Nie wiadomo, kogo obciąży VAT

Sprawa, której dotyczyło pytanie, ma istotne znaczenie m.in. dla samorządów, które oddają swoje grunty w użytkowanie wieczyste. Problemem dla nich stała się zmiana przepisów dotyczących VAT. Do 1 maja 2004 r. oddanie gruntu w użytkowanie nie było objęte VAT. Po tej dacie sytuacja diametralnie się zmieniła, bo zgodnie z nową ustawą o VAT od opłat za użytkowanie wieczyste trzeba zapłacić 22-proc. VAT. Problemu nie było z kosztami opodatkowania przy umowach zawieranych po 1 maja 2004 r., bo gminy i powiaty kalkulowały opłatę uwzględniając dodatkowy 22-proc. VAT. Samorządy są jednak stronami wielu długoletnich umów użytkowania wieczystego podpisanych przed tą datą. Opłaty w nich ustalone nie obejmowały VAT. Dodatkowy kłopot stanowią restrykcyjne zasady podwyższania opłat za użytkowanie wieczyste po podpisaniu umowy.

Na tle jednego ze sporów użytkownika wieczystego i gminy sąd apelacyjny powziął wątpliwości czy wysokość opłaty rocznej zaktualizowanej na podstawie art. 77 ust. 1 w związku z art. 72 ust. 3 pkt 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami podlega zwiększeniu o VAT. Inaczej mówiąc Sąd Najwyższy (SN) miał zdecydować, kto ma ponosić koszty VAT: gmina, płacąc VAT częścią należnej opłaty rocznej, czy użytkownik, dopłacając dodatkowo należny podatek. Niestety, SN odmówił odpowiedzi na pytanie.

Sygn. akt III CZP1/06

Aleksandra Tarka