Dofinansowanie wakacyjnego wypoczynku pracowników a składki ZUS

Z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne są wyłączone świadczenia:

- finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zfśs,

- wypłacane z funduszu utworzonego na cele socjalno-bytowe na podstawie układu zbiorowego pracy u pracodawców, którzy nie tworzą zakładowego funduszu świadczeń socjalnych - do wysokości nieprzekraczającej rocznie kwoty odpisu podstawowego na zfśs,

- urlopowe, wypłacane na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy o zfśs - do wysokości nie przekraczającej rocznie kwoty odpisu podstawowego określonej w tej ustawie (§ 2 ust. 1 pkt 19-21 rozporządzenia składkowego).

Kiedy pracodawca musi tworzyć zfśs

Obowiązek utworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (zfśs) mają ci pracodawcy, którzy na dzień 1 stycznia danego roku zatrudniają co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Jedynie pracodawcy prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych tworzą zfśs bez względu na ilość zatrudnianych pracowników (art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o zfśs). Pracodawcy zatrudniający mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty mają możliwość utworzenia zfśs lub wypłacania świadczenia urlopowego (art. 3 ust. 3 ustawy o zfśs).

Świadczenie urlopowe

W sytuacji gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników na 1 stycznia danego roku w przeliczeniu na pełne etaty wypłaca świadczenie urlopowe. Taki pracodawca może również wprowadzić do przepisów wewnątrzzakładowych postanowienie o niewypłacaniu świadczenia urlopowego.

Świadczenie urlopowe pracodawca wypłaca raz w roku każdemu pracownikowi, który korzysta w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Jego wypłata nie może nastąpić później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego w takim wymiarze. Ustawa o zfśs określa maksymalną wysokość, w jakiej pracownikowi może przysługiwać świadczenie urlopowe. Nie może ono przekroczyć wysokości odpisu podstawowego na zfśs, zatem w 2012 r. nie może być wyższe niż kwota odpisu podstawowego na zfśs.

Tym samym, maksymalna wysokość świadczenia urlopowego w 2012 r. wyniesie:

- dla pracownika zatrudnionego na pełny etat - 1093,93 zł (37,5% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe obowiązujące w II półroczu 2010 r., tj. 2917,14 zł - jest to ta sama kwota, która obowiązywała przy ustalaniu wysokości odpisu na fundusz w 2011 r.),

- dla pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze zatrudnionego na pełny etat - 1458,57 zł (50% ww. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego),

- dla pracownika młodocianego: w I roku nauki - 145,86 zł, w II roku nauki - 175,03 zł, w III roku nauki - 204,20 zł (odpowiednio 5%, 6%, 7% ww. przeciętnego wynagrodzenia).

Wysokość świadczenia urlopowego dla pracownika i pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Ustalone w powyższy sposób świadczenie urlopowe nie podlega oskładkowaniu. W razie wypłaty tego świadczenia w kwocie wyższej, od nadwyżki ponad kwotę świadczenia ustalonego zgodnie z przepisami ustawy o zfśs należy naliczyć składki ubezpieczeniowe.

Przykład
Pracownik jest zatrudniony na 3/4 etatu. Nie wykonuje pracy w szczególnych warunkach, nie jest też pracownikiem młodocianym. Z tytułu udzielonego w maju 2012 r. urlopu w wymiarze 14 dni kalendarzowych pracodawca przyznał mu świadczenie urlopowe w wysokości 1500 zł. Oznacza to że:
- od kwoty 820,45 zł nie musi opłacać składek ZUS, gdyż tyle powinno wynieść świadczenie urlopowe w przeliczeniu na 3/4 etatu (1093,93 zł x 75% = 820,45 zł),
- od kwoty nadwyżki ponad wskazaną w ustawie o zfśs kwotę świadczenia urlopowego, czyli w przedstawionym przypadku od 679,55 zł (1500 zł - 820,45 zł) należy naliczyć i opłacić składki ZUS.