REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wybór biegłego rewidenta w świetle nowej ustawy o biegłych rewidentach

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Sobińska

REKLAMA

Zbliża się termin wyboru biegłych rewidentów do badania sprawozdań finansowych. W związku z tym należy sprawdzić, czy jednostka podlega badaniu, i podjąć decyzję o wyborze podmiotu uprawnionego do jego przeprowadzenia. Jest to o tyle ważne, że zgodnie z art. 66 ust. 5 ustawy o rachunkowości kierownik jednostki musi zawrzeć umowę o badanie w takim terminie, aby umożliwić biegłemu rewidentowi udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych.

Wybór biegłego rewidenta w odpowiednim terminie jest szczególnie ważny w przypadku jednostek posiadających istotne wartościowo aktywa (środki trwałe, zapasy). Powinny one zawrzeć umowę tak, aby mógł on wybrać, w których etapach inwentaryzacji będzie uczestniczyć. Należy pamiętać, że przygotowania do przeprowadzenia inwentaryzacji powinny się zacząć już we wrześniu.

REKLAMA

Autopromocja

Jakie jednostki podlegają badaniu

Obowiązkowemu badaniu i ogłaszaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe kontynuujących działalność zgodnie z art. 64 ustawy o rachunkowości:

1) banków i zakładów ubezpieczeń;

2) jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych;

3) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

4) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji;

5) pozostałych jednostek (takich jak spółki z o.o., spółki jawne, spółki cywilne, spółki komandytowo-akcyjne, spółki komandytowe, spółki partnerskie, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własne ryzyko, spółdzielnie itp.), które w poprzedzającym roku obrotowym (tj. w większości przypadków będzie to 2008 r.), za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

- średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

- suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro (10 431 000 zł),

- przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 000 000 euro (20 862 000 zł).

Kwoty wyrażone w euro należy przeliczać według średniego kursu NBP na 31 grudnia 2008 r., który wynosił 4,1724 PLN/EUR. Dotyczy to jednostek badających sprawozdania finansowe za 2008 r., których rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy.

Badaniu podlegają również sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie, roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania jednostkowe subfunduszy.

Dodatkowo od 1 stycznia 2009 r. badaniu i ogłaszaniu podlegają roczne sprawozdania finansowe jednostek, które są sporządzane zgodnie z MSR. Ustawa daje możliwość sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z MSR jednostkom wchodzącym w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR, a także oddziałom przedsiębiorcy zagranicznego, jeżeli ten sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR. Przy podejmowaniu decyzji o przejściu na MSR należy pamiętać, że teraz także te sprawozdania będą podlegały badaniu.

Kto może badać sprawozdania finansowe

Sprawozdanie finansowe może badać biegły rewident wpisany do rejestru zgodnie z nową ustawą o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym. Do rejestru mogą być wpisani także biegli rewidenci niewykonujący zawodu (nie mogą wykonywać czynności rewizji finansowej).

Biegły rewident przeprowadza badanie w ramach podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych. Jednostki wybierają do badania podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych.

Częstotliwość zmian biegłego rewidenta

Ustawa o rachunkowości nie reguluje częstotliwości zmiany biegłego rewidenta lub podmiotu uprawnionego, natomiast ustawa o biegłych rewidentach nakazuje w jednostkach zainteresowania publicznego rotację biegłych rewidentów, a nie firm audytorskich (podmiotów uprawnionych).

Kluczowy biegły rewident (podpisujący opinię i raport) nie może wykonywać czynności rewizji finansowej w tej samej jednostce zainteresowania publicznego w okresie dłuższym niż pięć lat i ponownie może je wykonywać dopiero po upływie dwóch lat. W przepisach szczególnych dotyczących spółek z udziałem Skarbu Państwa rotacja następuje co trzy lata.

Bezstronność i niezależność biegłego rewidenta

Należy pamiętać, że czynności rewizji finansowej może przeprowadzać biegły rewident, który spełnia warunki do wyrażenia bezstronnej i niezależnej opinii i raportu. Są one określone w art. 56 ustawy o biegłych rewidentach. Bezstronność i niezależność biegłego rewidenta nie są zachowane, jeżeli:

1) posiada on udziały, akcje lub inne tytuły własności w jednostce, w której wykonuje czynności rewizji finansowej, lub w jednostce z nią powiązanej;

2) jest lub był w ostatnich trzech latach przedstawicielem prawnym (pełnomocnikiem), członkiem organów nadzorujących, zarządzających, administrujących lub pracownikiem jednostki, w której wykonuje lub wykonywał czynności rewizji finansowej, albo jednostki z nią powiązanej;

3) w ostatnich trzech latach uczestniczył w prowadzeniu ksiąg rachunkowych lub sporządzaniu sprawozdania finansowego jednostki, w której wykonywał czynności rewizji finansowej;

4) osiągnął chociażby w jednym roku, w ciągu ostatnich pięciu lat, co najmniej 40 proc. przychodu rocznego z tytułu świadczenia usług na rzecz jednostki, w której wykonywał czynności rewizji finansowej, lub jednostki z nią powiązanej; nie dotyczy to pierwszego roku działalności biegłego rewidenta;

5) jest małżonkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej do drugiego stopnia albo jest związany z tytułu opieki, przysposobienia lub kurateli z osobą będącą członkiem organów nadzorujących, zarządzających lub administrujących jednostki, w której wykonuje czynności rewizji finansowej, albo zatrudnia do wykonywania czynności rewizji finansowej takie osoby;

6) uczestniczy w podejmowaniu decyzji przez jednostkę, w której wykonuje czynności rewizji finansowej w zakresie mającym związek ze świadczonymi usługami;

7) z innych powodów, po przeprowadzeniu czynności zmierzających do wyeliminowania powstałych zagrożeń, nie może sporządzić bezstronnej i niezależnej opinii lub raportu.

Zasady bezstronności i niezależności należy stosować odpowiednio do podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, a także do członków zarządu i organów nadzorczych tych podmiotów lub innych osób wykonujących czynności rewizji finansowe.

 

Badanie przeprowadzone z naruszeniem powyższych przepisów jest nieważne z mocy prawa (zmieniony art. 66 ust. 6 ustawy o rachunkowości). Zarówno biegły rewident, jak i podmiot uprawniony do badania składają oświadczenia w sprawie bezstronności i niezależności, ale jednostki powinny o tym pamiętać i także ze swojej strony sprawdzać to dokładnie, aby przeprowadzone badanie było ważne.

Kto wybiera podmiot uprawniony do badania sprawozdania finansowego

Prawidłowość wyboru biegłego rewidenta jest niezmiernie ważna dla jednostki. Nieprawidłowy wybór powoduje nieważność badania i wydanej opinii wraz z raportem, co skutkuje m.in. tym, że nie można podzielić wyniku finansowego, poza tym jednostce grożą kary za niepoddanie sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta.

Wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej.

Z nowych przepisów ustawy o rachunkowości jednoznacznie wynika, że zarząd nie może dokonać wyboru biegłego rewidenta.

Pod rządami poprzedniej wersji ustawy o rachunkowości zdarzały się przypadki scedowania w statucie wyboru podmiotu na zarząd jednostki. Teraz jest to niemożliwe. Przepisy znowelizowanej ustawy wykluczają taką możliwość. Wyboru podmiotu nie powinien dokonywać organ odpowiedzialny za prawidłowość ksiąg rachunkowych, które będą oceniane przez biegłego rewidenta. Wynika to z prostej zasady, że kontrolowany nie powinien wybierać kontrolującego.

Organem zatwierdzającym sprawozdanie finansowe, a zarazem organem uprawnionym do wyboru podmiotu uprawnionego do przeprowadzania badania jest w przypadku:

1) osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (księgi rachunkowe) - właściciel,

2) spółek cywilnych, jawnych, partnerskich, komandytowych - wspólnicy,

3) spółek komandytowo-akcyjnych - walne zgromadzenie,

4) spółek akcyjnych - zwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy,

5) spółek z o.o. - zwyczajne zgromadzenie wspólników,

6) spółdzielni - walne zgromadzenie,

7) przedsiębiorstw - rada pracownicza.

Wyboru podmiotu uprawnionego może także dokonać inny organ, jeśli stosowne zapisy w tej kwestii są zawarte w umowie spółki, statucie lub innym wiążącym jednostkę akcie prawnym (np. rady nadzorcze lub komitety audytu).

Co powinna zawierać umowa o badanie

Wybór podmiotu uprawnionego do badania oznacza przyjęcie określonych w ofercie lub wynegocjowanych warunków realizacji umowy. Mogą one być dodatkowo uściślone w liście intencyjnym, w którym podmiot uprawniony potwierdza m.in. fakt podjęcia się realizacji umowy, cele i zakres badania oraz zakres swojej odpowiedzialności wobec jednostki (Norma wykonywania zawodu biegłego rewidenta nr 5).

Po uzgodnieniu warunków przeprowadzenia badania podmiot uprawniony zawiera z kierownikiem jednostki umowę o wykonanie badania sprawozdania finansowego. Wskazane jest ustalenie w umowie obowiązków badanej jednostki i podmiotu uprawnionego.

Ustalenie obowiązków w umowie z biegłym rewidentem w szczególności powinno dotyczyć:

1) odpowiednio wczesnego poinformowania o terminach spisów z natury w celu ich obserwacji przez biegłego rewidenta,

2) przekazania przez badaną jednostkę harmonogramu prac związanych z zamknięciem ksiąg rachunkowych i sporządzeniem sprawozdania finansowego,

3) udzielania przez osobę sprawującą obsługę prawną badanej jednostki potrzebnych informacji, dotyczących m.in. spraw przygotowanych do postępowania sądowego oraz znajdujących się w toku tego postępowania,

 

4) zobowiązania się kierownictwa badanej jednostki do złożenia stosownych oświadczeń,

5) określenia organu, któremu należy przedłożyć opinię i raport, oraz liczby ich egzemplarzy,

6) określenia dodatkowych lub szczególnie pogłębionych - na życzenie jednostki - tematów badania, jeśli nie stanowią one przedmiotu oddzielnej umowy,

7) określenia sposobu rozłożenia badania w czasie, zwłaszcza jeżeli jego część następuje przed zamknięciem ksiąg,

8) zwrócenia uwagi, że mimo prawidłowego ustalenia wielkości badanych próbek, na podstawie której następuje ocena ksiąg rachunkowych i sprawozdania finansowego, istnieje ryzyko niewykrycia ewentualnych nadużyć dokonanych w jednostce lub nieprawidłowości ksiąg,

9) zapewnienia przez badaną jednostkę nieograniczonego dostępu do wszystkich danych, w tym również informacji o indywidualnych wynagrodzeniach oraz protokołów z posiedzeń zarządu, organów nadzorczych i wspólników (właścicieli), jak również danych osobowych,

10) zapewnienia zachowania w tajemnicy przez podmiot uprawniony i jego personel faktów i okoliczności poznanych w toku badania.

Nowe przepisy ustawy o rachunkowości określiły zasady rozwiązywania umowy o badanie jedynie w razie zaistnienia uzasadnionej podstawy. Różnice poglądów w sprawie zasad rachunkowości lub standardów rewizji finansowej nie stanowią uzasadnionej podstawy rozwiązania umowy.

Dodatkowo o rozwiązaniu umowy kierownik jednostki oraz podmiot uprawniony powinni niezwłocznie zawiadomić Komisję Nadzoru Audytowego.

Prawidłowy wybór podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych dla jednostek podlegających badaniu wymaga często wielu przygotowań, dobrego ułożenia harmonogramu czynności związanych z przygotowaniem sprawozdania finansowego do badania i samego badania, co pozwoli na prawidłowe i terminowe przeprowadzenie wszystkich procedur zgodnie z wymogami prawa.

Z mocy prawa badanie przeprowadzone przez nieuprawnionego biegłego rewidenta i nieuprawniony podmiot jest nieważne.

Wybór biegłego rewidenta w spółkach Skarbu Państwa

Zarządzeniem nr 37 Ministra Skarbu Państwa z 24 listopada 2006 r. w sprawie zasad i trybu wyboru biegłych rewidentów do badania sprawozdań finansowych spółek z udziałem Skarbu Państwa, zmienionym 16 lipca 2007 r., wprowadzono szczegółowe zasady wyboru, niezależnie od postanowień ustawy o rachunkowości i ustawy o biegłych rewidentach.

Zgodnie z tym zarządzeniem i załącznikiem do niego na podstawie złożonych ofert, po ogłoszeniu w prasie, wyboru dokonuje rada nadzorcza do końca trzeciego kwartału danego roku obrotowego. Oferty powinny zawierać m.in. kryteria wyboru podmiotu - niezależnego i bezstronnego, jego charakterystykę, cenę uwzględniającą nakład pracy, znajomość branży, skład zespołu badającego. Dodatkowo mają być podane obszary wymagające zbadania metodą pełną. Została również wprowadzona zasada rotacji firm audytorskich co trzy lata.

Podstawa prawna:

• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 74, poz. 694 z późn.zm.),

• ustawa z 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz.U. Nr 77, poz. 649).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Firmy niegotowe na KSeF. Tylko 5230 przedsiębiorstw korzysta z systemu – czas ucieka. [DANE MF]

Z danych udostępnionych przez Ministerstwo Finansów wynika, że do 5 marca 2025 roku z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) skorzystało zaledwie 5230 firm. To oznacza, że w ciągu ponad trzech lat działania systemu zdecydowało się na niego jedynie kilka tysięcy przedsiębiorców. Tymczasem za 9 miesięcy korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe – a to oznacza prawdziwą rewolucję dla księgowości w Polsce.

Prof. Modzelewski do premiera Tuska: narzucanie KSeF-u i faktur ustrukturyzowanych wszystkim podatnikom VAT to nie jest deregulacja gospodarki; ten pomysł powinien trafić do kosza

W dniu 12 kwietnia br. Ministerstwo Finansów potwierdziło zamiar wdrożenia w 2026 roku obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur i obligatoryjnego stosowania faktur ustrukturyzowanych przez wszystkich podatników VAT. Prof. dr hab. Witold Modzelewski apeluje do Pana Premiera Donalda Tuska: „Wierzę, że jako liberał traktuje Pan potrzebę deregulacji gospodarki zupełnie poważnie. Nie należy ulegać lobbystom, którzy chcą zarobić na dezorganizacji systemu fakturowania. Pomysł faktur ustrukturyzowanych powinien trafić definitywnie do kosza.”

W 2025 r. można przekazać 1,5% podatku rolnego na rzecz dwóch uprawnionych podmiotów

W komunikacie z 16 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że w 2025 roku podatnicy podatku rolnego mogą przekazać 1,5 tego podatku na rzecz Krajowego Związku Rewizyjnego Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych lub OPZZ Rolników i Organizacji Rolniczych. Jakie są warunki tego przekazania?

Roczne zeznanie podatkowe PIT: 15 najczęstszych błędów. Jak ich uniknąć w 2025 roku

Złożenie corocznej deklaracji PIT to podstawowy zakres komunikacji podatnika z administracją skarbową. Warto zadbać, by przebiegła ona w sposób optymalny i nie nastręczała niespodziewanych nieprzyjemności. Dlatego też przedstawiamy zestawienie najczęstszych błędów, przed którymi można się uchronić, korzystając z poniższych podpowiedzi.

REKLAMA

7 skutków spadających stóp procentowych. Już w maju 2025 r. RPP zacznie cykl obniżek?

Tańsze i łatwiej dostępne kredyty to tylko część skutków cięć stóp procentowych. Polityka monetarna to miecz obosieczny. W momencie, w którym kredytobiorcy cieszą się z niższych rat, to posiadacze oszczędności mają problem ze znalezieniem solidnie oprocentowanego depozytu. Widmo niższych stóp procentowych oznacza też, że w dół pójść może oprocentowanie detalicznych obligacji skarbowych, a zakup mieszkania na wynajem może znowu odzyskać swój blask.

Korekta zeznania podatkowego PIT. Jak to zrobić i do kiedy można?

Do końca roku 2030 podatnicy mają prawo składać korekty zeznań PIT za rok 2024. Błędy w deklaracjach podatkowych zdarzają się zarówno na niekorzyść podatnika (np. pominięcie ulgi, o której się nie wiedziało), jak i na niekorzyść fiskusa (np. pominięcie źródła przychodów, o którym się zapomniało). Złożenie korekty zeznania nie wymaga uzasadnienia, a skorygować można nawet taką deklarację, która z upływem 30 kwietnia 2025 r. została bez udziału podatnika automatycznie zatwierdzona w usłudze Twój e-PIT.

Pilne! Będzie nowelizacja ustawy o KSeF, znamy projekt: jakie zmiany w obowiązkowym e-fakturowaniu

Ministerstwo Finansów opublikowało długo wyczekiwany projekt nowelizacji ustawy o VAT, regulujący obowiązek stosowania faktur ustrukturyzowanych. Wraz z nim udostępniono również oficjalną „mapę drogową” wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur – KSeF.

Ewidencje VAT oszustów i uczciwych podatników niczym się nie różnią. Jak systemowo zablokować wzrost zwrotów VAT? Prof. Modzelewski: jest jeden sposób

Jedyną skuteczną barierą systemową dla prób wyłudzenia zwrotów jest uzależnienie wpływów zwrotów od zastosowania przez podatnika mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do kwot podatku naliczonego, który miałby być zwrócony – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Obowiązkowy KSeF - najnowszy harmonogram. KSeF 2.0, integracja i testy, tryb offline24, faktury masowe, certyfikat wystawcy faktury i inne szczegóły

W komunikacie z 12 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów przedstawiło aktualny stan projektu rozwiązań prawnych, technicznych i biznesowych oraz plan wdrożenia (harmonogram) obowiązkowego systemu KSeF. Można jeszcze do 25 kwietnia 2025 r. zgłaszać do Ministerstwa uwagi i opinie do projektu pisząc maila na adres sekretariat.PT@mf.gov.pl.

Cyfrowe narzędzia dla księgowych. Kiedy warto zmienić oprogramowanie księgowe?

Nowoczesne narzędzia dla księgowych. Na co zwracać uwagę przy zmianie oprogramowania księgowego? Według raportów branżowych księgowi spędzają nawet 50 proc. czasu na czynnościach, które mogłyby zostać usprawnione przez nowoczesne technologie.

REKLAMA