Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zawrzeć kryptowaluty w księgach rachunkowych firmy?

Subskrybuj nas na Youtube
  • Artykuł sponsorowany
Kryptowaluta. Kryptopieniądz. Wirtualne środki płatnicze. Tokeny. Blockchainy. Dla wielu osób kryptoświat jest nadal dość tajemniczym obszarem finansów, jednak warto poznać jego miejsce w księgach rachunkowych firm. Nie da się bowiem odciąć od tego, co nas coraz bardziej otacza i dotyka. Aby dobrze ugryźć temat zacznijmy więc od absolutnych podstaw: jak, krok po kroku, ująć oraz wycenić wirtualne aktywa w sprawozdaniu finansowym?

Wirtualne aktywa finansowe krok po kroku

Najpierw musimy odpowiedzieć sobie na pytanie, jak od strony księgowej ujmować kryptopieniądze i czy w ogóle możemy je rozpoznawać jako aktywa. W tym celu ustalamy, czy mamy kontrolę nad kryptowalutą oraz czy jest ona zasobem powstałym w wyniku przeszłych zdarzeń.

Po zrobieniu tego, w ramach naszego kolejnego kroku, określamy regulacje, które powinniśmy wziąć pod uwagę. Sprawdzamy zatem, czy prowadzimy księgi oraz sporządzamy sprawozdania wg lokalnych przepisów, takich jak np. Ustawa o rachunkowości (dalej Uor), czy też robimy to wg międzynarodowych zasad (którymi mogą być np. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, dalej MSSF).

Co dalej? Sprawozdawczość wymaga kontrolowania aktywów. Jeśli posiadamy odpowiedni klucz do naszych kryptoaktywów (prywatny i publiczny), to wydaje się, że mamy ten punkt odhaczony. A jeśli nabyliśmy kryptowaluty i znamy ich wartość, to można uznać, że spełniliśmy także kolejny warunek – warunek powstania zasobu w wyniku przeszłych zdarzeń.

Ujęcie kryptoaktywów w konkretnej pozycji bilansu zależy już od ustalenia tego, wg jakich standardów sporządzamy nasze sprawozdania finansowe. Zapewne większość Czytelników prowadzi księgi i sporządza sprawozdania finansowe wg polskich zasad, tj. wspomnianej Uor. Skupimy się zatem teraz na analizie przepisów polskiego prawa bilansowego.

Ujmowanie kryptowalut w finansach firmy

Często zakup kryptopieniądza to swoista inwestycja taka, jak zakup nieruchomości, metali szlachetnych czy gruntów. Kryptoaktywa są w końcu aktywami posiadanymi lub nabytymi w celu osiągnięcia korzyści wynikających z przyrostu ich wartości – a to oznacza, że ich rola zbliżona jest do roli inwestycji. 

Z drugiej strony są one jednak niematerialne – a to sprawia, że aż proszą się o rozpoznanie w sprawozdaniu pod pozycją „wartości niematerialne i prawne”. Zanim jednak to zrobimy, zastanówmy się: czy kryptowaluty to prawa majątkowe, mieszczące się w ramach definicji wartości niematerialnych?

Temat nie jest jednoznacznie rozstrzygnięty, ale zapisy w prawie podatkowym wskazują, iż przychód z obrotu kryptowalutami jest uznawany jako przychód z kapitałów pieniężnych bądź zysków kapitałowych. To dość niedawna zmiana. Jeszcze do 2019 roku zyski takie traktowano jako przychód z praw majątkowych. Tym samym definicja wartości niematerialnych i prawnych nie oddaje bez cienia wątpliwości charakteru kryptoaktywów.

Co w takim razie zrobić? Może powinniśmy wrócić do rozważenia kryptowalut jako inwestycji? Ten trop wydaje się właściwy, niemniej wg Uor mamy kilka kategorii inwestycji – a ujęcie kryptoaktywów jako inwestycję w „nieruchomości i inne aktywa trwałe” odrzucamy z racji braku ich fizyczności (w końcu kryptopieniądze są zapisem cyfrowym).

Co nam pozostaje? Mamy jeszcze kilka kategorii bilansu do sprawdzenia – m.in. aktywa finansowe, należności krótkoterminowe i rozliczenia międzyokresowe. Zarówno należności jak rozliczenia odpadają, bo nie reprezentują założenia „inwestycji”.

Standardy rachunkowości a wartości niematerialne

Skupmy się na aktywach finansowych, które są częścią inwestycji długo- oraz krótkoterminowych. Według Uor aktywami finansowymi są m.in. aktywa pieniężne i instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki. Definicja aktywów pieniężnych nie jest zatem spełniona, bo – mimo iż kryptowaluta jest walutą wirtualną – wirtualny pieniądz nie jest środkiem płatniczym, walutą obcą ani dewizą. Czy jest instrumentem kapitałowym? Odpowiedź brzmi „nie” – gdyż kryptowaluta nie jest kontraktem.

Tym samym kryptoaktywa musiałyby zostać zaklasyfikowane do kategorii „innych inwestycji”, tj. do pozycji w bilansie, która wydaje się najmniej kontrowersyjną, jeśli chodzi o rozpoznawanie kryptoaktywów.

Oczywiście, w razie braku regulacji ustawowych mamy prawo sięgnąć po Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Nie jesteśmy przecież uzależnieni wyłącznie od polskiego prawa bilansowego czy podatkowego, na zasady którego powoływaliśmy się powyżej. W razie jakichkolwiek wątpliwości zawsze możemy sprawdzić, jak do rozpoznania kryptoaktywów podchodzą globalne regulacje.

Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości zauważyła, że kryptowaluty robią się coraz bardziej popularne i przyszła z pomocą w zakresie księgowego ujęcia tych aktywów. W swoim stanowisku wskazała, że – w zależności od sposobu wykorzystywania w działalności danej jednostki – zastosowanie mogą mieć Międzynarodowe Standardy Rachunkowości nr 2 albo 38, tj. MSR 2 albo MSR 38.

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości oraz waluty wirtualne

MSR 2 poświęcony jest zapasom. Ale skoro tak jest, to dlaczego przy okazji omawiania przepisów Uor nie wspominaliśmy nic o tej formie aktywów? Otóż dlatego, że wg Uor nie można rozpoznać kryptopieniądza jako „zapasów”. W Uor nie ma nawet odpowiedniej definicji „zapasów”, gdyż ustawa skupia się na rzeczowych aktywach obrotowych, czyli posiadających swoją materię/fizyczność (a o niefizycznej postaci kryptoaktywów, która wyklucza je z tej kategorii, wspomnieliśmy już powyżej).

Wg MSR 2 jako zapasy można wykazać aktywa przeznaczone do sprzedaży w toku prowadzonej działalności (i nie ma tutaj żadnego ograniczenia względem „fizyczności” aktywa). MSR 2 włącza w to także handel kryptowalutami na czyiś rachunek – choć w tym wypadku mamy do czynienia z nieco odmienną wyceną niż wobec „zwykłych” zapasów wg MSR 2.

Kryptoaktywa jako wartości niematerialne wg MSSF

Drugą opcją jest ujęcie kryptowalut „pod MSSF” – jako wartości niematerialne. Mamy tutaj (znów) do czynienia z subtelną różnicą w definicji. W przeciwieństwie do przepisów Uor, w MSR 38 aktywa niematerialne nie zostały zawężone do praw majątkowych. I – wg MSR 38 – jeśli nie mamy zamiaru sprzedawać kryptowalut, to stosujemy w sprawozdawczości zasady MSR 38 – „Aktywa niematerialne”.

Oczywiście, pamiętać należy o tym, o czym wspomnieliśmy na wstępie: kryptowaluty wykażemy w sprawozdaniu finansowym jako zapasy/wartości niematerialne (podejście MSSF) lub jako inne inwestycje (podejście Uor) o tyle, o ile przyniosą nam korzyści ekonomiczne w przyszłości (i możliwe jest ustalenie wiarygodnie ceny ich nabycia).

Czy do wyceny kryptoportfela potrzeba księgowych czy doradców podatkowych?

Kryptowaluty mają coraz większe znaczenie w sprawozdawczości finansowej i w przyszłości mogą odgrywać istotną rolę w przygotowywaniu bilansów, a nawet całych sprawozdań finansowych. Zapoznając się z tym tematem musimy mieć na uwadze, że wykazując kryptoaktywa, każdorazowo musimy przeprowadzić analizę, dzięki której będziemy coraz bliżej ich prawidłowego rozpoznania i klasyfikacji.

Pamiętajmy jednak – powyższe streszczenie przepisów, choć pomocne w zaklasyfikowaniu kryptowalut do odpowiedniej kategorii aktywów, stanowi tak naprawdę prolog do właściwej wyceny kryptoaktywów w księgach rachunkowych. Właściwe rozpoznanie (a przede wszystkim uaktualniona polityka rachunkowości będąca podstawą do rzetelnie prowadzonych ksiąg rachunkowych i prawidłowo sporządzanego sprawozdania finansowego) nakreśli scenariusz wyceny.

Może on być oparty na cenie nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty, stworzony wg wartości godziwej, wg modelu wartości przeszacowanej czy wg wartości początkowej pomniejszonej o odpisy amortyzacyjne… Opcji jest naprawdę wiele. Każda z nich z kolei znajdzie swoje odzwierciedlenie w odpowiednich zapisach księgowych, wpływie na sumę bilansową, wynik finansowy czy zmiany w kapitale własnym.

RSM logo

RSM logo

fot. materiały prasowe

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Artykuł sponsorowany

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja
QR Code
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracujesz na zleceniu - a może to faktyczna umowa o pracę? Jak ustalić i wykazać istnienie stosunku pracy

Osoby wykonujące umowy zlecenia, czy inne umowy cywilnoprawne, mają czasem wątpliwości, czy nie jest to de facto umowa o pracę. Każdy przedsiębiorca słyszał o możliwych kontrolach, podważeniu zatrudnienia, konieczności uzasadniania dlaczego taki a nie inny typ umowy został konkretnej osobie zaproponowany. A co ze swobodą zawierania umów? Czy forma umowy na którą zgadzamy się wspólnie z nowozatrudnioną osobą nie powinna być wystarczająca dla inspekcji pracy skoro zgodnie obie strony złożyły na niej swój podpis? Na te i wiele innych pytań odpowie Czytelnikom ten artykuł.

Zmiany w podatkach od 2026 r. - wyższy limit zwolnienia z VAT, korekty deklaracji, 6 m-cy vacatio legis

Ministerstwo Finansów poinformowało, że 6 maja 2025r. Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów ustaw dot. podatków w ramach procesu deregulacji. Nowe przepisy mają na celu m.in. ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów ustaw podatkowych oraz doprecyzowanie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez przedsiębiorców w zakresie deklaracji składanej w trakcie lub po zakończeniu kontroli celno-skarbowej. Projekty dotyczą również podwyższenia limitu zwolnienia podmiotowego w VAT oraz likwidacji obowiązku przygotowywania i publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej.

Czego najczęściej dotyczą kontrole z urzędu skarbowego i ZUS-u?

Przedsiębiorcy mają szereg obowiązków wobec państwa - jako podatnicy muszą przestrzegać przepisów podatkowych, a jako płatnicy stosować normy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W obu tych sferach często dochodzi do uchybień. Dlatego upoważnione organy sprawdzają, czy firmy przestrzegają obowiązujących przepisów. W naszym artykule przedstawiamy najczęstsze obszary, które podlegają kontroli organów podatkowych lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Pozwani przez PFR – jak program pomocy dla firm stał się przyczyną tysięcy pozwów? Sprawdź, jak się bronić

Ponad 16 tysięcy firm już otrzymało pozew z Polskiego Funduszu Rozwoju [i]. Kolejne są w drodze. Choć Tarcza Finansowa miała być tarczą – dla wielu stała się źródłem wieloletnich problemów prawnych.

Kawa z INFORLEX. Nowy plan wdrożenia KSeF

Spotkania odbywają się w formule „na żywo” o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 15 maja br. tematem spotkania będzie nowy plan wdrożenia KSeF.

Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami w 2025 r. Jak i ile można zaoszczędzić na wpłatach do PFRON? Case study i obliczenia dla pracodawcy

Dlaczego 5 maja to ważna data w kontekście integracji i równości? Co powstrzymuje pracodawców przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami? Jakie są obowiązki pracodawcy wobec PFRON? Wyjaśniają eksperci z HRQ Ability Sp. z o.o. Sp. k. I pokazują na przykładzie ile może zaoszczędzić firma na zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami.

Koszty NKUP w księgach rachunkowych - klasyfikacja i księgowanie

– W praktyce rachunkowej i podatkowej przedsiębiorcy często napotykają na wydatki, które - mimo że wpływają na wynik finansowy jednostki - to jednak nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (tzw. NKUP) – zauważa Beata Tęgowska, ekspertka ds. księgowości i płac z Systim.pl i wyjaśnia jak je prawidłowo klasyfikować i księgować?

Zmiany w podatku od spadków darowizn w 2025 r. Likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego i określenie wartości nieodpłatnej renty [projekt]

W dniu 28 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ta nowelizacja ma dwa cele. Likwidację obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn

na celu ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych wynikających ze stosowania ustawy o podatku od spadków i darowizn, związanych z dokonywaniem obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub inny nieodpłatny sposób objęty zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn, od osób z kręgu najbliższej rodziny, a także uproszczenie rozliczania podatku z tytułu nabycia nieodpłatnej renty.

Co zmieni unijne rozporządzenie w sprawie maszyn od 2027 roku. Nowe wymogi prawne cyberbezpieczeństwa przemysłu w UE

Szybko zachodząca cyfrowa transformacja, automatyzacja, integracja środowisk IT i OT oraz Przemysł 4.0 na nowo definiują krajobraz branży przemysłowej, przynosząc nowe wyzwania i możliwości. Odpowiedzią na ten fakt jest m.in. przygotowane przez Komisję Europejską Rozporządzenie 2023/1230 w sprawie maszyn. Firmy działające na terenie UE muszą dołożyć starań, aby sprostać nowym, wynikającym z tego dokumentu standardom przed 14 stycznia 2027 roku.

Skarbówka kontra przedsiębiorcy. Firmy odzyskują miliardy, walcząc z niesprawiedliwymi decyzjami

Tysiące polskich firm zostało oskarżonych o udział w karuzelach VAT - często niesłusznie. Ale coraz więcej z nich mówi "dość" i wygrywa w sądach. Tylko w ostatnich latach odzyskali aż 2,8 miliarda złotych! Sprawdź, dlaczego warto walczyć i jak nie dać się wciągnąć w urzędniczy absurd.