKLAMA

Pracownica przebywa na 20-tygodniowym podstawowym urlopie macierzyńskim z tytułu urodzenia jednego dziecka przy porodzie, który kończy się 30 grudnia 2009 r. Do pracy powinna wrócić 31 grudnia 2009 r., ale chce wziąć 2 tygodnie dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Jednak pracodawca odrzucił jej podanie. Postąpił w ten sposób słusznie. Dodatkowy urlop macierzyński przysługuje bezpośrednio po podstawowym urlopie macierzyńskim (bez dnia przerwy), ale najwcześniej od 1 stycznia 2010 r. W tym przypadku dzień przerwy (31 grudnia 2009 r.) między podstawowym urlopem macierzyńskim a ewentualnym dodatkowym urlopem macierzyńskim pozbawia pracownicę prawa do dodatkowego urlopu.

Od 1 stycznia 2010 r. można przebywać na dodatkowym urlopie macierzyńskim i jednocześnie pracować zawodowo w niepełnym wymiarze, jednak nie wyższym niż połowa etatu (art. 182 1 § 4 i 5 Kodeksu pracy). W tym celu pracownica będzie musiała złożyć pisemny wniosek, najpóźniej na 7 dni przed rozpoczęciem takiego zatrudnienia, wskazując:

• wymiar czasu pracy, w jakim zamierza świadczyć pracę - np. 1/3 etatu, ale maksymalnie 1/2 etatu,

• okres łączenia dodatkowego urlopu macierzyńskiego z dorabianiem - równy bądź krótszy od dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

Pracodawca ma obowiązek uwzględnić prawidłowo złożony wniosek. W takim przypadku dodatkowy urlop macierzyński należy się w ramach pozostałego dobowego wymiaru czasu pracy zatrudnionej, wolnego od pracy. Wówczas takiej sytuacji zasiłek macierzyński będzie trzeba zmniejszyć stosownie do ograniczonego wymiaru czasu pracy (art. 29 ust. 7 ustawy zasiłkowej).

Wniosek o podjęcie zatrudnienia w trakcie dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracownica będzie mogła złożyć osobno. Nie ma jednak przeszkód, aby połączyć go z wnioskiem o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

WAŻNE!

W trakcie dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracownica może wykonywać pracę maksymalnie na 1/2 etatu.

Pracownica przebywająca na dodatkowym urlopie macierzyńskim albo dorabiająca w trakcie tego urlopu korzysta z ochrony przed utratą pracy. Pracodawca nie może jej w tym okresie wypowiedzieć umowy o pracę. Jej zwolnienie z pracy jest wówczas dopuszczalne wyjątkowo w dwóch sytuacjach:

• pracownica sam zasłużyła na zerwanie z nią współpracy z jej winy bez wypowiedzenia (naruszyła podstawowe obowiązki służbowe, popełniła przestępstwo, w sposób zawiniony utraciła uprawnienia konieczne do pracy na zajmowanym stanowisku) i zgodziła się na to zakładowa organizacja związkowa, do której zatrudniona należy albo którą skutecznie poprosiła o obronę (art. 177 § 1 Kodeksu pracy),

• za wypowiedzeniem w związku z ogłoszeniem upadłości czy likwidacji pracodawcy (art. 177 § 4 Kodeksu pracy).

 

Więcej na ten temat przeczytasz w artykule pod tytułem "Jakie zmiany dotyczące uprawnień rodzicielskich wejdą w życie od 1 stycznia 2010 r." w dwutygodniku MONITOR prawa pracy i ubezpieczeń nr 23/09

 

Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Teraz kontrolerzy ZUS szczególnie upatrzyli sobie firmy z jednej branży, praktycznie żadna nie uniknie kontroli w najbliższym czasie. Co sprawdzają i dlaczego

W ciągu ostatniego roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wziął pod lupę polskie firmy transportowe i rozpoczął szczegółowe kontrole, które są odczuwalne przez branżę. Dla ekspertów nie jest to zaskoczeniem, bo to efekt rozpoznania przez ZUS trików stosowanych w firmach tej branży.

Rząd szuka pieniędzy. Podatek cyfrowy coraz bliżej?

Ministerstwo Cyfryzacji pracuje nad nowym podatkiem, który miałby objąć duże korporacje technologiczne działające w Polsce. Wicepremier Krzysztof Gawkowski zapowiada, że koncepcja podatku cyfrowego zostanie przedstawiona w ciągu kilku miesięcy, a wpływy z niego mogą sięgnąć miliardów złotych. Pomysł budzi jednak kontrowersje.

Wspólne rozliczenie PIT małżonków w 2025 r. za 2024 rok – kto i jak może to zrobić. Korzyści, warunki, jaki formularz wypełnić

Wspólne rozliczenie rocznego zeznania podatkowego PIT przez małżonków jest ważną preferencją podatkową w podatku dochodowym od osób fizycznych, dostępną dla podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej. Rozliczenie wspólne jest korzystne zwłaszcza dla małżonków, których dochody roczne znacznie się różnią (znajdują się w różnych progach podatkowych), w tym w szczególności jeżeli jeden z małżonków nie osiągnął dochodu w danym roku. Kiedy małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie? Na czym polega wspólne rozliczenie PIT małżonków? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem, po rozwodzie i w separacji? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie małżonków w przypadku uzyskiwania przychodów z najmu prywatnego, działalności rolniczej, kapitałów pieniężnych, działalności nierejestrowanej? Jakie formy opodatkowania wykluczają wspólne rozliczenie małżonków? Odpowiadamy na te wszystkie pytania.

Będzie rewolucja w raportowaniu ESG po zmianach w dyrektywie CSRD? Obowiązki tylko dla największych firm. Pakiet Omnibus I Komisji Europejskiej

W lutym 2025 roku Komisja Europejska ogłosiła przełomowe zmiany w unijnym systemie raportowania zrównoważonego rozwoju, wywołując gorącą debatę wśród przedsiębiorców, prawników i ekspertów ESG. Propozycje zawarte w pakiecie Omnibus, obejmujące m.in. modyfikacje dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) i CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive), zdaniem wielu komentatorów stanowią próbę znalezienia równowagi między ambicjami klimatycznymi UE a realiami gospodarczymi. Wspólnie z dr Anną Partyką-Opielą, partnerką kancelarii Rymarz Zdort Maruta i laureatką rankingu Top 25 Women Lawyers in Business by Forbes 2024, analizujemy konsekwencje tych zmian dla europejskiego biznesu.

REKLAMA

Biznes ma dość! Domaga się prostych i stabilnych podatków. Jest 100 postulatów

Chaos w podatkach, powolne sądy i drakońskie areszty gospodarcze – polscy przedsiębiorcy mają dość! Domagają się uproszczenia systemu podatkowego, rozszerzenia estońskiego CIT oraz stabilnych przepisów. Czy rząd posłucha biznesu, zanim firmy zaczną masowo uciekać za granicę?

Lista ok. 40 zmian deregulacyjnych przepisów dla biznesu od 1 maja 2025 r. Kontrole firm, rzemiosło, mały ZUS plus, zamówienia publiczne i inne ułatwienia

W dniu 11 marca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego, przedłożony przez Ministra Rozwoju i Technologii. Zmiany mają wejść w życie w większości od 1 maja 2025 roku

Wynagrodzenie brutto, a netto w 2025 roku. Jak obliczyć kwotę pensji do wypłaty? [Przykłady]

Jedną z podstawowych kwestii dla pracownika i pracodawcy jest ustalenie stawki wynagrodzenia, jaką pracownik będzie co miesiąc otrzymywał za wykonywanie swoich obowiązków służbowych. Pracownicy często mają wątpliwości dlaczego kwota netto, która dostają na konto, jest o tyle niższa niż ta zapisana w umowie. Kwota która podana jest na umowie o pracę to najczęściej kwota brutto, czyli całość wynagrodzenia, które zostaje pomniejszane o należne świadczenia publicznoprawne. Po odjęciu tych świadczeń pozostaje kwota netto, którą pracownik otrzymuje, tzw. „kwota na rękę”.

Zasiłek chorobowy już od pierwszego dnia? Przedsiębiorcy apelują do rządu o natychmiastowe działania

Rada Przedsiębiorców domaga się realizacji obietnicy wyborczej – ZUS powinien przejąć wypłatę zasiłku chorobowego już od pierwszego dnia absencji pracownika. W liście do premiera Donalda Tuska i liderów koalicji przedsiębiorcy wzywają do uchwalenia przepisów jeszcze przed wyborami prezydenckimi. Czy rząd dotrzyma słowa?

REKLAMA

Inwestowanie w złoto - marzec 2025 r. Cena i notowania. Stabilność mimo ryzyka delewarowania na zmiennych rynkach

Jak informuje Saxo Bank w komunikacie z 12 marca 2025 r., globalne rynki finansowe pozostają w stanie podwyższonej niepewności, ponieważ wprowadzenie, a następnie odwołanie ceł przez administrację Trumpa wobec głównych partnerów handlowych nadal wywiera presję na Wall Street i szerzej na rynek. Złoto pozostaje stabilne, utrzymując notowania powyżej 2900 USD po kolejnej stosunkowo płytkiej korekcie. Inwestorzy i traderzy reagują również na gwałtowne i nagłe pogorszenie danych makroekonomicznych w USA, co zwiększa ryzyko stagflacji, wspierającej ceny złota.

Jak skutecznie odwołać się od wyników kontroli projektu unijnego? 5 zasadniczych kroków

Realizacja projektu unijnego to duże wyzwanie – wymaga nie tylko zaangażowania i dobrej organizacji, ale także skrupulatnego przestrzegania przepisów i wytycznych. Kontrole projektów są standardową praktyką, której celem jest sprawdzenie, czy środki publiczne są wykorzystywane zgodnie z przepisami i pierwotnymi założeniami projektu. Co jednak zrobić, gdy wynik kontroli jest niekorzystny? Jakie kroki podjąć, by skutecznie się odwołać?

REKLAMA