Organizacje non-profit - zeznanie CIT-8 za 2006 r.

Jako że w 2007 r. ostatni dzień marca przypada w sobotę, zeznanie należy złożyć do 2 kwietnia br.

Organizacje non-profit, w tym stowarzyszenia i fundacje oraz inne organizacje i instytucje pozarządowe, realizując społecznie użyteczne cele statutowe, korzystają ze zwolnienia w podatku dochodowym przy podstawowym warunku, iż ich działalność nie jest skierowana na osiąganie zysków.

Straty z lat ubiegłych w CIT-8 za 2009 r.

Zwolnienie obejmuje:

• podatników prowadzących działalność: naukową, naukowo-techniczną, oświatową, w tym również polegającą na kształceniu studentów, kulturalną, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele statutowe (art. 17 ust. 1 pkt 4 updop),

• organizacje pożytku publicznego, o których mowa w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie - w części przeznaczonej na działalność statutową, z wyłączeniem działalności gospodarczej (art. 17 ust. 1 pkt 6c updop).

W związku z przeznaczeniem dochodów na określone cele statutowe ze zwolnienia mogą korzystać nie tylko organizacje pożytku publicznego, ale również stowarzyszenia i fundacje nieposiadające statusu organizacji pożytku publicznego oraz inne instytucje i jednostki, w tym sektora finansów publicznych, np. szkoły (w tym niepubliczne), szkoły wyższe (w tym niepaństwowe), zakłady opieki zdrowotnej (w tym szpitale), instytuty naukowe, placówki kulturalne i organizacje dobroczynne.

Ze zwolnienia nie mogą natomiast korzystać: przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, spółki, przedsiębiorstwa komunalne mające osobowość prawną oraz zakłady budżetowe i inne jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, jeżeli przedmiotem ich działalności jest zaspokajanie potrzeb publicznych pośrednio związanych z ochroną środowiska w zakresie wodociągów i kanalizacji, ścieków komunalnych, wysypisk i utylizacji odpadów komunalnych oraz transportu zbiorowego.

Dochody mogą być zwolnione od podatku całkowicie lub częściowo również z innych rodzajów prowadzonej działalności, np. gospodarczej, a nie tylko statutowej. Jeżeli jednak dochody zostaną wydatkowane na inne cele, wówczas niezależnie, z jakiego okresu pochodziły te dochody, powstaje zobowiązanie podatkowe, nawet jeżeli w bieżącym okresie zostanie poniesiona strata lub wykazany zerowy dochód (np. w wyniku rozliczenia straty z lat ubiegłych). Jeżeli nie jest to wydatek uprawniający do skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego, czyli jest to dochód, który został zadeklarowany na cele statutowe, a został wydatkowany na inne cele, podlega opodatkowaniu. Zasada ta ma zastosowanie również do dochodów za lata poprzedzające rok podatkowy, zadeklarowanych i niewydatkowanych w tych latach. Do opodatkowania dochodów podatników korzystających ze zwolnienia w związku z ich przeznaczeniem na cele statutowe ma bowiem również zastosowanie art. 25 ust. 4 updop, zgodnie z którym obowiązek zapłaty podatku dochodowego powstanie, jeżeli podatnik zadeklarował przeznaczenie dochodu na określone cele statutowe, a mimo to dochód ten wydatkował na inne cele.

W przypadku gdy podatnik nie wykazuje za dany okres dochodów, wówczas ma możliwość wykazania podatku dochodowego w zeznaniu podatkowym w części „Inne zobowiązania podatkowe” (poz. 63 CIT-8).

Obecnie obowiązuje zamknięta lista papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych, których nabycie uprawnia do skorzystania ze zwolnienia podatkowego (zob. w tym numerze RNP na s. 29 „Inwestycje giełdowe opp bez utraty zwolnień podatkowych”).

Zwolnieniu podatkowemu podlegają również dochody przeznaczone i wydatkowane na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji celów statutowych (art. 17 ust. 1b updop). Ustawodawca nie określa przy nabyciu tych składników majątku, na czym polega „bezpośrednia realizacja celów statutowych”, a zatem należy przyjąć, iż kwestia dotyczy tego rodzaju wydatków, które służą realizacji tych celów, w tym również wydatków mających na celu zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, tj. wydatków związanych z funkcjonowaniem osoby prawnej. W takim przypadku np. wydatki na nabycie komputerów i oprogramowania dla celów obsługi księgowości, związane z funkcjonowaniem podatnika, służą tym celom. Zwolnieniu podlegają również dochody wydatkowane na zakup samochodów osobowych wykorzystywanych przy realizacji celów statutowych.

Dochodem jest nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania. Jeżeli koszty te przekraczają łączną kwotę przychodów, to powstaje strata, która w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach może obniżać dochód, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Podatnicy mają obowiązek rozpoznania i uznania nie tylko kasowego, ale również niekasowego przychodu, którego nie można wydatkować, np. w związku z otrzymaniem nieodpłatnych lub częściowo nieodpłatnych świadczeń. Przychód z tego tytułu wpływa na dochód podatnika, ale równocześnie dochód ten może być wolny od podatku w związku z jego ewentualnym przeznaczeniem na cele statutowe, a ponieważ nie można go wydatkować na inne cele, to nie można go również opodatkować.

Ponadto przy ocenie tego rodzaju skutków podatkowych konieczne jest uwzględnienie stosowanych instrumentów rynkowych. Jeżeli na przykład podatnik nabywa w ramach sprzedaży premiowej usługi po obniżonej cenie lub uiszcza niższą kwotę z tego tylko względu, iż dokonuje nabycia dodatkowych usług, to nie powstaną u niego przychody podatkowe z tytułu częściowej odpłatności. W takich sytuacjach to, że ceny odbiegają od wartości rynkowych w warunkach gospodarki rynkowej jest całkowicie uzasadnione. Nie każdy zatem zakup po cenie niższej niż rynkowa będzie skutkował powstaniem przychodu podatkowego.

Jeżeli zapłata poniżej ceny rynkowej nie wynika ze stosowania instrumentów rynkowych, to może być określany przychód podatkowy. W takim przypadku w dacie odpłatnego zbycia częściowo odpłatnie nabytych usług (rzeczy), w związku z którymi określony został przychód, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia będzie wartość przychodu określonego przy częściowo odpłatnym nabyciu powiększona o poniesione przez podatnika wydatki na nabycie częściowo odpłatnych usług (rzeczy), a w przypadku środków trwałych pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych, w tym nieuznanych za koszty podatkowe (art. 15 ust. 1i pkt 2 updop).

PRZYKŁAD