Darmowa pomoc prawna nie jest obciążona podatkiem VAT

Od 20 do 25 lutego w całej Polsce po raz kolejny obchodzony jest Tydzień Pomocy Ofiarom Przestępstw. Podczas akcji osoby zainteresowane mogą uzyskać bezpłatnie porady prawne w siedzibach prokuratur oraz Ośrodkach Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem - gdzie dyżurują m.in. adwokaci i radcowie prawni. Od blisko roku wątpliwości prawników budzą jednak przepisy podatkowe dotyczące VAT i odprowadzania podatku od bezpłatnych porad.

"Chciałem jednoznacznie powiedzieć, że dyrektywa UE dotycząca VAT pozwala na potraktowanie bezpłatnej porady prawnej świadczonej przez radcę prawnego lub adwokata, jako usługi, od której naliczany ma być podatek zerowy. Takie stanowisko jest prezentowane przez Komisję Europejską, pojawia się w ostatnich interpretacjach izb skarbowych (...) minister finansów przychyla się do tej interpretacji i w obecnym stanie prawnym nie ma obowiązku nałożenia VAT od tych usług" - poinformował Królikowski podczas konferencji prasowej inaugurującej tegoroczny Tydzień Pomocy Ofiarom Przestępstw.

Wiceminister sprawiedliwości dodał, że resort, który reprezentuje, przedstawia konsekwentnie jednoznaczne i stanowcze wsparcie dla poglądu przewidującego zerowy podatek VAT od bezpłatnych porad prawnych.

Na problem ten w zeszłym roku zwracały już uwagę Naczelna Rada Adwokacka i Krajowa Rada Radców Prawnych. "Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; należy podkreślić, iż nieodpłatne świadczenie usług, co do zasady, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem" - wskazywało w maju w odpowiedzi udzielonej adwokatom Ministerstwo Finansów. W poniedziałek Wiesława Dróżdż z wydziału prasowego MF powiedziała, że zeszłoroczne stanowisko MF w tej sprawie pozostaje bez zmian i nie jest konieczna zmiana przepisów.

Wszystkie zmiany prawa w jednym miejscu: www.zmianyprawa.infor.pl

Prezes KRRP Michał Bobrowicz deklarację resortu sprawiedliwości dotyczącą podatku VAT przyjął z zadowoleniem. "Kwestia ta była do tej pory jedną z barier hamujących udzielanie bezpłatnej pomocy prawnej" - dodał. Zaznaczył, że dotychczasowe odpowiedzi resortu finansów w tej sprawie - będące reakcjami na interpelacje poselskie - mogły nastrajać pesymistycznie i nie były jednoznaczne.

"Sprawy podatkowe dotyczące pomocy prawnej pro bono mogły budzić zaniepokojenie tym większe, że jedynie Polska spośród krajów UE nie zbudowała dotąd systemu państwowej bezpłatnej przedsądowej pomocy prawnej osobom ubogim" - wskazał Bobrowicz.

Prace nad projektem ustawy dotyczącej bezpłatnej pomocy prawnej dla osób ubogich trwają w resorcie sprawiedliwości od kilku lat. Według ujawnionych dwa lata temu założeń pomoc ta miała być przyznawana osobom, które mają prawo do zasiłku stałego lub okresowego. Według jednego z rozważanych wtedy rozwiązań decyzję o przyznaniu pomocy miały podejmować ośrodki pomocy społecznej. Królikowski pytany o tamten projekt powiedział, że nie został on ostatecznie przyjęty m.in. ze względu na ograniczenia finansowe.

"Dziś szukamy innego rozwiązania możliwego do zaakceptowania przez ministerstwo finansów i pozwalającego na udzielanie pomocy odpowiedniej jakościowo. Rozwiązanie to wprowadzi system kontraktowania tych usług prawnych u różnych podmiotów, które tego typu działalność pomocową świadczą, także organizacji pozarządowych" - zaznaczył wiceminister. Dodał, że założenia tego rozwiązania mają zostać przedstawione rządowi do konsultacji w trzecim kwartale bieżącego roku.

W Polsce Tydzień Pomocy Ofiarom Przestępstw jest organizowany od 10 lat. 12 lutego 2003 r. Sejm przyjął ustawę, w której ustanowił 22 lutego Dniem Ofiar Przestępstw. Dzień ten ma służyć m.in. przypominaniu o sytuacji ofiar przestępstw i ich rodzin. Informacje o miejscach i godzinach zorganizowanych od poniedziałku do soboty dyżurów prawników, psychologów i innych specjalistów znaleźć można m.in. na stronach internetowych Ministerstwa Sprawiedliwości i Prokuratury Generalnej.