Koniec z prawem użytkowania wieczystego?
REKLAMA
Może ono być ustanawiane na rzecz osób fizycznych lub prawnych na gruntach należących do Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków. Użytkownik wieczysty może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób oraz może swym prawem rozporządzać w granicach określonych zasadami współżycia społecznego, ustawami oraz postanowieniami umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, która określa m.in. okres użytkowania (od 40 do 99 lat, z możliwością przedłużenia) oraz sposób korzystania z gruntu.
REKLAMA
Fakt, że użytkowanie wieczyste jest wytworem epoki realnego socjalizmu sprawia, że nie odpowiada ono obecnie wymaganiom, jakie Konstytucja stawia prawom rzeczowym, dlatego powstała konieczność zmiany w tym zakresie.
W związku z powyższym, celem wyeliminowania z systemu prawnego instytucji użytkowania wieczystego, obecnie trwa proces legislacyjny zmierzający do uchwalenia nowelizacji ustawy o przekształceniu prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 3859, dalej „projekt nowelizacji”). W dniu 4 marca 2011 roku w Sejmie obyło się pierwsze czytanie projektu nowelizacji, w związku z czym minie jeszcze trochę czasu zanim zostanie on uchwalony (planowane wejście w życie projektu to 9 sierpnia 2011 r.). Warto jednak już teraz poznać jego główne założenia.
Główne założenia projektu nowelizacji to m.in. przyspieszenie zmiany w zakresie przekształcenia prawa wieczystego użytkowania w prawo własności, poprzez wprowadzenie racjonalnej i odpłatnej, powszechnej formuły uwłaszczenia wieczystych użytkowników, zgodnej z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego.
REKLAMA
Dodatkowo, celem projektu jest również wyeliminowanie na przyszłość - po wejściu w życie ustawy - możliwości ustanawiania prawa wieczystego użytkowania, oraz co ważne przygotowanie gruntu dla systemowej zmiany Kodeksu cywilnego polegającej na wprowadzeniu nowej instytucji prawa rzeczowego - prawa zabudowy.
Przyjęcie projektu nowelizacji sprawi, iż istniejące w dniu wejścia w życie prawo użytkowania wieczystego ulegnie przekształceniu z mocy prawa w prawo własności nieruchomości na rzecz dotychczasowego wieczystego użytkownika. Podstawą wpisu zmian własnościowych w księdze wieczystej będzie decyzja starosty - w przypadku nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub odpowiednio wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarządu powiatu albo zarządu województwa - w przypadku nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego. Projekt nowelizacja przewiduje również, iż po jego wejściu w życie, roszczenia o ustanowienie prawa wieczystego użytkowania przyznane przez przepisy innych ustaw, a wynikające z decyzji, orzeczeń sądowych lub umów, przekształcą się w roszczenia o przeniesienie prawa własności.
W decyzji stwierdzającej nabycie prawa własności z mocy prawa, albo w decyzji późniejszej, dotyczącej tylko kwestii finansowych, właściwy organ ustali opłatę z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Opłata za przekształcenie (z mocy prawa) wieczystego użytkowania we własność będzie odpowiadać - co do zasady - opłatom, jakie obecnie wnosi wieczysty użytkownik, płatnym w tych samych czasokresach, przez okres, do którego miało trwać, wg umowy lub decyzji, prawo wieczystego użytkowania. Nieuiszczona część opłaty może być rozłożona na raty i podlegać będzie zabezpieczeniu hipoteką przymusową na nieruchomości objętej przekształceniem.
Podsumowując, przewidziane projektem nowelizacji zmiany należy ocenić pozytywnie, bowiem w istotny sposób przygotowują one grunt pod długo oczekiwaną nowelizację Kodeksu Cywilnego, a co za tym idzie wprowadzenie prawa zabudowy jako nowego, kolejnego ograniczonego prawa rzeczowego, które w przyszłości mogłoby zastąpić użytkowanie wieczyste. Należy zatem mieć nadzieję na sprawny i efektywny przebieg procesu legislacyjnego omawianej nowelizacji.
Patrycja Dzięgielewska
aplikant radcowski
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna
REKLAMA
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
REKLAMA