Działalność lecznicza na nowych zasadach

Dnia 1 lipca 2011 r. weszła w życie znaczna część przepisów ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2011 r., Nr 112, poz. 654), która to ustawa zastąpiła m.in. dotychczas obowiązującą ustawę z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej.

Jedną z najistotniejszych konsekwencji wejścia w życie ustawy o działalności leczniczej z punktu widzenia przedsiębiorców, jest wprowadzenie przepisów, zgodnie z którymi działalność lecznicza jest obecnie działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. roku o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 220 poz. 1447, ze zm. dalej „ustawa o swobodzie działalności gospodarczej”). Należy wyjaśnić, że ilekroć w przepisach regulujących daną dziedzinę życia gospodarczego ustawodawca odsyła do pojęcia działalności regulowanej, oznacza to, że dziedzina ta podlega specyficznej formie ingerencji państwa w sferę wolności gospodarczej, której ramowe zasady określa właśnie ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Sformułowanie „działalność regulowana” mogłoby prowadzić do wniosku, że mamy w takim wypadku do czynienia z daleko idącą ingerencją organów administracji publicznej w wykonywanie określonej działalności. Wbrew pozorom jednak, jest to forma daleko mniej restrykcyjna dla przedsiębiorcy od innych typowych sposobów ingerencji państwa w sferę wolności gospodarczej, polegających np. na wymogu uzyskania koncesji, zezwolenia, licencji lub innego rodzaju decyzji administracyjnej warunkującej rozpoczęcie działalności w określonym zakresie.

Na gruncie dotychczasowych przepisów ustawy o zoz, rozpoczęcie działalności przez zakład opieki zdrowotnej było możliwe dopiero po uzyskaniu wpisu do rejestru, prowadzonego przez wojewodę, przy czym wpis następował w formie decyzji administracyjnej. Jeśli określony podmiot (np. spółka prawa handlowego) zamierzał prowadzić wiele zakładów opieki zdrowotnej na terenie różnych województw, konieczne było uzyskanie wpisów do rejestru w formie decyzji administracyjnej we wszystkich takich województwach, dla każdego zakładu. Obecnie wystarczy złożyć jeden wniosek o wpis do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą. W przypadku tzw. podmiotów leczniczych (spółek, przedsiębiorców będących osobami fizycznymi itp.) wniosek składa się do wojewody właściwego dla siedziby albo miejsca zamieszkania podmiotu, w przypadku zaś praktyk zawodowych lekarzy lub pielęgniarek, do właściwej ze względu na miejsce wykonywania praktyki, okręgowej rady lekarskiej lub okręgowej rady pielęgniarek i położnych. Wpis do rejestru nie będzie obecnie następował w drodze decyzji administracyjnej, organ będzie wydawał jedynie zaświadczenie o jego dokonaniu. Działalność leczniczą będzie można rozpocząć po uzyskaniu wpisu do ww. rejestru, jednakże jeśli organ prowadzący rejestr nie dokona wpisu w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku i od dnia złożenia tego wniosku upłynie już 40 dni, wnioskodawca będzie mógł rozpocząć działalność nawet pomimo braku wpisu do rejestru, jeśli zawiadomi o tym na piśmie organ, który opóźni się z dokonaniem wpisu. Powyższe uregulowania należy zatem ocenić pozytywnie, jako korzystniejsze z punktu widzenia przedsiębiorców, w stosunku do poprzedniego stanu prawnego.

Niezależnie od powyższego, ustawa o działalności leczniczej, podobnie jak dotychczasowa ustawa o zoz przewiduje szereg szczegółowych i restrykcyjnych regulacji dotyczących wymogów, jakie należy spełnić podejmując działalność leczniczą.

Oprócz zmian istotnych przede wszystkim z punktu widzenia przedsiębiorców działających w sektorze prywatnym, ustawa o działalności leczniczej wprowadza także systemowe zmiany, umożliwiające przekształcenia w publicznej służbie zdrowia. Również jednak przepisy dotyczące tej sfery, mogą mieć istotne znaczenie dla prywatnych przedsiębiorców działających na rynku medycznym.