REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ewidencjonować obrót wierzytelnościami

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Beata Piotrowska

REKLAMA

Obrót wierzytelnościami może być realizowany w formie bezpośredniej i pośredniej. Bezpośrednio obrót ten realizowany jest przez: zakup wierzytelności w celu ich windykacji lub dalszej odsprzedaży, sprzedaż oraz zamianę wierzytelności. Forma pośrednia obrotu to między innymi faktoring.

Ogólne zasady obrotu wierzytelnościami regulują przepisy kodeksu cywilnego. Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Umowa przelewu

Obrót wierzytelnościami dokonywany jest na podstawie umowy przelewu wierzytelności (cesji) zawartej pomiędzy zbywcą (cedentem) a nabywcą (cesjonariuszem). Przedmiotem cesji może być każda wierzytelność, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. W praktyce najczęściej zbywane są wierzytelności wymagalne, czyli takie, których termin zapłaty już minął. Z reguły cena za cedowaną wierzytelność jest niższa od jej wartości nominalnej.

Instytucja przelewu wierzytelności może być wykorzystywana nie tylko przez banki, ale także w obrocie handlowym, w stosunkach między podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą.

REKLAMA

Specyficznym sposobem kredytowania należności handlowych jest faktoring. Instytucja faktoringu sprowadza się do nabywania wierzytelności przysługujących przedsiębiorcom wobec ich dłużników (odbiorców) przez wyspecjalizowane jednostki gospodarcze.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przedmiotem faktoringu są wierzytelności pochodzące z umów sprzedaży, dostawy oraz usług, za wyjątkiem umów sprzedaży rzeczy przeznaczonych do użytku osobistego lub rodzinnego w ramach gospodarstwa domowego nabywcy (usługobiorcy). Są to zatem wierzytelności związane z obrotem gospodarczym, pieniężne, krótkoterminowe, bezsporne, przyszłe lub już istniejące, wymagalne i niewymagalne.

Wycena wierzytelności

Wyceny wierzytelności przeznaczonych do obrotu dokonuje się w dwóch przypadkach, tj. kiedy chcemy ustalić wartość portfela wierzytelności danego podmiotu oraz zamierzamy dokonać transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności. W zależności od tego, jakiemu celowi podporządkowana jest wycena, stosuje się odpowiednie kryteria wyceny. Istnieją dwa rodzaje wyceny:

• wycena pakietu wierzytelności - w której podstawowym kryterium jest okres przeterminowania należności,

• wycena indywidualnej wierzytelności - w której podstawowym kryterium jest osoba dłużnika; należy brać tu pod uwagę np. kondycję finansową dłużnika, zabezpieczenia wierzytelności dokonane na majątku dłużnika, poręczenia, status wierzytelności (czy jest to wierzytelność sporna czy bezsporna), okresy wymagalności (płatności) w przypadku należności niewymagalnych w chwili dokonywania wyceny itd.

Ewidencja zakupu

Zakup wierzytelności w księgach nabywcy ujmuje się na koncie „Pozostałe rozrachunki”. Do chwili wpływu środków od dłużnika, różnicę pomiędzy wartością nominalną a ceną nabycia ujmuje się na koncie „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”'.

W momencie zapłaty należności w kwocie:

• pełnej - kwotę wynikającą z różnicy pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a ceną zakupu należy przeksięgować z konta „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” na konto „Przychody finansowe”,

• niższej od pełnej, ale wyższej od ceny zakupu - nadwyżkę wartości nominalnej nad kwotą rzeczywiście zapłaconą, należy przenieść na konto „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”, a różnicą (zyskiem) zwiększyć przychody finansowe,

• niższej od ceny zakupu - nadwyżkę wartości nominalnej nad kwotą rzeczywiście zapłaconą, należy przenieść na konto „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” (ale tylko do wysokości wcześniejszego zapisu), zaś pozostałą częścią (stratą) zwiększyć koszty finansowe.

Jak wiadomo, przy zakupie dokonuje się obrotu pewnymi wartościami pieniężnymi. W związku z tym zakup wierzytelności należy zaliczyć jako operacje finansowe. W bilansie natomiast ewidencjonuje się je jako:

• wierzytelności krótkoterminowe w pozycji B.II.4 „Pozostałe należności”,

• wierzytelności długoterminowe (czyli takie, których termin zapłaty w dniu sporządzania bilansu jest dłuższy niż 1 rok) w pozycji A.IV „Należności długoterminowe”.

JAK KSIĘGOWAĆ SPRZEDAŻ

W księgach zbywcy ewidencja sprzedaży wierzytelności wygląda podobnie do sprzedaży papierów wartościowych. Wyksięgowanie należności sprzedanej z konta „Rozrachunki z odbiorcami” odnosi się w koszty finansowe, natomiast wartość sprzedana należności zwiększa należności na koncie „Pozostałe rozrachunki” oraz przychody finansowe.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jak rozliczyć zakup długu

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jak ująć sprzedaż wierzytelności

BEATA PIOTROWSKA

ksiegowosc@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 41 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

• Art. 509-534 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy pracodawca może obowiązkowo wysłać pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy? Przepisy, orzeczenia sądów i stanowisko PIP

To dość częsta i wywołująca sporo wątpliwości sytuacja. Pracownik ma zaległy urlop ale nie wypełnia wniosków urlopowych i „chomikuje” ten urlop na przyszłość. Na różne nieprzewidziane sytuacje. Dla pracodawcy to kłopot, bo może być w niektórych sytuacjach ukarany za to grzywną przez Państwową Inspekcję Pracy od 1 tys. do 30 tys. zł (art. 282 § 1 pkt 2 kodeksu pracy). A ponadto pracodawca może być zobowiązany do tworzenia tzw. rezerw (tak naprawdę są to bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów) w bilansie na o wynagrodzenia za czas urlopu zaległego (niewykorzystanego w terminie). Czy zatem pracodawca może zmusić (tj. skutecznie skłonić metodami zgodnymi z prawem) pracownika do wykorzystania urlopu lub zaległego urlopu z poprzedniego roku? Przecież urlop to uprawnienie pracownika i jest udzielany na wniosek pracownika.

Które faktury nie zostaną objęte KSeF?

Krajowy System e-Faktur to jedna z największych reform ostatnich lat. W 2026 roku każdy przedsiębiorca co do zasady będzie musiał wystawiać faktury ustrukturyzowane właśnie w KSeF. Celem jest uszczelnienie systemu VAT, łatwiejsza kontrola rozliczeń i automatyzacja obiegu dokumentów. Jednak nie wszystkie dokumenty sprzedażowe zostaną objęte obowiązkiem. Ustawodawca przewidział szereg wyłączeń i okresów przejściowych, które mają ułatwić podatnikom dostosowanie się do rewolucji w fakturowaniu.

Nowe faktury elektroniczne w 2026 r. Prof. Modzelewski: art. 106nda ust. 3 ustawy o VAT nakłada niewykonalne obowiązki i jest sprzeczny z prawem UE

Nowe faktury elektroniczne, o których mowa w art. 106nf, 106nh, 106nda i 106nha ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), które będą w przyszłym roku wystawione zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej, budzą wśród podatników najwięcej wątpliwości – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Tylko 4 miesiące na przygotowanie. Czego wymagać od dostawców oprogramowania? Kto powinien mieć dostęp do systemu?

Od 1 lutego 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać obligatoryjne fakturowanie elektroniczne z wykorzystaniem faktur ustrukturyzowanych wprowadzonych do ustawy o podatku VAT. Najpierw dotyczyć to będzie największych podatników (przekroczone 200 mln zł obrotów brutto w 2024 r.), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Oznacza to, że wymiana faktur pomiędzy przedsiębiorcami będzie musiała odbywać się za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

REKLAMA

Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

REKLAMA

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

REKLAMA