Kontrole kas fiskalnych

Obecnie ferie trwają dla województwa mazowieckie, opolskie, dolnośląskie i zachodniopomorskie. W miejscowościach turystycznych do 24 lutego potrwa akcja „Weź paragon”, co wiąże się z kontrolami skarbowymi w sklepach i punktach usługowych w zakresie stosowania kas fiskalnych. Od tego roku zmienił się zakres zwolnień z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy fiskalnej. Nie oznacza to jednak, że osoby, które utraciły prawo do zwolnienia w tym roku już powinny posiadać kasę fiskalną. Kto według nowych zasad musi być gotowy na zakup kas i kiedy powinien rozpocząć sprzedaż z jej użyciem?

Zmiany w VAT 2013

Trzy rodzaje zwolnień

Rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących zawiera zasadniczo trzy rodzaje zwolnień. Jeden jest uzależniony od rodzaju wykonywanych czynności. W załączniku do rozporządzenia są bowiem wymienione czynności i towary, przy których nie trzeba stosować kasy fiskalnej (są tam np. usługi związane ze zbieraniem odpadów, usługi finansowe i ubezpieczeniowe). Osoby, które mają do niego prawo nie muszą pilnować limitów sprzedaży warunkujących prawo do drugiego rodzaju zwolnienia.

Do zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej nie mają już prawa szkoły nauki jazdy. Mogą jednak skorzystać z drugiego zwolnienia, związanego z limitem obrotu. W przypadku tego zwolnienia sytuacja osób rozpoczynających działalność i kontynuujących została zrównana. Obecnie limit jest taki sam - 20 tys. zł rocznie. Wlicza się do niego co prawda tylko sprzedaż (świadczenie usług) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych jednak jest to i tak bardzo niski pułap i daje średni obrót miesięczny w wysokości 1 667 zł. Osoby rozpoczynające działalność w ciągu roku (lub w następnym) muszą od tego roku wyliczyć dla siebie limit w proporcji do okresu wykonywania tych czynności (20 000 / 366 x ilość dni od rozpoczęcia działalności do 31 grudnia).

Jest jeszcze jedna opcja - przedsiębiorca, który dokonuje dostaw towarów lub świadczy usługi wymienione w części I załącznika do rozporządzenia może skorzystać ze zwolnienia, gdy udział obrotu z tytułu tych czynności zwolnionych, w całkowitym obrocie realizowanym na rzecz osób fizycznych był w poprzednim roku wyższy niż 80%.

Zwolnienia z obowiązku stosowania kas fiskalnych w 2013 r.

Przykład:
Notariusz uzyskał w poprzednim roku obrót w wysokości 200 tys. zł uzyskany ze świadczeń na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. 170 tys. z tego stanowią usługi w zakresie objętym wpisem do repertorium A i P (są one wymienione w załączniku nr I). W takiej sytuacji chociaż obrót uzyskany ze świadczenia usług nie mieszczących się w zwolnieniu przekroczył 20 tys. nie ma on obowiązku stosowania kasy fiskalnej w 2013 roku.

50 usług do 19 odbiorców

W ramach zwolnień wymienionych w załączniku (czyli zwolnień przedmiotowych) osoby, które tylko sporadycznie świadczą usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (rolników ryczałtowych) i to bez względu na wysokość obrotów, mogą nie myśleć o kasie fiskalnej jeżeli łącznie spełniają dwa warunki:

1. każde świadczenie jest dokumentowane fakturą,

2. liczba świadczonych usług w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła 50, przy czym liczba odbiorców w tym okresie była mniejsza niż 20 (osoby rozpoczynające działalność gospodarczą w 2013 r. uwzględniają do ustalenia prawa do zwolnienia przewidywany udział procentowy).

VAT 2013 - przegląd najważniejszych zmian

Sprawdź katalog wyłączeń

Osoby rozpoczynające działalność powinny sprawdzić, czy przedmiot ich biznesu nie znajduje się w katalogu wyłączeń (podobnie jak firmy kontynuujące działalność, jeśli zmieniły profil działania). Jest on zawarty w § 4 rozporządzenia i obejmuje m. in. dostawy gazu płynnego, części do silników, sprzętu fotograficznego, radiowego, telewizyjnego, wyrobów z metali szlachetnych, płyt CD, DVD, kart pamięci czy wyrobów tytoniowych. Ze zwolnień nie skorzystają także przedsiębiorcy świadczący m. in. usługi przewozu osób i ich bagażu podręcznego taksówkami. Jeżeli więc profil działalności firmy obejmuje jedną z dostaw wskazanych w § 4 lub świadczenie usług bez względu na limit obrotów czy wykonywanie innych czynności uprawniających do zwolnienia, kasa jest obowiązkowa.

Od kiedy kasa?

Obecnie obowiązujące limity zwolnień są bardzo niskie. Nie oznacza to jednak, że przedsiębiorca musi kupować kasę fiskalną, gdy zbliża się do przekroczenia wartości obrotu na poziomie 20 tys. zł. Ma na to dwa miesiące licząc, od miesiąca następującego po miesiącu, w którym przestał spełniać warunki uprawniające do zwolnienia (odnosi się to również do zwolnienia warunkowanego wskaźnikiem udziału procentowego obrotu przekraczającego 80%).

Przykład:
Przedsiębiorca już w styczniu przekroczył obrót w wysokości 20 tys. zł. W takiej sytuacji sprzedaż musi ewidencjonować z użyciem kasy fiskalnej od 1 kwietnia.

Dla niektórych kasa od 1 marca

Przedsiębiorcy, którzy korzystali ze zwolnienia z obowiązku używania kas i nie mają już do niego prawa na podstawie nowych regulacji, ewidencję za pomocą kasy muszą rozpocząć od 1 marca 2013 roku. Dotyczy m. in. przedsiębiorców, którzy w zeszłym roku przekroczyli obrót 20 tys. zł (na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych), a nie przekroczyli 40 tys. złotych.

Metoda kasowa w VAT - zmiany 2013

Za brak kasy grozi kara

Sprzedaż z pominięciem kasy fiskalnej dokonana przez podatnika, który jest zobowiązany do jej stosowania stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny do 180 stawek. Taka sama odpowiedzialność ciąży na osobie, która nie wyda paragonu.

Jednak tak surowej odpowiedzialności można się spodziewać tylko w wyjątkowych sytuacjach,
na przykład, gdy przedsiębiorca w ogóle nie posiada kasy fiskalnej, choć jest do tego zobowiązany albo jej stale nie używa lub robi to rzadko. W przypadkach pojedynczej sprzedaży z pominięciem kasy należy uznać, iż taki czyn mieści się w wypadku mniejszej wagi, który stanowi wykroczenie skarbowe.

Kara grzywny za wykroczenie skarbowe wynosi  od 160 zł do 32 000 złotych. Często takie sprawy kończą się wystawieniem mandatu. Osoby, które decydują się na sprzedaż z pominięciem kasy fiskalnej muszą liczyć się z koniecznością zapłacenia mandatu w przedziale od 160 zł do 3 200 zł.

Katarzyna Rola-Stężycka