REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Skutki podatkowe zapisu windykacyjnego - zmiany prawa spadkowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tomasz Krywan
Tomasz Krywan
Doradca podatkowy; specjalista w zakresie prawa podatkowego. Autor wielu praktycznych odpowiedzi na pytania z zakresu prawa podatkowego i licznych publikacji na ten temat.

REKLAMA

Od 23 października 2011 r. osoby fizyczne w sporządzanych testamentach będą mogły ustanawiać tzw. zapisy windykacyjne. Czym jest zapis windykacyjny oraz jakie są skutki podatkowe otrzymania takiego zapisu?

Instytucja zapisu windykacyjnego

Dotychczas Kodeks cywilny nie zawierał przepisów pozwalających spadkodawcy skutecznie stanowić o sposobie podziału spadku. Spadkodawca nie mógł więc w sposób wiążący spadkobierców wskazać, jakie przedmioty mają przypaść po jego śmierci poszczególnym osobom. Co prawda, przepisy przewidywały możliwość dokonywania zapisów, lecz przepisy te nie mają skutku rzeczowego, a jedynie zobowiązujący. Osłabiało to w istotny sposób swobodę testowania, jak również nie odpowiadało oczekiwaniom społecznym.

REKLAMA

REKLAMA

Sytuacja ta zmienia się z dniem 23 października 2011 r. Od tej daty wchodzą bowiem w życie przepisy Kodeksu cywilnego regulujące tzw. zapis windykacyjny (zmiany wprowadza ustawa z 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. Nr 85, poz. 458).

Na podstawie nowych przepisów spadkodawca będzie mógł zapisać w testamencie oznaczonej osobie określone rzeczy (lub prawa majątkowe). Przy czym zapisobiorca nabywać je będzie już w chwili otwarcia spadku (art. 9811 § 1 k.c.). Istotne jest, że zapisu windykacyjnego można dokonać wyłącznie w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego. Zapisem windykacyjnym można więc zapisać spadkobiercy:

1) rzecz oznaczoną co do tożsamości (zarówno rzecz ruchomą, jak i nieruchomość),

REKLAMA

2) zbywalne prawo majątkowe (np. prawo wieczystego użytkowania czy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu),

Dalszy ciąg materiału pod wideo

3) przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne.

Można także ustanowić na rzecz zapisobiorcy użytkowanie lub służebność (art. 9811 § 2 k.c.).

Powyższy katalog jest katalogiem zamkniętym, tj. nic innego nie może być przedmiotem zapisu windykacyjnego.

Zapisobiorca nabędzie zapisane testamentem rzeczy lub prawa z chwilą otwarcia spadku, jeżeli zapis będzie skuteczny. Zapis będzie bezskuteczny, gdy:

• w chwili otwarcia spadku przedmiot zapisu nie należy do spadkodawcy albo spadkodawca był zobowiązany do jego zbycia,

• w chwili otwarcia spadku przedmiot majątkowy, który miał być obciążony użytkowaniem lub służebnością, nie należy do spadku albo spadkodawca był zobowiązany do jego zbycia - jeżeli przedmiotem zapisu jest ustanowienie dla zapisobiorcy użytkowania lub służebności (art. 9812 k.c.).

Szczególna sytuacja ma miejsce, jeżeli zapis windykacyjny zostanie ustanowiony z zastrzeżeniem warunku lub terminu. Co do zasady, zastrzeżenia takie uważa się za nieistniejące (art. 9813 § 1 zdanie pierwsze Kodeksu cywilnego). Co więcej, jeżeli z treści testamentu lub z okoliczności wynika, że bez takiego zastrzeżenia zapis nie zostałby uczyniony, zapis windykacyjny będzie nieważny (art. 9813 § 1 zdanie drugie k.c.). Wprowadzenie tych przepisów uzasadnione jest tym, że - jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy wprowadzającej przepisy o zapisie windykacyjnym:

celem zapisu windykacyjnego i jego zaletą jest szybkie przysporzenie zapisobiercy określonej korzyści majątkowej. Dopuszczenie zapisu windykacyjnego z zastrzeżeniem warunku lub terminu pozostaje w sprzeczności z tym celem. Ponadto w przypadku nieruchomości dodatkowo pojawiałby się problem związany z treścią art. 157 § 1 K.c. Przepis ten zabrania przenoszenia własności nieruchomości z zastrzeżeniem warunku lub terminu. Zakaz ten dotyczy także przenoszenia prawa użytkowania wieczystego (...). W związku z tym nie wydaje się zasadne dopuszczenie zapisu windykacyjnego z zastrzeżeniem warunku lub terminu. Jeżeli testator chce uzależnić nabycie określonej korzyści majątkowej przez zapisobiercę od warunku lub terminu, może się posłużyć zapisem zwykłym.

Zapis windykacyjny nieważny ze względu na zastrzeżenie warunku lub terminu wywołuje zatem skutki zapisu zwykłego uczynionego pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu, chyba że co innego wynika z treści testamentu lub z okoliczności (art. 9813 § 2 zdanie drugie k.c.; zapis zwykły regulują przepisy art. 968-981 k.c.).

 

Więcej na ten temat znajdziesz w Internetowym Serwisie Księgowego w artykule Jakie są skutki podatkowe zapisu windykacyjnego - zmiany prawa spadkowego

 


• art. 9811-9816 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 85, poz. 458

• art. 1-4a, art. 6 ust. 1 pkt 2b, art. 7-9, art. 14, 16 i art. 17a ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 171, poz. 1016

• art. 1 ust. 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 229, poz. 1496

• art. 47 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 199, poz. 1175

• art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 205, poz. 1203

Tomasz Krywan

doradca podatkowy

 

OFERTA 2012

Już w sprzedaży II tom książki: NOWE PKWiU - Stawki VAT w interpretacjach organów podatkowych

 

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: isk.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2026 - Jeszcze można uniknąć katastrofy. Prof. Modzelewski polemizuje z Ministerstwem Finansów

Niniejsza publikacja jest polemiką prof. Witolda Modzelewskiego z tezami i argumentacją resortu finansów zaprezentowanymi w artykule: „Wystawianie faktur w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów”. Śródtytuły pochodzą od redakcji portalu infor.pl.

Rolnicy i rybacy muszą szykować się na zmiany – nowe przepisy o pomocy de minimis już w drodze!

Rolnicy i rybacy w całej Polsce powinni przygotować się na nadchodzące zmiany w systemie wsparcia publicznego. Rządowy projekt rozporządzenia wprowadza nowe obowiązki dotyczące informacji, które trzeba będzie składać, ubiegając się o pomoc de minimis. Nowe przepisy mają ujednolicić formularze, zwiększyć przejrzystość oraz zapewnić pełną kontrolę nad dotychczas otrzymanym wsparciem.

Wystawienie faktury VAT (ustrukturyzowanej) w KSeF może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową

Czy wystawienie faktury ustrukturyzowanej może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową? Na to pytanie odpowiada na prof. dr hab. Witold Modzelewski.

TSUE: Sąd ma ocenić, czy klauzula WIBOR szkodzi konsumentowi ale nie może oceniać samego wskaźnika

Sąd krajowy ma obowiązek dokonania oceny, czy warunek umowny dotyczący zmiennej stopy oprocentowania opartej o WIBOR, powoduje znaczącą nierównowagę ze szkodą dla konsumenta - oceniła Rzeczniczka Generalna TSUE w opinii opublikowanej 11 września 2025 r. (sprawa C‑471/24 - J.J. przeciwko PKO BP S.A.) Dodała, że ocena ta nie może jednak odnosić się do wskaźnika WIBOR jako takiego ani do metody jego ustalania.

REKLAMA

Kiedy ZUS może przejąć wypłatę świadczeń od przedsiębiorcy? Konieczny wniosek od płatnika lub ubezpieczonego

Brak płynności finansowej płatnika składek, zatrudniającego powyżej 20 osób, może utrudniać mu regulowanie świadczeń na rzecz pracowników, takich jak zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński czy świadczenie rehabilitacyjne. ZUS może pomóc w takiej sytuacji i przejąć wypłatę świadczeń. Potrzebny jest jednak wniosek płatnika lub ubezpieczonego.

W 2026 roku 2,8 mln firm musi zmienić sposób fakturowania. Im szybciej się przygotują, tym większą przewagę zyskają nad konkurencją

W 2026 roku ponad 2,8 mln przedsiębiorstw w Polsce zostanie objętych obowiązkiem korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Dla wielu z nich będzie to największa zmiana technologiczna od czasu cyfryzacji JPK. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada tę transformację jako krok ku nowoczesności, dla MŚP może oznaczać konieczność głębokiej reorganizacji sposobu działania. Eksperci radzą przedsiębiorcom: czas wdrożenia KSeF potraktujcie jako inwestycję.

Środowisko testowe KSeF 2.0 (dot. API) od 30 września, Moduł Certyfikatów i Uprawnień do KSeF 2.0 od 1 listopada 2025 r. MF: API KSeF 1.0 nie jest kompatybilne z API KSeF 2.0

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 10 września 2025 r., że wprowadzone zostały nowe funkcjonalności wcześniej niedostępne w API KSeF1.0 (m.in. FA(3) z węzłem Zalacznik, tryby offline24 czy certyfikaty KSeF). W związku z wprowadzonymi zmianami konieczna jest integracja ze środowiskiem testowym KSeF 2.0., które zostanie udostępnione 30 września.

KSeF 2.0 już nadchodzi: Wszystko, co musisz wiedzieć o rewolucji w e-fakturowaniu

Już od 1 lutego 2026 r. w Polsce zacznie obowiązywać nowy, obligatoryjny KSeF 2.0. Ministerstwo Finansów ogłosiło, że wersja produkcyjna KSeF 1.0 zostaje „zamrożona” i nie będzie dalej rozwijana, a przedsiębiorcy muszą przygotować się do pełnej migracji. Ważne terminy nadchodzą szybko – środowisko testowe wystartuje 30 września 2025 r., a od 1 listopada ruszy Moduł Certyfikatów i Uprawnień. To oznacza prawdziwą rewolucję w e-fakturowaniu, której nie można przespać.

REKLAMA

Te czynności w księgowości można wykonać automatycznie. Czy księgowi powinni się bać utraty pracy?

Automatyzacja procesów księgowych to kolejny krok w rozwoju tej branży. Dzięki możliwościom systemów, księgowi mogą pracować szybciej i wydajniej. Era ręcznego wprowadzania danych dobiega końca, a digitalizacja pracy biur rachunkowych i konieczność dostosowania oferty do potrzeb XXI wieku to konsekwencje cyfrowej rewolucji, której jesteśmy świadkami. Czy zmiany te niosą wyłącznie korzyści, czy również pewne zagrożenia?

4 mln zł zaległego podatku. Skarbówka wykryła nieprawidłowości: spółka zawyżyła koszty uzyskania przychodów o 186 mln zł

Firma musi zapłacić aż 4 mln zł zaległego podatku CIT. Funkcjonariusze podlaskiej skarbówki wykryli nieprawidłowości w stosowaniu cen transferowych przez jedną ze spółek.

REKLAMA