Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) a wyrok TSUE z 22 listopada 2022 r. - będą zmiany?

Dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych
Wśród prawników coraz głośniej mówi się, że na polski system prawny może wpłynąć wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22 listopada 2022 roku. Wyrok jednak nie odbił się dużych echem w Polsce, choć niektórzy prawnicy uważają, że powinien. Sprawa dotyczyła luksemburskiego Rejestru Beneficjentów Gospodarczych. Wkrótce po upublicznieniu tego orzeczenia został niemal natychmiast zawieszony dostęp do strony internetowej RBE.
– TSUE stwierdził nieważność przepisu, zgodnie z którym państwa członkowskie zapewniają, aby informacje o beneficjentach rzeczywistych były we wszystkich przypadkach udostępniane każdej osobie. Orzeczenie to dotyczy więc rejestrów zawierających informacje o beneficjentach rzeczywistych, tzw. rejestrów UBO. W naszym kraju jest nim Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych – podkreśla adwokat Agata Koschel-Sturzbecher z Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych Naczelnej Rady Adwokackiej.
Jak zaznacza Adam Sanocki z Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO), w Polsce kwestia udostępniania informacji o beneficjentach rzeczywistych została uregulowana w przepisach ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy, które implementowały przepisy Dyrektywy 2015/849 w Polsce. Ustawa ta określa m.in. zasady funkcjonowania Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Po analizie przedmiotowego wyroku TSUE, Prezes UODO zarekomendował zmianę przepisów ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy, poprzez zagwarantowanie dostępu do ww. rejestru jedynie dla osób, które będą posiadać interes prawny lub faktyczny.
– Obecnie w Polsce funkcjonuje bezpłatny i powszechny dostęp do informacji, które zostały zgromadzone w CRBR. Jawne są dane zarówno podmiotów zobowiązanych do zgłoszenia do rejestru, jak również beneficjentów rzeczywistych. Ograniczenie dostępu do tych informacji może utrudnić wykrywanie przestępstw gospodarczych oraz uniemożliwić identyfikowanie nieuczciwych praktyk w zakresie prowadzenia działalności przez wybrane podmioty na rynku – komentuje adwokat Rafał Schreiber z Kancelarii Ars AEQUI.
Przyszłość CRBR
Jak stwierdza Agata Koschel-Sturzbecher, na skutek wyroku przestają obowiązywać wszelkie środki podjęte na podstawie aktu uznanego za nieważny. Dotyczy to również tych, które zostały przyjęte przez państwa członkowskie w celu implementacji zaskarżonego aktu do krajowych porządków prawnych. Zdaniem ekspertki, z uwagi na to powinna nastąpić modyfikacja funkcjonowania CRBR w Polsce.
– Tak istotne kwestie, jak określenie zasad dostępu do danych o beneficjentach rzeczywistych, nie powinny być jedynie następstwem zaprezentowania przez TSUE stanowiska w jednostkowej sprawie, ale wynikać z regulacji ogólnoeuropejskich. Wyrok Trybunału ma bowiem wpływ na rejestry wszystkich państw UE. W orzeczeniu TSUE wskazał na wewnętrzną sprzeczność aktów prawa Unii Europejskiej, co tym bardziej wymaga wypracowania rozwiązań normatywnych na poziomie prawa unijnego – informuje biuro prasowe Ministerstwa Sprawiedliwości.
Z kolei Ministerstwo Finansów podkreśla, że treść wyroku podlega analizie zarówno po stronie resortu, jak – instytucji europejskich. Komisja Europejska nie przedstawiała jeszcze swojej opinii dotyczącej wyroku. Służby Prawne Rady UE przekazały jedynie wstępną ocenę przedmiotowego orzeczenia. Zdaniem Adama Sanockiego, bez wątpienia wyrok może przyczynić się do ograniczenia w Polsce dostępu do informacji o beneficjentach rzeczywistych, udostępnianych za pośrednictwem CRBR. Prezes UODO już zadeklarował uprawnionym organom swoją pełną gotowość do udzielenia wsparcia w zakresie opiniowania ewentualnych projektów nowelizacji przepisów ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy, które będą uwzględniać wnioski TSUE płynące z ww. wyroku.
– Wyrokowi TSUE należy przyjrzeć się z uwagą. Wyjaśnia on bowiem, iż upublicznienie rejestru służącego przejrzystości nie jest celem samym w sobie, ale zawsze musi uwzględniać prawa podstawowe osób, których to dotyczy, oraz zasadę proporcjonalności. Orzeczenie to może mieć wpływ na funkcjonowanie publicznych rejestrów zawierających dane osobowe w tym sensie, że spowolni tendencję do zwiększania transparentności poprzez ocenę konieczności i niezbędności podejmowanych w tym celu środków – dodaje ekspertka z Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych NRA.
Co z KRS-em?
W kontekście ww. orzeczenia pojawiają się również pytania o Krajowy Rejestr Sądowy (KRS). Jak informuje Ministerstwo Sprawiedliwości, polskim rejestrem, którego bezpośrednio dotyczy wyrok, jest Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych, prowadzony przez Ministra Finansów. KRS jest odrębnym rejestrem prowadzonym przez sądy. Ewentualne zmiany powinny stanowić jedynie dopełnienie zasad dostępu do informacji w CRBR.
– Resort sprawiedliwości nie powinien ograniczać dostępu do KRS z uwagi na to, że znajdziemy tam podstawowe informacje o danej firmie. Ten rejestr jest łatwy w obsłudze, czytelny i przede wszystkim bezpłatny, co pozytywnie wyróżnia go na tle wielu krajów UE. Zmiana z pewnością wpłynęłaby negatywnie na tzw. pewność obrotu. Nie byłoby możliwe dochowanie tzw. należytej staranności w kontaktach z kontrahentami, wymaganej np. przez organy skarbowe. Nie dałoby się też zweryfikować, czy osoba chcąca nawiązać relacje gospodarcze działa uczciwie, czy też podszywa się pod inny podmiot – mówi mec. Rafał Schreiber.
Ministerstwo Sprawiedliwości nie rozważa zamknięcia dostępu do KRS-u. Jak zaznacza resort, dostęp do informacji w tym rejestrze jest niezbędny dla zapewnienia bezpieczeństwa uczestników obrotu prawnego. KRS funkcjonuje w oparciu o przepisy ustawowe, z których znaczna część realizuje wymogi prawa UE. Co prawda, wyrok TSUE może mieć wpływ na zasady udostępniania niektórych kategorii danych zawartych w tym rejestrze, ale nie podważa legalności działania, ani nie godzi w podstawy funkcjonowania tego rejestru.
– Mimo że można wskazać pewne podobieństwa w funkcjonowaniu KRS i CRBR, to jednak odmienne są cele funkcjonowania tych rejestrów. Ponadto inny jest zakres udostępnianych w nich danych. Zamknięcie lub ograniczenie dostępu do systemu Krajowego Rejestru Sądowego byłoby na podstawie wyroku TSUE działaniem za daleko idącym – dodaje mec. Koschel-Sturzbecher.
Natomiast Ministerstwo Sprawiedliwości przypomina, że rozwiązania dotyczące dostępu do Krajowego Rejestru Sądowego funkcjonują od ponad 20 lat. Dotychczas nie były przedmiotem istotnych kontrowersji. Możliwość szybkiego i łatwego dostępu do danych gromadzonych w KRS była wielokrotnie uznawana za zaletę rejestru. Z kolei UODO będzie wspierać ewentualne inicjatywy ustawodawcze, których celem będzie ograniczenie dostępu do numerów PESEL obywateli, znajdujących się w rejestrach publicznych, w tym w KRS, o ile takie działanie będzie miało poparcie w przepisach prawa. Adam Sanocki podkreśla, że wskazany wyrok TSUE nie dotyczy kwestii funkcjonowania rejestru KRS.
– Tym orzeczeniem TSUE wskazał pewien kierunek interpretacji przepisów dotyczących funkcjonowania rejestrów zawierających dane osobowe, zmieniając obserwowaną w ostatnich latach tendencję do zwiększania transparentności. W treści wyroku zostało wskazane, że niezbędne jest takie wyważenie między interesem ogólnym a prawami podstawowymi, by niedogodności spowodowane przez dany środek nie były nadmierne w stosunku do zamierzonych celów – zwraca uwagę ekspertka z Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych NRA.
Jak podsumowuje adwokat Rafał Schreiber, Luksemburg jest krajem, w którym interesy prowadzi wielu przedsiębiorców z całego świata, korzystając w istotny sposób z korzystnych regulacji podatkowych i z sektora bankowego. Z podobną sytuacją nie mamy do czynienia w Polsce. Nie jest to bowiem kraj, w którym swój kapitał z ww. powodów umieszczają powszechnie zagraniczni przedsiębiorcy. Z tego też względu z pewnością na ograniczanie dostępu do KRS czy CRBR nie ma u nas aż tak dużego nacisku społecznego.

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?
Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.
Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów.
Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o VAT – podała kancelaria prezydenta. Ustawa wprowadza pakiet Slim VAT 3, który ma uprosić rozliczanie tego podatku.
Zakładam, że projekt ustawy o KUKE w przyszłym tygodniu trafi pod obrady rządu, byśmy zdążyli przepracować ją w Sejmie w czerwcu i lipcu - powiedziała PAP pełnomocnik rządu ds. polsko-ukraińskiej współpracy rozwojowej Jadwiga Emilewicz.
Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne okaże się, że składka ta została opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, płatnikowi składek przysługuje jej zwrot. Termin na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty wynikającej z rocznego rozliczenia (RZS-R) został wydłużony do 5 czerwca 2023 r.
Napiwek przypisany konkretnej osobie nie jest dochodem spółki gastronomicznej, a spółka nie zapłaci podatku dochodowego. Podatek dochodowy za napiwek obciąża jednak osobę, która otrzymała napiwek.
Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).
31 maja 2023 r. ZUS poinformował, że udostępnił aktualizację aplikacji mobilnej mZUS. W nowej wersji zmieniony został wygląd aplikacji i rozbudowano ją o kolejne funkcje.
Do 5 czerwca 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą mają czas na złożenie wniosku RZS-R o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne wynikającej z rocznego rozliczenia. Wniosek w tej sprawie należy złożyć elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS – poinformował 1 czerwca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Aż 79% Polaków nie oszczędza pieniędzy na emeryturę poza obowiązującymi składkami, a 62,5% nie odkłada regularnie żadnej kwoty na żaden cel. Jednocześnie dochód rozporządzalny na 1 osobę w Polsce w 2022 roku wyniósł 2 249,79 zł. Czy daje to możliwość odłożenia miliona złotych na emeryturę?
Mały ZUS Plus będzie wydłużony o rok dla przedsiębiorców, którzy korzystają z tej preferencji (ulgi) w 2023 roku. Poinformowało o tym 31 maja 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Wskutek tego przedłużenia przedsiębiorcy ci zaoszczędzą nawet kilkaset złotych miesięcznie.
Obniżony VAT na odzież dziecięcą. W ostatnim czasie ożywiła się dyskusja wokół obniżenia stawki VAT na odzież i obuwie dla dzieci. Eksperci nie wykluczają, że temat powróci w najbliższej kampanii wyborczej. Na czym polega problem?
Dokonanie wpisu oraz rejestracja zmian danych ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) to jeden z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki handlowej. Zgodnie z przepisami, wniosek o wpis lub o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców KRS powinien być złożony do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia, w którym zdarzenie uzasadniające zmianę miało miejsce. Praktyka pokazuje, że wielu przedsiębiorców zaniedbuje ten obowiązek i zgłasza zmiany za późno lub nie robi tego wcale.
Krajowy System e-Faktur (KSeF) to ważne narzędzie pomagające w zwalczaniu oszustw podatkowych. Elektroniczny proces wystawiania, przekazywania i przechowywania faktur ułatwia walkę z nieuczciwymi praktykami. Czy obowiązkowe wprowadzenie systemu zapewni skuteczne środki kontroli i wyeliminuje tzw. szarą strefę? Jakie korzyści przyniesie firmom?
Wprowadzenie podatku od nadmiarowych zysków dla niektórych branż nie jest przesądzone - poinformował wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin. Zastrzegł, że nad rozwiązaniami pracuje resort klimatu.
Pakiet e-commerce, który wprowadził szereg zmian oraz nowych pojęć głównie w ustawie o podatku od towarów i usług obowiązuje od 20 maja 2021 r. Szczególnie ciekawe były zmiany, które „uporządkowały” kwestię platform ułatwiających sprzedaż wysyłkową dla konsumentów z UE (B2C). Mowa jest tutaj głównie o interfejsach elektronicznych takich jak chociażby Amazon. Co istotne, adres siedziby dla takich platform nie ma żadnego znaczenia w rozwiązaniu, o którym będzie mowa, o ile ułatwiają one określone dostawy towarów.
W Biuletynie Informacji Publicznej opublikowano oświadczenie majątkowe prezydenta Rzeszowa Konrada Fijołka. Wynika z niego, że prezydent zarobił ponad 250 tys. zł w 2022 roku. To o nieco ponad 107 tys. zł więcej niż w 2021 roku.
Od 1 lipca przyszłego roku korzystanie z KSeF będzie obowiązkowe. Obecnie jest to dobrowolne, a oficjalne dane Ministerstwa Finansów pokazują, jakie jest podejście podatników do tego tematu. Jak to wygląda?
Od 15 czerwca 2023 r. podatnicy i płatnicy podatków będą mogli uzyskać od każdego z naczelników urzędów skarbowych (niezależnie od terytorialnej właściwości działania tych organów) dane i informacje o swojej indywidualnej sytuacji podatkowo-prawnej (w tym objęte tajemnicą skarbową) telefonicznie lub za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał 25 maja 2023 r. wyrok w polskiej sprawie (C-114/22) dotyczącej kwestionowania prawa do odliczenia VAT na podstawie pozorności czynności. Sprawa dotyczyła transakcji sprzedaży znaków towarowych i odliczenia podatku naliczonego w tym zakresie.
Ministerstwo Finansów przypomina, że organizacje pożytku publicznego (OPP), które chcą otrzymać 1,5% podatku PIT, powinny do 30 czerwca 2023 r. zgłosić do urzędu skarbowego aktualny rachunek bankowy. Zgłoszenie nie jest konieczne jeżeli rachunek został zgłoszony w ubiegłych latach i jest nadal aktualny.
Jak prawidłowo rozliczyć VAT w przypadku zwrotu zakupionych towarów przez nabywcę? Wyjaśniamy na poniższym przykładzie.
Inwestycje amerykańskich spółek na polskim rynku widoczne są na każdym kroku. Wbrew pozorom, ruch kapitału odbywa się jednak również w przeciwnym kierunku. Polscy inwestorzy co raz częściej lokują kapitał w zagraniczne start-up’y, w tym w innowacyjne projekty z Ameryki Północnej. Jedną z możliwości prowadzenia tego typu działań są umowy SAFE.
Rolnik ryczałtowy sprzedaje samochód, który wykorzystywał w działalności rolniczej. Samochód ten został przed sprzedażą wycofany z działalności rolniczej, co zostało potwierdzone sporządzonym na tę okoliczność protokołem. Czy sprzedaż taka podlega opodatkowaniu VAT? Czy byłoby inaczej, gdyby przed sprzedażą samochód nie został wycofany z działalności rolniczej?
Komentarze(1)
Pokaż: