Kłopoty z ustaleniem zamieszkania

Mimo zmiany w 2007 roku przepisów o rezydencji podatkowej osoby fizycznej, wątpliwości co do miejsca zamieszkania nie zniknęły. Wiele komplikacji powoduje brak ustawowej definicji centrum interesów osobistych bądź gospodarczych. W swoich orzeczeniach sądy administracyjne odnosiły się do definicji cywilistycznej. W jednym z wyroków sąd wyjaśnił, że w przypadku opuszczenia miejsca pobytu zamiar należy pojmować nie tylko jako wolę wewnętrzną, ale wolę dającą się określić na podstawie obiektywnych, możliwych do stwierdzenia okoliczności (wyrok NSA z 17 stycznia 2003 r., sygn. akt II SA/Łd 664/99, niepublikowany). W innym orzeczeniu NSA podkreślił, że ustalenie zamiaru powinno być oparte o kryteria zobiektywizowane. O zamieszkiwaniu w jakiejś miejscowości można mówić więc wówczas, gdy występujące okoliczności pozwalają przeciętnemu obserwatorowi na wyciągnięcie wniosków, że określona miejscowość jest głównym ośrodkiem działalności danej dorosłej osoby (postanowienie NSA z 30 marca 2006 r., sygn. akt I OW 265/05, niepublikowany).

Autopromocja

W jednym z nowszych wyroków wojewódzki sąd administracyjny jednak nacisk położył na subiektywne odczucia podatnika. Swoją interpretację sąd oparł na Komentarzu do Modelowej Konwencji OECD z w sprawie podatku od dochodu i majątku z lipca 2005 r. Jak podkreślił sąd, przy ustalaniu miejsca zamieszkania należy wziąć pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza swoim mieniem. A przy ocenie miejsca zamieszkania osoby fizycznej należy brać pod uwagę nie tylko okoliczności obiektywne, ale również elementy subiektywne, do których należy wola osoby fizycznej, a więc właśnie zamiar stałego pobytu (wyrok WSA w Warszawie z 20 lutego 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 2049/07, niepublikowany).

Jak podkreślają eksperci, najwięcej problemów stwarza pojęcie ośrodka czy też centrum interesów życiowych. Jak mówi Marek Kolibski, doradca podatkowy z kancelarii Ożóg i Wspólnicy, w praktyce przez miejsce centrum interesów życiowych uznaje się państwo, w którym podatnik posiada rodzinę, dom, uczy się lub pracuje. Jeśli chodzi o rodzinę, to w przypadku dorosłej osoby ważniejsze znaczenie ma to, gdzie znajduje się rodzina przez nią założona, a nie rodzina, z której pochodzi - zauważa ekspert.

Aleksander Dąbrowski, senior manager KPMG, zwraca uwagę, że zamieszkanie jest kategorią prawa cywilnego, o której decydują wyłącznie przesłanki faktyczne: przebywanie oraz zamiar przebywania.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

- Dla ustalenia miejsca zamieszkania istotne są więc dwie przesłanki - mówi Aleksander Dąbrowski. I wymienia przebywanie w sensie fizycznym w danej miejscowości (pod danym adresem) oraz zamiar stałego pobytu w tym miejscu. Elementy te muszą występować łącznie.

ALEKSANDRA TARKA

aleksandra.tarka@infor.pl

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź