Najważniejsze zmiany w prawie w maju 2013 r.

TURYSTYKA WODNA

1 maja 2013 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Sportu i Turystyki z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie uprawiania turystyki wodnej (Dz. U. z 2013 r., poz. 460), na podstawie którego:

- uproszczono system uzyskiwania uprawnień żeglarskich i motorowodnych poprzez zwolnienie użytkowników niektórych kategorii statków z konieczności zdobywania patentów;

- wprowadzono trzystopniowy system zdobywania uprawnień do pływania większymi jachtami oraz łodziami motorowymi z mocniejszymi silnikami;

- określono jakie kategorie uprawnień potwierdzają patenty, a jakie licencje;

- sprecyzowano kryteria, które należy spełnić, aby uzyskać poszczególne patenty lub licencje;

- określono zasady przystępowania do egzaminów na wymienione w rozporządzeniu patenty i licencje.

DZIAŁALNOŚĆ TOWARZYSTW INWESTYCYJNYCH

23 maja 2013 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie sposobu, trybu oraz warunków prowadzenia działalności przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 538), na podstawie którego:

- wprowadzono nowy system kontroli wewnętrznej towarzystw funduszy inwestycyjnych, na który składają się: system nadzoru zgodności działalności z prawem, system zarządzania ryzykiem oraz system audytu wewnętrznego;

- określono procedury jakie towarzystwa są zobowiązane wprowadzić celem wdrożenia nowego systemu kontroli wewnętrznej oraz wskazano podmioty w strukturze towarzystw odpowiedzialne za jego realizację;

- zobligowano towarzystwa do wdrożenia nowej polityki zarządzania ryzykiem;

- wprowadzono obowiązek pomiaru ekspozycji na ryzyko każdego zarządzanego przez towarzystwo funduszu przy zastosowaniu jednej z trzech metod: metody zaangażowania, metody absolutnej wartości zagrożonej albo metody względnej wartości zagrożonej;

- zobligowano towarzystwa do opracowania regulaminu w związku ze świadczeniem usługi zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych oraz doradztwa inwestycyjnego;

- wprowadzono nowe rozwiązana w zakresie zapobiegania powstawaniu konfliktów interesów oraz zapewnienia ochrony interesów uczestników funduszy.

INWESTYCJE FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH W INSTRUMENTY POCHODNE

23 maja 2013 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zawierania przez fundusz inwestycyjny otwarty umów, których przedmiotem są instrumenty pochodne, w tym niewystandaryzowane instrumenty pochodne (Dz. U. z 2013 r. poz. 537), na podstawie którego:

- zwiększono wymogi w zakresie redukcji wartości ryzyka kontrahenta w danej transakcji poprzez wprowadzenie warunku lokowania środków pieniężnych stanowiących zabezpieczenie wyłącznie w instrumenty rynku pieniężnego emitowane, poręczone lub gwarantowane przez Skarb Państwa, inne wymienione instytucje lub państwa lub też w określone w rozporządzeniu depozyty;

- poszerzono katalog warunków jakie muszą spełniać papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego, by mogły stanowić zabezpieczenie, o wymóg, aby ewentualne ich nabycie przez fundusz, w wyniku realizacji zabezpieczeń, na dzień przyjęcia zabezpieczenia nie naruszało przepisów dotyczących lokowania przez fundusze inwestycyjne własnych aktywów wynikające z ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.);

- wprowadzono obowiązek wyznaczania maksymalnego zaangażowania funduszu w instrumenty pochodne poprzez obliczanie całkowitej ekspozycji funduszu.

LOKATY FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH

23 maja 2013 r. weszło w życie także rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie dokonywania przez fundusz inwestycyjny zamknięty lokat, których przedmiotem są instrumenty pochodne oraz niektóre prawa majątkowe (Dz. U. z 2013 r. poz. 536), na podstawie którego:

- katalog warunków, które muszą spełnić papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego, aby stanowić zabezpieczenie, został poszerzony o wymóg by nabycie tych instrumentów przez fundusz, w wyniku realizacji zabezpieczeń, na dzień przyjęcia zabezpieczenia nie naruszało przepisów dotyczących lokat funduszy inwestycyjnych wynikających z ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.);

- wprowadzono obowiązek wyznaczania maksymalnego zaangażowania funduszu w instrumenty pochodne poprzez obliczanie całkowitej ekspozycji funduszu.

OCHRONA GRUNTÓW ROLNYCH I LEŚNYCH

26 maja 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 503), na podstawie której:

- wprowadzono obowiązek uzyskania zgody ministra właściwego do spraw rozwoju wsi na przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne wszystkich użytków rolnych klasy I-III (w dotychczasowym stanie prawnym zgoda ta była wymagana jedynie dla gruntów, których zwarty obszar przekraczał 0,5 ha);

- ustalono, że wyrażenie zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze i nieleśne następuje na wniosek wójta lub odpowiednio burmistrza albo prezydenta;

- rozstrzygnięto, że dochody budżetu województwa związane z wyłączeniem z produkcji gruntów rolnych są niepodatkowymi należnościami budżetowymi;

- wskazano, że organem właściwym do egzekucji należności z tytułu dochodów związanych z wyłączaniem z produkcji gruntów rolnych jest marszałek województwa.

Zmiana przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych

ORZECZNICTWO SĄDU NAJWYŻSZEGO

W dniu 16 lutego 2012 r. Sąd Najwyższy podjął istotną uchwałę, zgodnie z którą zawarcie umowy o przedłużenie użytkowania wieczystego może nastąpić także po upływie okresu, na jaki prawo to zostało ustanowione. W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wyjaśnił, że aby możliwe było zawarcie umowy przedłużającej użytkowanie wieczyste wystarczy, że przed upływem okresu użytkowania wieczystego zostanie złożony wniosek o przedłużenie tego prawa (sygn. akt III CZP 94/2011).

W uchwale Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że złożenie wniosku o zawarcie umowy przedłużającej użytkowanie wieczyste wyklucza wygaśnięcie tego prawa wskutek upływu okresu, na jaki prawo to zostało ustanowione. Prawo użytkowania wieczystego nie wygaśnie choćby ów wniosek został złożony w ostatnim dniu dotychczas ustalonego okresu użytkowania wieczystego. Sąd Najwyższy podkreślił także, że użytkownik wieczysty, z chwilą złożenia wniosku o przedłużenie użytkowania wieczystego, nabywa wobec właściciela roszczenie o zawarcie umowy o przedłużenie użytkowania wieczystego. Ponadto, w uchwale zwrócono także uwagę, że odmowa przedłużenia użytkowania wieczystego na żądanie uprawnionego zgłoszone w odpowiednim terminie jest dopuszczalna tylko wyjątkowo, ze względu na ważny interes społeczny (np. jeśli nieruchomość jest niezbędna do realizacji celu publicznego).

Maciej Szulikowski

radca prawny i partner zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna