Badanie planu połączenia spółek przez biegłego rewidenta

Czynnością, która formalnie rozpoczyna pierwszy etap połączenia (etap menedżerski), jest uzgodnienie pisemnego planu połączenia przez zarządy łączących się spółek. Plan taki powinien zawierać co najmniej:

1) typ, firmę i siedzibę każdej z łączących się spółek, sposób łączenia, a w przypadku połączenia przez zawiązanie nowej spółki - również typ, firmę i siedzibę tej spółki,

2) stosunek wymiany udziałów lub akcji spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki na udziały lub akcje spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej i wysokość ewentualnych dopłat,

3) zasady dotyczące przyznania udziałów albo akcji w spółce przejmującej bądź w spółce nowo zawiązanej,

4) dzień, od którego udziały albo akcje w spółce przejmującej bądź w spółce nowo zawiązanej, uprawniają do uczestnictwa w zysku takiej spółki,

5) prawa przyznane przez spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną wspólnikom oraz osobom szczególnie uprawnionym w spółce przejmowanej bądź w spółkach łączących się przez zawiązanie nowej spółki,

6) szczególne korzyści dla członków organów łączących się spółek, a także innych osób uczestniczących w połączeniu, jeżeli takie zostały przyznane.

Do planu połączenia należy dołączyć załączniki, które zostały wymienione w art. 499 § 2 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.).

Zarząd każdej z łączących się spółek sporządza także pisemne sprawozdanie uzasadniające połączenie, jego podstawy prawne i uzasadnienie ekonomiczne, a zwłaszcza stosunek wymiany udziałów lub akcji. W przypadku szczególnych trudności związanych z wyceną udziałów lub akcji łączących się spółek sprawozdanie powinno wskazywać na te trudności.

Plan połączenia spółek należy zgłosić do odpowiedniego sądu rejestrowego. Trzeba go także ogłosić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nie później niż na miesiąc przed datą zgromadzenia wspólników, na którym ma być podjęta uchwała o połączeniu.

Przepisy k.s.h. nakazują poddać plan połączenia badaniu przez biegłego w zakresie poprawności i rzetelności. Biegłego wyznacza sąd rejestrowy właściwy według siedziby spółki przejmującej albo spółki, która ma być zawiązana w miejsce łączących się spółek. Sąd robi to na wspólny wniosek spółek podlegających łączeniu. W uzasadnionych przypadkach sąd może wyznaczyć dwóch albo większą liczbę biegłych. Sąd rejestrowy określa również wynagrodzenie za pracę biegłego i zatwierdza rachunki jego wydatków. Jeżeli łączące się spółki nie uiszczą tych należności dobrowolnie w terminie dwóch tygodni, sąd ściągnie je w trybie przewidzianym dla egzekucji opłat sądowych.

W terminie określonym przez sąd, ale nie dłuższym niż dwa miesiące od dnia wyznaczenia biegłego przez sąd, biegły ma sporządzić na piśmie szczegółową opinię i złożyć ją wraz z planem połączenia sądowi rejestrowemu oraz zarządom łączących się spółek. Na pisemne żądanie biegłego zarządy łączących się spółek muszą mu przedłożyć dodatkowe wyjaśnienia lub dokumenty.

Sporządzona przez biegłego opinia powinna zawierać co najmniej:

1) stwierdzenie, czy stosunek wymiany udziałów lub akcji został ustalony należycie,

2) wskazanie metody albo metod użytych dla określenia proponowanego w planie połączenia stosunku wymiany udziałów lub akcji wraz z oceną zasadności ich zastosowania,

3) wskazanie szczególnych trudności związanych z wyceną udziałów lub akcji łączących się spółek.

Badanie planu połączenia przez biegłego i jego opinia nie są wymagane:

1) jeżeli wszyscy wspólnicy każdej z łączących się spółek wyrazili na to zgodę,

2) w przypadku łączenia się spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne w liczbie nieprzekraczającej we wszystkich łączących się spółkach dziesięciu osób, chyba że przynajmniej jeden wspólnik zgłosi sprzeciw spółce, nie później niż w terminie miesiąca od dnia zgłoszenia planu połączenia do sądu rejestrowego.

Reasumując, przepisy k.s.h. nakazują poddać plan połączenia badaniu przez biegłego w zakresie poprawności i rzetelności. Kodeks wymienia jednak wyjątki od tej zasady, tzn. określa sytuacje, w których to badanie planu połączenia nie jest wymagane. Dzieje się tak, jeśli wszyscy wspólnicy każdej z łączących się spółek wyrazili na to zgodę, a także w przypadku łączenia się spółek z o.o., których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne w liczbie nieprzekraczającej we wszystkich łączących się spółkach dziesięciu osób, chyba że przynajmniej jeden wspólnik w odpowiednim terminie zgłosi spółce sprzeciw.

Paweł Mazur

Podstawa prawna:

• art. 498-503¹ ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn.zm.).