Jaki wymiar czasu pracy obowiązuje w żłobkach po nowelizacji przepisów

Tak, formalnie od 4 kwietnia 2011 r. pracownicy żłobków zostali objęci regulacjami, zgodnie z którymi norma dobowa czasu pracy to 8 godzin, a tygodniowa to przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy. Zmiany te zaczną ich obowiązywać dopiero po wręczeniu im przez dyrektorów placówek porozumień zmieniających lub wypowiedzeń zmieniających.

Przeprowadzana właśnie reforma żłobków zmieniła nie tylko formę prawną działalności tych jednostek, ale też status ich pracowników. Pracownicy żłobków stracili od 4 kwietnia 2011 r. status pracowników zakładów opieki zdrowotnej. W publicznych żłobkach stali się pracownikami samorządowymi, a w niepublicznych pracownikami podlegającymi pod przepisy Kodeksu pracy. Wszystko odbyło się na zasadzie przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę określonego w art. 23 ¹ Kodeksu pracy. Oznacza to, że:

- żłobki funkcjonujące na nowych zasadach (jako gminne jednostki budżetowe lub podmioty prywatne, ale już bez statusu zakładu opieki zdrowotnej) są automatycznie stroną w stosunkach pracy zawartych przez poprzedniego pracodawców (zakłady opieki zdrowotnej),

- w chwili transferu (4 kwietnia 2011 r.) pracownicy żłobków zachowują wszystkie dotychczasowe warunki zatrudnienia i wynagradzania,

- zmiana statusu pracowników na samorządowców nastąpiła automatycznie 4 kwietnia br., jednak z nowych reguł pracy i/lub płacy skorzystają dopiero w wyniku wręczenia im porozumień zmieniających bądź wypowiedzeń zmieniających (wyrok SN z 24 lipca 2006 r., I PK 253/05; OSNP 2007/15-16/213).

Jedną z największych zmian w zasadach zatrudniania pracowników jest reorganizacja i wydłużenie ich czasu pracy. Dotychczas niemal cały personel żłobków stanowiły pielęgniarki, których czas pracy regulowała ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. Pracowały one dziennie po 7 godzin 35 minut, a tygodniowo średnio po 37 godzin 55 minut (art. 32g ustawy o zakładach opieki zdrowotnej). Od 4 kwietnia 2011 r. obowiązuje ich 8-godzinna norma dobowa i przeciętnie 40-godzinna tygodniowa (art. 42 i 43 ustawy o pracownikach samorządowych w związku z art. 129 Kodeksu pracy).

To, czy w związku z wydłużeniem czasu pracy trzeba pracownikom wręczać porozumienia/wypowiedzenia zmieniające, zależy od tego, w jaki sposób umowy o pracę określały dotychczas ich wymiar czasu pracy. Jeśli precyzowały dokładnie, że pracownik jest zatrudniony po 7 godzin 35 minut dziennie i 37 minut 55 minut tygodniowo (choć nie ma takiego obowiązku), porozumienia/wypowiedzenia zmieniające są niezbędne. Wówczas nowe normy czasu pracy wiążą pracowników żłobków od daty wskazanej w porozumieniu zmieniającym, na które zatrudniony zgodził się, albo w wyniku upływu okresu wypowiedzenia zmieniającego. Najczęściej jednak umowy o pracę wskazują, że pracownik jest zatrudniony np. w pełnym wymiarze czasu pracy albo na pół etatu. Wówczas kwestii tej nie trzeba zawierać w porozumieniu/wypowiedzeniu zmieniającym. Część ekspertów prawa pracy uważa jednak, że również w sytuacji, gdy wymiar czasu pracy pracowników żłobków nie był określony w umowie o pracę, to w przypadku jego podwyższenia trzeba wręczyć pracownikom wypowiedzenia zmieniające lub porozumienia zmieniające. Warunki pracy takich pracowników w związku z tą zmianą zostaną bowiem pogorszone.

W każdej jednak opcji ujęcia wymiaru czasu pracy w umowach o pracę osób zatrudnionych w żłobkach dyrektor placówki musi ich poinformować o zmianie, m.in. obowiązującej ich dobowej i tygodniowej normie czasu pracy (art. 29 § 3 ² Kodeksu pracy). Informację trzeba przekazać pracownikom żłobków w ciągu miesiąca od zmiany warunków zatrudnienia, czyli do 3 maja 2011 r. Informacja ma mieć charakter zindywidualizowany i pisemny, a może przybrać dwie formy:

- konkretną z podaniem dokładnych parametrów czasu pracy,

- blankietową z odesłaniem do właściwych przepisów określających normy czasu pracy danej osoby.

Wzór informacji o zmianie warunków zatrudnienia

Podstawa prawna:

- ustawa z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U. Nr 45, poz. 235),

- art. 42 i art. 43 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 223, poz. 1458 ze zm.),

- art. 29 § 3 ², art. 42, art. 129 Kodeksu pracy,

- art. 32g ustawy z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 ze zm.).

Renata Majewska

specjalista w zakresie prawa pracy