Wstępna opłata leasingowa jednorazowym kosztem

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z  23 marca 2010 r. (sygn. akt II FSK 1733/08). Oto stan faktyczny, na podstawie którego orzekał NSA.

Spółka zawarła na 6 lat umowę leasingu operacyjnego. Przedmiot leasingu miał być amortyzowany przez finansującego, a płatność za jego używanie miała nastąpić w 72 ratach. Umowa zawierała również opłatę inicjalną w wysokości 15% wartości przedmiotu leasingu. Spółka wystąpiła o interpretację, czy opłata ta może być od razu, w całości kosztem podatkowym. Powołując się na art. 15 ust. 4d i art. 17b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stwierdziła, że opłata inicjalna do umowy leasingu jest kosztem podatkowym w dacie jej poniesienia.

Sprawdź definicję leasingu w internetowej Encyklopedii księgowego

Zdaniem Ministra Finansów, skoro zapłata raty inicjalnej jest warunkiem wstępnym do zawarcia umowy leasingu, to dotyczy ona całego okresu trwania umowy leasingowej. Tym samym dotyczy okresu przekraczającego rok podatkowy i nie ma bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przez spółkę przychodach. Koszt poniesienia opłaty inicjalnej należy zatem podzielić proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczy, czyli okresu trwania umowy leasingu.

W skardze do WSA spółka podniosła, że zasady umowy leasingu są zawsze przedmiotem umowy stron. Sprawa pierwszej raty inicjalnej, która może być różnie kształtowana (od 0% do np. 20%), jest przedmiotem negocjacji przy zawarciu takiej umowy. Spółka zobowiązała się do poniesienia raty inicjalnej w wysokości 15% wartości umowy. Jej zdaniem nie można interpretować tego tak, że wpłata raty inicjalnej jest związana z całym okresem trwania leasingu i należy odnosić ją w koszty proporcjonalnie do czasu trwania leasingu. Poniesiony koszt raty inicjalnej jest opłatą w związku z zawarciem umowy leasingu i nie ma znaczenia, na jaki okres umowa została zawarta. Rata inicjalna jako koszt pośredni powinna być uwzględniana w kosztach uzyskania przychodów w dacie jej poniesienia. Nie dotyczy bowiem okresu przekraczającego rok podatkowy, a tylko przy spełnieniu takiego warunku koszt ten należałoby rozliczyć proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczy.

Sąd uznał skargę za zasadną. Przypomniał, że od 1 stycznia 2007 r. ustawodawca dokonał wyraźnego rozróżnienia kosztów na bezpośrednie i pośrednie. Zgodnie z art. 15 ust. 4d updop koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącane w dacie ich poniesienia. Datą poniesienia jest data ujęcia kosztu w księgach rachunkowych. Sąd stwierdził, że wstępna opłata leasingowa ma charakter opłaty samoistnej, nieprzypisanej do poszczególnych rat leasingowych. Jej poniesienie jest warunkiem koniecznym do realizacji umowy leasingu. Zatem nie można powiedzieć, że dotyczy ona okresu, na jaki umowa została zawarta. Zdaniem sądu wstępna opłata leasingowa powinna zostać zaliczona do kosztów jednorazowo, bez konieczności rozliczania jej w czasie. Opłata inicjalna dotyczy nie tyle samego trwania usługi leasingu, lecz prawa do skorzystania z niego. Opłatę wnosi leasingobiorca, zanim jeszcze leasing zostanie uruchomiony. Od niej zależy, czy do leasingu w ogóle dojdzie.

Również NSA, po rozpoznaniu skargi kasacyjnej Ministra Finansów, podzielił pogląd podatnika i WSA. NSA oddalił skargę kasacyjną i stwierdził, że wstępna opłata leasingowa może być zaliczona do kosztów jednorazowo w dacie jej poniesienia. Nie ma więc konieczności jej rozbijania i częściowego zaliczania do kosztów w poszczególnych miesiącach trwania umowy leasingu. NSA podkreślił, że w każdym przypadku należy wyjaśnić, czy konkretna opłata ma charakter samoistny, czy też stanowi opłatę z tytułu korzystania z przedmiotu leasingu przez cały okres umowy.

Więcej na ten temat (podobne wyroki sądów, przeciwne interpretacje oraz stanowisko redakcji) przeczytasz w Internetowym Serwisie Księgowego w artykule Wstępna opłata leasingowa jednorazowym kosztem

oprac. Wiesława Moczydłowska

ekspert w zakresie podatków dochodowych i rachunkowości