Czy działalność gospodarczą można zawiesić w ZUS na dni, w które obowiązuje zakaz zatrudniania pracowników

RADA

Postąpił Pan nieprawidłowo. Niewykonywania działalności gospodarczej w dni świąteczne lub niedziele nie można uznać za jej zawieszenie. Nie ma Pan podstaw prawnych do tego, żeby wyrejestrować działalność z ZUS na dni, gdy sklep był zamknięty z uwagi na zakaz zatrudniania pracowników. Za te dni ma Pan obowiązek opłacić składki.

UZASADNIENIE

Osoba wykonująca pozarolniczą działalność gospodarczą objęta jest obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi i zdrowotnym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej do dnia zaprzestania jej wykonywania.

Cechą działalności gospodarczej jest jej zorganizowany i ciągły charakter. Działalność nie może mieć więc charakteru periodycznego czy incydentalnego. W konsekwencji nie można uznać, że w przypadku gdy zatrudnieni w sklepie spożywczym pracownicy nie mogą świadczyć pracy w dni świąteczne, a przedsiębiorca nie jest w stanie samodzielnie prowadzić sklepu, następuje okresowe zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej. Przyjęcie, że w takiej sytuacji mamy do czynienia z okresowym zaprzestaniem prowadzenia działalności gospodarczej, prowadziłoby do wniosku, że większość przedsiębiorców zawiesza działalność także w niedziele, w których nie jest aktywna zawodowo. Oznaczałoby to ponadto, że działalność gospodarcza może być prowadzona periodycznie (np. od poniedziałku do soboty), co byłoby sprzeczne z istotą tej działalności.

Powyższa interpretacja znajduje odzwierciedlenie w piśmie Centrali ZUS z 7 stycznia 2005 r., znak: FUu 400-321/04. ZUS zwraca szczególną uwagę na tych przedsiębiorców, którzy wielokrotnie w trakcie jednego miesiąca dokonują zgłoszenia i wyrejestrowania z ubezpieczeń. W tych przypadkach ZUS wdraża postępowanie wyjaśniające.

ZUS dopuszcza możliwość okresowego faktycznego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli jest to wynik np. sezonowego charakteru prowadzonej działalności gospodarczej, przewlekłej choroby, wyjazdu zagranicznego itd. Obowiązek ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego istnieje bowiem wtedy, gdy mamy do czynienia z faktycznym prowadzeniem działalności gospodarczej. Samo posiadanie uprawnień do jej prowadzenia (w przypadku osób fizycznych - wpisu do ewidencji działalności gospodarczej) nie przesądza jeszcze o obowiązku ubezpieczeń.

PRZYKŁAD

Jan Kowalski prowadzi jednoosobowo działalność gospodarczą od 2001 r. Ze względu na poważną chorobę, wymagającą leczenia szpitalnego, w okresie od 1 października 2007 r. do 18 maja 2008 r. Jan Kowalski nie wykonywał działalności. W okresie leczenia nie podlegał obowiązkowi ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, ponieważ faktycznie nie wykonywał w tym czasie działalności. Wyrejestrował się z ubezpieczeń na okres od 1 października 2007 r. do 18 maja 2008 r. i za ten okres nie opłacał składek. Po ponownym zgłoszeniu się do ubezpieczeń od 19 maja 2008 r. musi opłacić składki na ubezpieczenia społeczne za maj 2008 r. od podstawy wymiaru pomniejszonej proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniom w tym miesiącu:

1739,90 zł : 31 (liczba dni miesiąca) = 56,125806 zł,

56,125806 zł x 13 (liczba dni podlegania ubezpieczeniom w maju br.) = 729,64 zł.

Składkę na ubezpieczenie zdrowotne za maj br. Jan Kowalski musi opłacić w pełnej wysokości, bo składka na to ubezpieczenie jest miesięczna i niepodzielna. Za maj 2008 r. kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 209,59 zł.

• art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 8 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 4, art. 18 ust. 10 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 67, poz. 411

• art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c), art. 69 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - Dz.U. Nr 210, poz. 2135; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 52, poz. 305

• art. 2 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095; ost.zm. Dz.U. Nr 180, poz. 1280

• art. 151^9a ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1288

Piotr Kostrzewa

ekspert w zakresie ubezpieczeń społecznych