Kiedy pracodawca może spytać pracownika o karalność

Ponadto pracodawca ma prawo żądać od osoby już zatrudnionej podania, niezależnie od danych osobowych, o których wyżej, także innych danych osobowych, m.in. imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy, a także numeru PESEL nadanego przez Rządowe Centrum Informatyczne Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (RCI PESEL).

Autopromocja

Pracodawca ma prawo uzyskania informacji o pracowniku, którego dane zostały zgromadzone w Krajowym Rejestrze Karnym, jeżeli uprawnienie to wynika z przepisów. W przeciwnym razie takie działanie pracodawcy można uznać za niezgodne z prawem.

Ochrona prywatności

Sformułowanie przez ustawodawcę zamkniętego katalogu informacji, do których żądania uprawniony jest pracodawca, w odniesieniu do potencjalnego przyszłego pracownika, wynika nie tylko z Kodeksu pracy, ale także z Konstytucji RP i ustawy o ochronie danych osobowych. Artykuł 47 Konstytucji RP gwarantuje każdemu prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego mienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Każda osoba ma również prawo do ochrony jej danych osobowych zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych.

Autopromocja

Praca zdalna. Obowiązki i uprawnienia pracowników i pracodawców

Książka z plakatem w prezencie

Sprawdź

Istnienie takich uregulowań jest fundamentalne do zapewnienia utrzymania standardów ochrony prywatności każdego obywatela, a jednocześnie wpływa na poszanowanie przez pracodawcę obowiązku równego traktowania kandydatów do pracy. A zatem zakres informacji, jakie może żądać pracodawca, stanowi katalog zamknięty. Oznacza to, że wszelkie inne dane osobowe czy też informacje dotyczące przyszłego pracownika mogą zostać przez niego udostępnione tylko i wyłącznie za jego wyraźną zgodą.

Pozyskiwanie danych z Krajowego Rejestru Karnego

Pracodawca ma prawo uzyskania informacji o osobie, której dane zostały zgromadzone w Krajowym Rejestrze Karnym (dalej KRK), w zakresie niezbędnym do zatrudnienia pracownika, co do którego z przepisów ustawy wynika wymóg niekaralności, korzystania z pełni praw publicznych, a także ustalenia uprawnienia do zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej (art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym, zwanej dalej ustawą o KRK).

Przykład

Autopromocja

Jak optymalizować koszty zatrudnienia

Sprawdź

Robert Z. ubiega się o zatrudnienie w służbie cywilnej. Kandydatem do takiej pracy może być osoba, która m.in. nie była karana za przestępstwo umyślne. Na mocy tego przepisu szczególnego pracodawca będzie upoważniony do wystąpienia z odpowiednim zapytaniem do Krajowego Rejestru Karnego. Dopiero uzyskanie tych informacji pozwoli pracodawcy na weryfikację, czy Robert Z. spełnia wymogi ustawowe do objęcia danego stanowiska.

Tym samym, jeżeli brak jest przepisu szczególnego, który wyraźnie wskazuje na wymóg niekaralności, korzystania z pełni praw publicznych bądź posiadania szczególnych uprawnień przy zatrudnieniu na określone stanowisko, pracodawca nie jest upoważniony do wystąpienia do KRK z zapytaniem o niekaralność danego kandydata.

WAŻNE!

Nie każdy pracodawca jest uprawniony do uzyskania informacji o karalności pracownika. Uprawniony do wystąpienia z zapytaniem do KRK jest taki pracodawca, dla którego uzyskanie tych informacji jest niezbędne do właściwego zatrudnienia, na mocy przepisów szczególnych rangi ustawowej.

Autopromocja

Poradnik pracodawcy 2024
Uprawnienia rodziców w pracy

Sprawdź

Więcej na ten temat znajdziesz w płatnej części serwisu Kadry w artykule: Informacja o karalności pracownika