Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zawrzeć kryptowaluty w księgach rachunkowych firmy?

Subskrybuj nas na Youtube
  • Artykuł sponsorowany
Kryptowaluta. Kryptopieniądz. Wirtualne środki płatnicze. Tokeny. Blockchainy. Dla wielu osób kryptoświat jest nadal dość tajemniczym obszarem finansów, jednak warto poznać jego miejsce w księgach rachunkowych firm. Nie da się bowiem odciąć od tego, co nas coraz bardziej otacza i dotyka. Aby dobrze ugryźć temat zacznijmy więc od absolutnych podstaw: jak, krok po kroku, ująć oraz wycenić wirtualne aktywa w sprawozdaniu finansowym?

Wirtualne aktywa finansowe krok po kroku

Najpierw musimy odpowiedzieć sobie na pytanie, jak od strony księgowej ujmować kryptopieniądze i czy w ogóle możemy je rozpoznawać jako aktywa. W tym celu ustalamy, czy mamy kontrolę nad kryptowalutą oraz czy jest ona zasobem powstałym w wyniku przeszłych zdarzeń.

Po zrobieniu tego, w ramach naszego kolejnego kroku, określamy regulacje, które powinniśmy wziąć pod uwagę. Sprawdzamy zatem, czy prowadzimy księgi oraz sporządzamy sprawozdania wg lokalnych przepisów, takich jak np. Ustawa o rachunkowości (dalej Uor), czy też robimy to wg międzynarodowych zasad (którymi mogą być np. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, dalej MSSF).

Co dalej? Sprawozdawczość wymaga kontrolowania aktywów. Jeśli posiadamy odpowiedni klucz do naszych kryptoaktywów (prywatny i publiczny), to wydaje się, że mamy ten punkt odhaczony. A jeśli nabyliśmy kryptowaluty i znamy ich wartość, to można uznać, że spełniliśmy także kolejny warunek – warunek powstania zasobu w wyniku przeszłych zdarzeń.

Ujęcie kryptoaktywów w konkretnej pozycji bilansu zależy już od ustalenia tego, wg jakich standardów sporządzamy nasze sprawozdania finansowe. Zapewne większość Czytelników prowadzi księgi i sporządza sprawozdania finansowe wg polskich zasad, tj. wspomnianej Uor. Skupimy się zatem teraz na analizie przepisów polskiego prawa bilansowego.

Ujmowanie kryptowalut w finansach firmy

Często zakup kryptopieniądza to swoista inwestycja taka, jak zakup nieruchomości, metali szlachetnych czy gruntów. Kryptoaktywa są w końcu aktywami posiadanymi lub nabytymi w celu osiągnięcia korzyści wynikających z przyrostu ich wartości – a to oznacza, że ich rola zbliżona jest do roli inwestycji. 

Z drugiej strony są one jednak niematerialne – a to sprawia, że aż proszą się o rozpoznanie w sprawozdaniu pod pozycją „wartości niematerialne i prawne”. Zanim jednak to zrobimy, zastanówmy się: czy kryptowaluty to prawa majątkowe, mieszczące się w ramach definicji wartości niematerialnych?

Temat nie jest jednoznacznie rozstrzygnięty, ale zapisy w prawie podatkowym wskazują, iż przychód z obrotu kryptowalutami jest uznawany jako przychód z kapitałów pieniężnych bądź zysków kapitałowych. To dość niedawna zmiana. Jeszcze do 2019 roku zyski takie traktowano jako przychód z praw majątkowych. Tym samym definicja wartości niematerialnych i prawnych nie oddaje bez cienia wątpliwości charakteru kryptoaktywów.

Co w takim razie zrobić? Może powinniśmy wrócić do rozważenia kryptowalut jako inwestycji? Ten trop wydaje się właściwy, niemniej wg Uor mamy kilka kategorii inwestycji – a ujęcie kryptoaktywów jako inwestycję w „nieruchomości i inne aktywa trwałe” odrzucamy z racji braku ich fizyczności (w końcu kryptopieniądze są zapisem cyfrowym).

Co nam pozostaje? Mamy jeszcze kilka kategorii bilansu do sprawdzenia – m.in. aktywa finansowe, należności krótkoterminowe i rozliczenia międzyokresowe. Zarówno należności jak rozliczenia odpadają, bo nie reprezentują założenia „inwestycji”.

Standardy rachunkowości a wartości niematerialne

Skupmy się na aktywach finansowych, które są częścią inwestycji długo- oraz krótkoterminowych. Według Uor aktywami finansowymi są m.in. aktywa pieniężne i instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki. Definicja aktywów pieniężnych nie jest zatem spełniona, bo – mimo iż kryptowaluta jest walutą wirtualną – wirtualny pieniądz nie jest środkiem płatniczym, walutą obcą ani dewizą. Czy jest instrumentem kapitałowym? Odpowiedź brzmi „nie” – gdyż kryptowaluta nie jest kontraktem.

Tym samym kryptoaktywa musiałyby zostać zaklasyfikowane do kategorii „innych inwestycji”, tj. do pozycji w bilansie, która wydaje się najmniej kontrowersyjną, jeśli chodzi o rozpoznawanie kryptoaktywów.

Oczywiście, w razie braku regulacji ustawowych mamy prawo sięgnąć po Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Nie jesteśmy przecież uzależnieni wyłącznie od polskiego prawa bilansowego czy podatkowego, na zasady którego powoływaliśmy się powyżej. W razie jakichkolwiek wątpliwości zawsze możemy sprawdzić, jak do rozpoznania kryptoaktywów podchodzą globalne regulacje.

Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości zauważyła, że kryptowaluty robią się coraz bardziej popularne i przyszła z pomocą w zakresie księgowego ujęcia tych aktywów. W swoim stanowisku wskazała, że – w zależności od sposobu wykorzystywania w działalności danej jednostki – zastosowanie mogą mieć Międzynarodowe Standardy Rachunkowości nr 2 albo 38, tj. MSR 2 albo MSR 38.

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości oraz waluty wirtualne

MSR 2 poświęcony jest zapasom. Ale skoro tak jest, to dlaczego przy okazji omawiania przepisów Uor nie wspominaliśmy nic o tej formie aktywów? Otóż dlatego, że wg Uor nie można rozpoznać kryptopieniądza jako „zapasów”. W Uor nie ma nawet odpowiedniej definicji „zapasów”, gdyż ustawa skupia się na rzeczowych aktywach obrotowych, czyli posiadających swoją materię/fizyczność (a o niefizycznej postaci kryptoaktywów, która wyklucza je z tej kategorii, wspomnieliśmy już powyżej).

Wg MSR 2 jako zapasy można wykazać aktywa przeznaczone do sprzedaży w toku prowadzonej działalności (i nie ma tutaj żadnego ograniczenia względem „fizyczności” aktywa). MSR 2 włącza w to także handel kryptowalutami na czyiś rachunek – choć w tym wypadku mamy do czynienia z nieco odmienną wyceną niż wobec „zwykłych” zapasów wg MSR 2.

Kryptoaktywa jako wartości niematerialne wg MSSF

Drugą opcją jest ujęcie kryptowalut „pod MSSF” – jako wartości niematerialne. Mamy tutaj (znów) do czynienia z subtelną różnicą w definicji. W przeciwieństwie do przepisów Uor, w MSR 38 aktywa niematerialne nie zostały zawężone do praw majątkowych. I – wg MSR 38 – jeśli nie mamy zamiaru sprzedawać kryptowalut, to stosujemy w sprawozdawczości zasady MSR 38 – „Aktywa niematerialne”.

Oczywiście, pamiętać należy o tym, o czym wspomnieliśmy na wstępie: kryptowaluty wykażemy w sprawozdaniu finansowym jako zapasy/wartości niematerialne (podejście MSSF) lub jako inne inwestycje (podejście Uor) o tyle, o ile przyniosą nam korzyści ekonomiczne w przyszłości (i możliwe jest ustalenie wiarygodnie ceny ich nabycia).

Czy do wyceny kryptoportfela potrzeba księgowych czy doradców podatkowych?

Kryptowaluty mają coraz większe znaczenie w sprawozdawczości finansowej i w przyszłości mogą odgrywać istotną rolę w przygotowywaniu bilansów, a nawet całych sprawozdań finansowych. Zapoznając się z tym tematem musimy mieć na uwadze, że wykazując kryptoaktywa, każdorazowo musimy przeprowadzić analizę, dzięki której będziemy coraz bliżej ich prawidłowego rozpoznania i klasyfikacji.

Pamiętajmy jednak – powyższe streszczenie przepisów, choć pomocne w zaklasyfikowaniu kryptowalut do odpowiedniej kategorii aktywów, stanowi tak naprawdę prolog do właściwej wyceny kryptoaktywów w księgach rachunkowych. Właściwe rozpoznanie (a przede wszystkim uaktualniona polityka rachunkowości będąca podstawą do rzetelnie prowadzonych ksiąg rachunkowych i prawidłowo sporządzanego sprawozdania finansowego) nakreśli scenariusz wyceny.

Może on być oparty na cenie nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty, stworzony wg wartości godziwej, wg modelu wartości przeszacowanej czy wg wartości początkowej pomniejszonej o odpisy amortyzacyjne… Opcji jest naprawdę wiele. Każda z nich z kolei znajdzie swoje odzwierciedlenie w odpowiednich zapisach księgowych, wpływie na sumę bilansową, wynik finansowy czy zmiany w kapitale własnym.

RSM logo

fot. materiały prasowe

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Artykuł sponsorowany

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja
QR Code
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Masz pieniądze na koncie? To jeszcze nie znaczy, że masz płynność finansową

„Na koncie mam 80 tysięcy, więc wszystko jest pod kontrolą.” — to jedno z najczęściej wypowiadanych zdań przez przedsiębiorców. Niestety, w rzeczywistości nie mówi ono nic o kondycji finansowej firmy.Saldo konta to tylko liczba. Bez kontekstu potrafi być mylące, a nawet niebezpieczne. Bo jeśli z tych 80 tysięcy trzydzieści tysięcy to VAT do zapłaty, piętnaście tysięcy to wynagrodzenia, dziesięć tysięcy to niezapłacone faktury, a pięć tysięcy to ZUS i inne zobowiązania — to realnie zostaje dwadzieścia tysięcy do dyspozycji. A może i mniej, jeśli za tydzień trzeba zapłacić CIT albo ratę leasingu.

Czy obowiązkowy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.