Sprawozdania muszą być dokładne

W uchwale sąd nie zajął się jednak koleją kontrowersyjną kwestią: szczegółowością sprawozdania o przeznaczeniu darowizny. Zrobił to teraz.

Podatnik ma prawo do odliczenia od dochodu całości darowizny przekazanej na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnej osoby prawnej. Podstawowe warunki skorzystania z ulgi przewidziane w ustawach kościelnych to: pokwitowanie przekazania darowizny oraz sprawozdanie z wykorzystania przekazanych środków. Sprawozdanie darczyńca powinien uzyskać od obdarowanego w ciągu dwóch lat od dokonania darowizny. Przepisy nie wyjaśniają jednak, jaką formę ma mieć owo sprawozdanie. Praktyka organów podatkowych też jest niejednolita. Niektóre z nich, sprawdzając podatników, zadowalają się ogólną formą sprawozdania. Inne żądają podania szczegółów i danych pozwalających ustalić, na co zostały wydane darowane pieniądze.

Sądy również nie zajmują jednolitego stanowiska. Niektóre składy orzekające zwracają uwagę na brak jakichkolwiek wymogów dotyczących sprawozdania. Twierdzą, że każdy nawet lakoniczny dokument spełnia wymogi sprawozdania. Nie wszystkie jednak. Część z nich jest przeciwnego zdania i twierdzi, że sprawozdanie powinno pozwalać na weryfikację.

O szczegółowości sprawozdania wypowiedział się NSA w pisemnym uzasadnieniu wyroku z 23 marca 2006 r. (sygn. akt IIFSK1405/05, niepublikowane). W ocenie sądu sprawozdanie oznacza przedstawienie przebiegu jakiejś działalności, opis wypadków, zdarzeń, relację. Sam fakt otrzymania go przez darczyńcę nie jest wystarczający dla skorzystania z odliczenia. Co więcej, zdaniem sądu sprawozdanie jest dokumentem prywatnym, a taki nie jest wyposażony w domniemanie zgodności z prawdą. Oznacza to, że nie przesądza o prawdziwości oświadczenia, które zawiera.

Sąd wyjaśnił, że informacje wynikające ze sprawozdania powinny być na tyle dokładne, konkretne i sprawdzalne, by na ich podstawie można było zweryfikować, ustalić i ocenić rzeczywiste przeznaczenie darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą.

Zapewne organy podatkowe bardzo chętnie będą posługiwać się interpretację zawartą w wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego. Do tej pory mało miały argumentów na potwierdzenie swojej tezy o konieczności przedstawienia szczegółowego sprawozdania. Poza tym to jeden z pierwszych wyroków w tej sprawie, jakie NSA wydał jako sąd II instancji. Można się więc spodziewać, że kwestionując darowizny z lat ubiegłych, jako powód odmowy uznania odliczenia urzędnicy będą wskazywać na nieprawidłową formę sprawozdania.